ਅਥ ਜੀਵਸ੍ਯ ਦ੍ਰਵ੍ਯਤ੍ਵੇਨਾਵਸ੍ਥਿਤਤ੍ਵੇਪਿ ਪਰ੍ਯਾਯੈਰਨਵਸ੍ਥਿਤਤ੍ਵਂ ਦ੍ਯੋਤਯਤਿ — ਜਾਯਦਿ ਣੇਵ ਣ ਣਸ੍ਸਦਿ ਖਣਭਂਗਸਮੁਬ੍ਭਵੇ ਜਣੇ ਕੋਈ .
ਇਹ ਤਾਵਨ੍ਨ ਕਸ਼੍ਚਿਜ੍ਜਾਯਤੇ ਨ ਮ੍ਰਿਯਤੇ ਚ . ਅਥ ਚ ਮਨੁਸ਼੍ਯਦੇਵਤਿਰ੍ਯਙ੍ਨਾਰਕਾਤ੍ਮਕੋ ਜੀਵਲੋਕਃ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਸ਼ਣਪਰਿਣਾਮਿਤ੍ਵਾਦੁਤ੍ਸਂਗਿਤਕ੍ਸ਼ਣਭਂਗੋਤ੍ਪਾਦਃ . ਨ ਚ ਵਿਪ੍ਰਤਿਸ਼ਿਦ੍ਧਮੇਤਤ੍, ਸਂਭਵਵਿਲਯਯੋਰੇਕਤ੍ਵ- ਕੋਮਲਸ਼ੀਤਲਨਿਰ੍ਮਲਾਦਿਸ੍ਵਭਾਵਂ ਨ ਲਭਤੇ, ਤਥਾਯਂ ਜੀਵੋਪਿ ਵ੍ਰੁਕ੍ਸ਼ਸ੍ਥਾਨੀਯਕਰ੍ਮੋਦਯਪਰਿਣਤਃ ਸਨ੍ਪਰਮਾਹ੍ਲਾਦੈਕ- ਲਕ੍ਸ਼ਣਸੁਖਾਮ੍ਰੁਤਾਸ੍ਵਾਦਨੈਰ੍ਮਲ੍ਯਾਦਿਸ੍ਵਕੀਯਗੁਣਸਮੂਹਂ ਨ ਲਭਤ ਇਤਿ ..੧੧੮.. ਅਥ ਜੀਵਸ੍ਯ ਦ੍ਰਵ੍ਯੇਣ ਨਿਤ੍ਯਤ੍ਵੇਪਿ ਪਰ੍ਯਾਯੇਣ ਵਿਨਸ਼੍ਵਰਤ੍ਵਂ ਦਰ੍ਸ਼ਯਤਿ – ਜਾਯਦਿ ਣੇਵ ਣ ਣਸ੍ਸਦਿ ਜਾਯਤੇ ਨੈਵ ਨ ਨਸ਼੍ਯਤਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕਨਯੇਨ . ਕ੍ਵ . ਖਣਭਂਗਸਮੁਬ੍ਭਵੇ ਜਣੇ ਕੋਈ ਕ੍ਸ਼ਣਭਙ੍ਗਸਮੁਦ੍ਭਵੇ ਜਨੇ ਕੋਪਿ . ਕ੍ਸ਼ਣਂ ਕ੍ਸ਼ਣਂ ਪ੍ਰਤਿ ਸ੍ਵਭਾਵਕੀ ਅਨੁਪਲਬ੍ਧਿ ਹੈ, ਕਰ੍ਮਾਦਿਕ ਅਨ੍ਯ ਕਿਸੀ ਕਾਰਣਸੇ ਨਹੀਂ . ‘ਕਰ੍ਮ ਜੀਵਕੇ ਸ੍ਵਭਾਵਕਾ ਪਰਾਭਵ ਕਰਤਾ ਹੈ’ ਐਸਾ ਕਹਨਾ ਤੋ ਉਪਚਾਰ ਕਥਨ ਹੈ; ਪਰਮਾਰ੍ਥਸੇ ਐਸਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ..੧੧੮..
ਅਬ, ਜੀਵਕੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯਰੂਪਸੇ ੧ਅਵਸ੍ਥਿਤਤਾ ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਸੇ ਅਨਵਸ੍ਥਿਤਤਾ (ਅਨਿਤ੍ਯਤਾ -ਅਸ੍ਥਿਰਤਾ) ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤੇ ਹੈਂ : —
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥ : — [ਕ੍ਸ਼ਣਭਙ੍ਗਸਮੁਦ੍ਭਵੇ ਜਨੇ ] ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਸ਼ਣ ਉਤ੍ਪਾਦ ਔਰ ਵਿਨਾਸ਼ਵਾਲੇ ਜੀਵਲੋਕਮੇਂ [ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ ] ਕੋਈ [ਨ ਏਵ ਜਾਯਤੇ ] ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ ਔਰ [ਨ ਨਸ਼੍ਯਤਿ ] ਨ ਨਸ਼੍ਟ ਹੋਤਾ ਹੈ; [ਹਿ ] ਕ੍ਯੋਂਕਿ [ਯਃ ਭਵਃ ਸਃ ਵਿਲਯਃ ] ਜੋ ਉਤ੍ਪਾਦ ਹੈ ਵਹੀ ਵਿਨਾਸ਼ ਹੈ; [ਸਂਭਵ -ਵਿਲਯੌ ਇਤਿ ਤੌ ਨਾਨਾ ] ਔਰ ਉਤ੍ਪਾਦ ਤਥਾ ਵਿਨਾਸ਼, ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਵੇ ਅਨੇਕ (ਭਿਨ੍ਨ) ਭੀ ਹੈਂ ..੧੧੯..
ਟੀਕਾ : — ਪ੍ਰਥਮ ਤੋ ਯਹਾਁ ਨ ਕੋਈ ਜਨ੍ਮ ਲੇਤਾ ਹੈ ਔਰ ਨ ਮਰਤਾ ਹੈ (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਇਸ ਲੋਕਮੇਂ ਕੋਈ ਨ ਤੋ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤਾ ਹੈ ਔਰ ਨ ਨਾਸ਼ਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ) . ਔਰ (ਐਸਾ ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ) ਮਨੁਸ਼੍ਯ- ਦੇਵ -ਤਿਰ੍ਯਂਚ -ਨਾਰਕਾਤ੍ਮਕ ਜੀਵਲੋਕ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਸ਼ਣ ਪਰਿਣਾਮੀ ਹੋਨੇਸੇ ਕ੍ਸ਼ਣ -ਕ੍ਸ਼ਣਮੇਂ ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਔਰ
ਕਾਰਣ ਜਨਮ ਤੇ ਨਾਸ਼ ਛੇ; ਵਲ਼ੀ ਜਨ੍ਮ ਨਾਸ਼ ਵਿਭਿਨ੍ਨ ਛੇ. ੧੧੯.
੧. ਅਵਸ੍ਥਿਤਤਾ = ਸ੍ਥਿਰਪਨਾ; ਠੀਕ ਰਹਨਾ .