ਪਰਮਾਣੁਰ੍ਹਿ ਦ੍ਵਯਾਦਿਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਨਾਮਭਾਵਾਦਪ੍ਰਦੇਸ਼ਃ, ਏਕਪ੍ਰਦੇਸ਼ਸਦ੍ਭਾਵਾਤ੍ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਮਾਤ੍ਰਃ, ਸ੍ਵਯਮਨੇਕ- ਪਰਮਾਣੁਦ੍ਰਵ੍ਯਾਤ੍ਮਕਸ਼ਬ੍ਦਪਰ੍ਯਾਯਵ੍ਯਕ੍ਤ੍ਯਸਂਭਵਾਦਸ਼ਬ੍ਦਸ਼੍ਚ . ਯਤਸ਼੍ਚਤੁਃਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਪਂਚਰਸਦ੍ਵਿਗਨ੍ਧਪਂਚਵਰ੍ਣਾਨਾਮ- ਵਿਰੋਧੇਨ ਸਦ੍ਭਾਵਾਤ੍ ਸ੍ਨਿਗ੍ਧੋ ਵਾ ਰੂਕ੍ਸ਼ੋ ਵਾ ਸ੍ਯਾਤ੍, ਤਤ ਏਵ ਤਸ੍ਯ ਪਿਣ੍ਡਪਰ੍ਯਾਯਪਰਿਣਤਿਰੂਪਾ ਦ੍ਵਿਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਦਿਤ੍ਵਾਨੁਭੂਤਿਃ . ਅਥੈਵਂ ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਰੂਕ੍ਸ਼ਤ੍ਵਂ ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਵਸਾਧਨਮ੍ ..੧੬੩..
ਅਥ ਕੀਦ੍ਰਸ਼ਂ ਤਤ੍ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਰੂਕ੍ਸ਼ਤ੍ਵਂ ਪਰਮਾਣੋਰਿਤ੍ਯਾਵੇਦਯਤਿ — ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਨ੍ਤਰਾਧਿਕਾਰਃ ਸਮਾਪ੍ਤਃ . ਅਥ ਕੇਵਲਪੁਦ੍ਗਲਬਨ੍ਧਮੁਖ੍ਯਤ੍ਵੇਨ ਨਵਗਾਥਾਪਰ੍ਯਨ੍ਤਂ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਂ ਕਰੋਤਿ . ਤਤ੍ਰ ਸ੍ਥਲਦ੍ਵਯਂ ਭਵਤਿ . ਪਰਮਾਣੂਨਾਂ ਪਰਸ੍ਪਰਬਨ੍ਧਕਥਨਾਰ੍ਥਂ ‘ਅਪਦੇਸੋ ਪਰਮਾਣੂ’ ਇਤ੍ਯਾਦਿਪ੍ਰਥਮਸ੍ਥਲੇ ਗਾਥਾਚਤੁਸ਼੍ਟਯਮ੍ . ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਸ੍ਕਨ੍ਧਾਨਾਂ ਬਨ੍ਧਮੁਖ੍ਯਤ੍ਵੇਨ ‘ਦੁਪਦੇਸਾਦੀ ਖਂਧਾ’ ਇਤ੍ਯਾਦਿਦ੍ਵਿਤੀਯਸ੍ਥਲੇ ਗਾਥਾਪਞ੍ਚਕਮ੍ . ਏਵਂ ਦ੍ਵਿਤੀਯਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਨ੍ਤਰਾਧਿਕਾਰੇ ਸਮੁਦਾਯਪਾਤਨਿਕਾ . ਅਥ ਯਦ੍ਯਾਤ੍ਮਾ ਪੁਦ੍ਗਲਾਨਾਂ ਪਿਣ੍ਡਂ ਨ ਕਰੋਤਿ ਤਰ੍ਹਿ ਕਥਂ ਪਿਣ੍ਡਪਰ੍ਯਾਯਪਰਿਣਤਿਰਿਤਿ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਤ੍ਤਰਂ ਦਦਾਤਿ — ਅਪਦੇਸੋ ਅਪ੍ਰਦੇਸ਼ਃ . ਸ ਕਃ . ਪਰਮਾਣੂ ਪੁਦ੍ਗਲਪਰਮਾਣੁਃ . ਪੁਨਰਪਿ ਕਥਂਭੂਤਃ . ਪਦੇਸਮੇਤ੍ਤੋ ਯ ਦ੍ਵਿਤੀਯਾਦਿਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਭਾਵਾਤ੍ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਮਾਤ੍ਰਸ਼੍ਚ . ਪੁਨਸ਼੍ਚ ਕਿਂਰੂਪਃ . ਸਯਮਸਦ੍ਦੋ ਯ ਸ੍ਵਯਂ ਵ੍ਯਕ੍ਤਿਰੂਪੇਣਾਸ਼ਬ੍ਦਃ . ਏਵਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣਤ੍ਰਯਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਃ ਸਨ੍ ਣਿਦ੍ਧੋ ਵਾ ਲੁਕ੍ਖੋ ਵਾ ਸ੍ਨਿਗ੍ਧੋ ਵਾ ਰੂਕ੍ਸ਼ੋ ਵਾ ਯਤਃ ਕਾਰਣਾਤ੍ਸਂਭਵਤਿ ਤਤਃ ਕਾਰਣਾਤ੍ ਦੁਪਦੇਸਾਦਿਤ੍ਤਮਣੁਹਵਦਿ ਦ੍ਵਿਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਦਿਰੂਪਂ ਬਨ੍ਧਮਨੁਭਵਤੀਤਿ . ਤਥਾਹਿ — ਯਥਾਯਮਾਤ੍ਮਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧਬੁਦ੍ਧੈਕਸ੍ਵਭਾਵੇਨ ਬਨ੍ਧਰਹਿਤੋਪਿ ਪਸ਼੍ਚਾਦਸ਼ੁਦ੍ਧਨਯੇਨ ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਸ੍ਥਾਨੀਯਰਾਗਭਾਵੇਨ ਰੂਕ੍ਸ਼ਸ੍ਥਾਨੀਯਦ੍ਵੇਸ਼ਭਾਵੇਨ ਯਦਾ ਪਰਿਣਮਤਿ ਤਦਾ ਪਰਮਾਗਮਕਥਿਤਪ੍ਰਕਾਰੇਣ ਬਨ੍ਧਮਨੁਭਵਤਿ, ਤਥਾ ਪਰਮਾਣੁਰਪਿ ਸ੍ਵਭਾਵੇਨ ਬਨ੍ਧਰਹਿਤੋਪਿ ਯਦਾ ਬਨ੍ਧਕਾਰਣਭੂਤਸ੍ਨਿਗ੍ਧਰੂਕ੍ਸ਼ਗੁਣੇਨ ਪਰਿਣਤੋ ਭਵਤਿ ਤਦਾ ਪੁਦ੍ਗਲਾਨ੍ਤਰੇਣ ਸਹ ਵਿਭਾਵਪਰ੍ਯਾਯਰੂਪਂ ਬਨ੍ਧਮਨੁਭਵਤੀਤ੍ਯਰ੍ਥਃ ..੧੬੩.. ਅਥ ਕੀਦ੍ਰਸ਼ਂ ਤਤ੍ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਰੂਕ੍ਸ਼ਤ੍ਵਮਿਤਿ ਪ੍ਰੁਸ਼੍ਟੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯੁਤ੍ਤਰਂ ਦਦਾਤਿ —
ਟੀਕਾ : — ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਪਰਮਾਣੁ ਦ੍ਵਿ – ਆਦਿ (ਦੋ, ਤੀਨ ਆਦਿ) ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੋਂਕੇ ਅਭਾਵਕੇ ਕਾਰਣ ਅਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹੈ, ਏਕ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਕੇ ਸਦ੍ਭਾਵਕੇ ਕਾਰਣ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਮਾਤ੍ਰ ਹੈ ਔਰ ਸ੍ਵਯਂ ਅਨੇਕ ਪਰਮਾਣੁਦ੍ਰਵ੍ਯਾਤ੍ਮਕ ਸ਼ਬ੍ਦ ਪਰ੍ਯਾਯਕੀ ਵ੍ਯਕ੍ਤਿਕਾ (ਪ੍ਰਗਟਤਾਕਾ) ਅਸਂਭਵ ਹੋਨੇਸੇ ਅਸ਼ਬ੍ਦ ਹੈ . (ਵਹ ਪਰਮਾਣੁ) ਅਵਿਰੋਧਪੂਰ੍ਵਕ ਚਾਰ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼, ਪਾਁਚ ਰਸ, ਦੋ ਗਂਧ ਔਰ ਪਾਁਚ ਵਰ੍ਣੋਂਕੇ ਸਦ੍ਭਾਵਕੇ ਕਾਰਣ ਸ੍ਨਿਗ੍ਧ ਅਥਵਾ ਰੂਕ੍ਸ਼ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਇਸੀਲਿਯੇ ਉਸੇ ੧ਪਿਣ੍ਡਪਰ੍ਯਾਯਪਰਿਣਤਿਰੂਪ ਦ੍ਵਿਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਦਿਪਨੇਕੀ ਅਨੁਭੂਤਿ ਹੋਤੀ ਹੈ . ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਰੂਕ੍ਸ਼ਤ੍ਵ ਪਿਣ੍ਡਪਨੇਕਾ ਕਾਰਣ ਹੈ ..੧੬੩..
ਅਬ ਯਹ ਬਤਲਾਤੇ ਹੈਂ ਕਿ ਪਰਮਾਣੁਕੇ ਵਹ ਸ੍ਨਿਗ੍ਧ – ਰੂਕ੍ਸ਼ਤ੍ਵ ਕਿਸਪ੍ਰਕਾਰਕਾ ਹੋਤਾ ਹੈ : — ਪ੍ਰ. ੩੯
੧. ਏਕ ਪਰਮਾਣੁਕੀ ਦੂਸਰੇ ਪਰਮਾਣੁਕੇ ਸਾਥ ਪਿਣ੍ਡਰੂਪ ਪਰਿਣਤਿ ਦ੍ਵਿਪ੍ਰਦੇਸ਼ੀਪਨੇਕੀ ਅਨੁਭੂਤਿ ਹੈ; ਏਕ ਪਰਮਾਣੁਕੀ ਅਨ੍ਯ ਦੋ ਪਰਮਾਣੁਓਂਕੇ ਸਾਥ ਪਿਣ੍ਡਰੂਪ ਪਰਿਣਤਿ ਤ੍ਰਿਪ੍ਰਦੇਸ਼ੀਪਨੇਕਾ ਅਨੁਭਵ ਹੈ . ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਪਰਮਾਣੁ ਅਨ੍ਯ ਪਰਮਾਣੁਓਂਕੇ ਸਾਥ ਪਿਣ੍ਡਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਨੇਪਰ ਅਨੇਕਪ੍ਰਦੇਸ਼ੀਪਨੇਕਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤਾ ਹੈ .