ਯੇਯਮਾਤ੍ਮਨਃ ਪੌਦ੍ਗਲਿਕਪ੍ਰਾਣਾਨਾਂ ਸਂਤਾਨੇਨ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਃ, ਤਸ੍ਯਾ ਅਨਾਦਿਪੌਦ੍ਗਲਕਰ੍ਮਮੂਲਂ ਸ਼ਰੀਰਾਦਿਮਮਤ੍ਵਰੂਪਮੁਪਰਕ੍ਤਤ੍ਵਮਨ੍ਤਰਂਗੋ ਹੇਤੁਃ ..੧੫੦.. ਅਥ ਪੁਦ੍ਗਲਪ੍ਰਾਣਸਂਤਤਿਨਿਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਹੇਤੁਮਨ੍ਤਰਂਗ ਗ੍ਰਾਹਯਤਿ — ਜੋ ਇਂਦਿਯਾਦਿਵਿਜਈ ਭਵੀਯ ਉਵਓਗਮਪ੍ਪਗਂ ਝਾਦਿ .
ਕਮ੍ਮੇਹਿਂ ਸੋ ਣ ਰਜ੍ਜਦਿ ਕਿਹ ਤਂ ਪਾਣਾ ਅਣੁਚਰਂਤਿ ..੧੫੧.. ਜਾਵ ਮਮਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਨੇਹਚਿਚ੍ਚਮਤ੍ਕਾਰਪਰਿਣਤੇਰ੍ਵਿਪਰੀਤਾਂ ਮਮਤਾਂ ਯਾਵਤ੍ਕਾਲਂ ਨ ਤ੍ਯਜਤਿ . ਕੇਸ਼ੁ ਵਿਸ਼ਯੇਸ਼ੁ . ਦੇਹਪਧਾਣੇਸੁ ਵਿਸਯੇਸੁ ਦੇਹਵਿਸ਼ਯਰਹਿਤਪਰਮਚੈਤਨ੍ਯਪ੍ਰਕਾਸ਼ਪਰਿਣਤੇਃ ਪ੍ਰਤਿਪਕ੍ਸ਼ਭੂਤੇਸ਼ੁ ਦੇਹਪ੍ਰਧਾਨੇਸ਼ੁ ਪਞ੍ਚੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਿਸ਼ਯੇਸ਼੍ਵਿਤਿ . ਤਤਃ ਸ੍ਥਿਤਮੇਤਤ੍ — ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਪ੍ਰਾਣੋਤ੍ਪਤ੍ਤੇਰ੍ਦੇਹਾਦਿਮਮਤ੍ਵਮੇਵਾਨ੍ਤਰਙ੍ਗਕਾਰਣਮਿਤਿ ..੧੫੦.. ਅਥੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਪ੍ਰਾਣਾਨਾਮਭ੍ਯਨ੍ਤਰਂ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰਣਮਾਵੇਦਯਤਿ — ਜੋ ਇਂਦਿਯਾਦਿਵਿਜਈ ਭਵੀਯ ਯਃ ਕਰ੍ਤਾਤੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਤ੍ਮੋਤ੍ਥਸੁਖਾਮ੍ਰੁਤਸਂਤੋਸ਼ਬਲੇਨ ਜਿਤੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਤ੍ਵੇਨ ਨਿਃਕਸ਼ਾਯਨਿਰ੍ਮਲਾਨੁਭੂਤਿਬਲੇਨ ਕਸ਼ਾਯਜਯੇਨ ਚੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਵਿਜਯੀ ਭੂਤ੍ਵਾ ਉਵਓਗਮਪ੍ਪਗਂ ਝਾਦਿ
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥ : — [ਯਾਵਤ੍ ] ਜਬ ਤਕ [ਦੇਹਪ੍ਰਧਾਨੇਸ਼ੁ ਵਿਸ਼ਯੇਸ਼ੁ ] ਦੇਹਪ੍ਰਧਾਨ ਵਿਸ਼ਯੋਂਮੇਂ [ਮਮਤ੍ਵਂ ] ਮਮਤ੍ਵਕੋ [ਨ ਤ੍ਯਜਤਿ ] ਨਹੀਂ ਛੋੜਤਾ, [ਕਰ੍ਮਮਲੀਮਸਃ ਆਤ੍ਮਾ ] ਤਬ ਤਕ ਕਰ੍ਮਸੇ ਮਲਿਨ ਆਤ੍ਮਾ [ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ] ਪੁਨਃ – ਪੁਨਃ [ਅਨ੍ਯਾਨ੍ ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ ] ਅਨ੍ਯ – ਅਨ੍ਯ ਪ੍ਰਾਣੋਂਕੋ [ਧਾਰਯਤਿ ] ਧਾਰਣ ਕਰਤਾ ਹੈ ..੧੫੦..
ਟੀਕਾ : — ਜੋ ਇਸ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਪੌਦ੍ਗਲਿਕ ਪ੍ਰਾਣੋਂਕੀ ਸਂਤਾਨਰੂਪ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ ਹੈ, ਉਸਕਾ ਅਨ੍ਤਰਂਗ ਹੇਤੁ ਸ਼ਰੀਰਾਦਿਕਾ ਮਮਤ੍ਵਰੂਪ ਉਪਰਕ੍ਤਪਨਾ ਹੈ, ਜਿਸਕਾ ਮੂਲ (-ਨਿਮਿਤ੍ਤ) ਅਨਾਦਿ ਪੌਦ੍ਗਲਿਕ ਕਰ੍ਮ ਹੈ .
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਦ੍ਰਵ੍ਯਪ੍ਰਾਣੋਂਕੀ ਪਰਮ੍ਪਰਾ ਚਲਤੇ ਰਹਨੇਕਾ ਅਨ੍ਤਰਂਗ ਕਾਰਣ ਅਨਾਦਿ ਪੁਦ੍ਗਲਕਰ੍ਮਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸੇ ਹੋਨੇਵਾਲਾ ਜੀਵਕਾ ਵਿਕਾਰੀ ਪਰਿਣਮਨ ਹੈ . ਜਬਤਕ ਜੀਵ ਦੇਹਾਦਿ ਵਿਸ਼ਯੋਂਕੇ ਮਮਤ੍ਵਰੂਪ ਵਿਕਾਰੀ ਪਰਿਣਮਨਕੋ ਨਹੀਂ ਛੋੜਤਾ ਤਬ ਤਕ ਉਸਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸੇ ਪੁਨਃ – ਪੁਨਃ ਪੁਦ੍ਗਲਕਰ੍ਮ ਬਁਧਤੇ ਰਹਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਉਸਸੇ ਪੁਨਃ – ਪੁਨਃ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪ੍ਰਾਣੋਂਕਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੋਤਾ ਰਹਤਾ ਹੈ ..੧੫੦..
ਅਬ ਪੌਦ੍ਗਲਿਕ ਪ੍ਰਾਣੋਂਕੀ ਸਂਤਤਿਕੀ ਨਿਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਕਾ ਅਨ੍ਤਰਙ੍ਗ ਹੇਤੁ ਸਮਝਾਤੇ ਹੈਂ : —