ਯੋ ਹਿ ਨਾਮ ਸ਼ੁਦ੍ਧਦ੍ਰਵ੍ਯਨਿਰੂਪਣਾਤ੍ਮਕਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਨਿਰਪੇਕ੍ਸ਼ੋਸ਼ੁਦ੍ਧਦ੍ਰਵ੍ਯਨਿਰੂਪਣਾਤ੍ਮਕ- ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯੋਪਜਨਿਤਮੋਹਃ ਸਨ੍ ਅਹਮਿਦਂ ਮਮੇਦਮਿਤ੍ਯਾਤ੍ਮਾਤ੍ਮੀਯਤ੍ਵੇਨ ਦੇਹਦ੍ਰਵਿਣਾਦੌ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯੇ ਮਮਤ੍ਵਂ ਨ ਜਹਾਤਿ ਸ ਖਲੁ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਪਰਿਣਤਿਰੂਪਂ ਸ਼੍ਰਾਮਣ੍ਯਾਖ੍ਯਂ ਮਾਰ੍ਗਂ ਦੂਰਾਦਪਹਾਯਾਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਪਰਿਣਤਿ- ਰੂਪਮੁਨ੍ਮਾਰ੍ਗਮੇਵ ਪ੍ਰਤਿਪਦ੍ਯਤੇ . ਅਤੋਵਧਾਰ੍ਯਤੇ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਨਯਾਦਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਲਾਭ ਏਵ ..੧੯੦.. ਕਰੋਤਿ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਚੇਤ੍ਯਸ਼ੁਦ੍ਧਦ੍ਰਵ੍ਯਨਿਰੂਪਣਾਤ੍ਮਕਾਸਦ੍ਭੂਤਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯੋ ਭਣ੍ਯਤੇ . ਇਦਂ ਨਯਦ੍ਵਯਂ ਤਾਵਦਸ੍ਤਿ . ਕਿਂਤ੍ਵਤ੍ਰ ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯ ਉਪਾਦੇਯਃ, ਨ ਚਾਸਦ੍ਭੂਤਵ੍ਯਵਹਾਰਃ . ਨਨੁ ਰਾਗਾਦੀਨਾਤ੍ਮਾ ਕਰੋਤਿ ਭੁਙ੍ਕ੍ਤੇ ਚੇਤ੍ਯੇਵਂਲਕ੍ਸ਼ਣੋ ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯੋ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਤਃ ਸ ਕਥਮੁਪਾਦੇਯੋ ਭਵਤਿ . ਪਰਿਹਾਰਮਾਹ --ਰਾਗਦੀਨੇਵਾਤ੍ਮਾ ਕਰੋਤਿ, ਨ ਚ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮ, ਰਾਗਾਦਯ ਏਵ ਬਨ੍ਧਕਾਰਣਮਿਤਿ ਯਦਾ ਜਾਨਾਤਿ ਜੀਵਸ੍ਤਦਾ ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਾਦਿਵਿਕਲ੍ਪਜਾਲਤ੍ਯਾਗੇਨ ਰਾਗਾਦਿਵਿਨਾਸ਼ਾਰ੍ਥਂ ਨਿਜ- ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾਨਂ ਭਾਵਯਤਿ . ਤਤਸ਼੍ਚ ਰਾਗਾਦਿਵਿਨਾਸ਼ੋ ਭਵਤਿ . ਰਾਗਾਦਿਵਿਨਾਸ਼ੇ ਚਾਤ੍ਮਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋ ਭਵਤਿ . ਤਤਃ ਪਰਂਪਰਯਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਸਾਧਕਤ੍ਵਾਦਯਮਸ਼ੁਦ੍ਧਨਯੋਪ੍ਯੁਪਚਾਰੇਣ ਸ਼ੁਦ੍ਧਨਯੋ ਭਣ੍ਯਤੇ, ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯੋ ਭਣ੍ਯਤੇ, ਤਥੈਵੋਪਾਦੇਯੋ ਭਣ੍ਯਤੇ ਇਤ੍ਯਭਿਪ੍ਰਾਯਃ ..੧੮੯.. ਏਵਮਾਤ੍ਮਾ ਸ੍ਵਪਰਿਣਾਮਾਨਾਮੇਵ ਕਰ੍ਤਾ, ਨ ਚ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮਣਾਮਿਤਿ ਕਥਨ- ਮੁਖ੍ਯਤਯਾ ਗਾਥਾਸਪ੍ਤਕੇਨ ਸ਼ਸ਼੍ਠਸ੍ਥਲਂ ਗਤਮ੍ . ਇਤਿ ‘ਅਰਸਮਰੂਵਂ’ ਇਤ੍ਯਾਦਿਗਾਥਾਤ੍ਰਯੇਣ ਪੂਰ੍ਵਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨੇ ਕ੍ਰੁਤੇ ਸਤਿ ਸ਼ਿਸ਼੍ਯੇਣ ਯਦੁਕ੍ਤਮਮੂਰ੍ਤਸ੍ਯਾਤ੍ਮਨੋ ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮਣਾ ਸਹ ਕਥਂ ਬਨ੍ਧੋ ਭਵਤੀਤਿ ਤਤ੍ਪਰਿਹਾਰਾਰ੍ਥਂ ਨਯ- ਵਿਭਾਗੇਨ ਬਨ੍ਧਸਮਰ੍ਥਨਮੁਖ੍ਯਤਯੈਕੋਨਵਿਂਸ਼ਤਿਗਾਥਾਭਿਃ ਸ੍ਥਲਸ਼ਟ੍ਕੇਨ ਤ੍ਰੁਤੀਯਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਨ੍ਤਰਾਘਿਕਾਰਃ ਸਮਾਪ੍ਤਃ . ਅਤਃ ਪਰਂ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਗਾਥਾਪਰ੍ਯਨ੍ਤਂ ਚਤੁਰ੍ਭਿਃ ਸ੍ਥਲੈਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾਨੁਭੂਤਿਲਕ੍ਸ਼ਣਾਵਿਸ਼ੇਸ਼ਭੇਦਭਾਵਨਾਰੂਪਚੂਲਿਕਾਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਂ
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥ : — [ਯਃ ਤੁ ] ਜੋ [ਦੇਹਦ੍ਰਵਿਣੇਸ਼ੁ ] ਦੇਹ – ਧਨਾਦਿਕਮੇਂ [ਅਹਂ ਮਮ ਇਦਮ੍ ] ‘ਮੈਂ ਯਹ ਹੂਁ ਔਰ ਯਹ ਮੇਰਾ ਹੈ’ [ਇਤਿ ਮਮਤਾਂ ] ਐਸੀ ਮਮਤਾਕੋ [ਨ ਤ੍ਯਜਤਿ ] ਨਹੀਂ ਛੋੜਤਾ, [ਸਃ ] ਵਹ [ਸ਼੍ਰਾਮਣ੍ਯਂ ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ] ਸ਼੍ਰਮਣਤਾਕੋ ਛੋੜਕਰ [ਉਨ੍ਮਾਰ੍ਗ ਪ੍ਰਤਿਪਨ੍ਨਃ ਭਵਤਿ ] ਉਨ੍ਮਾਰ੍ਗਕਾ ਆਸ਼੍ਰਯ ਲੇਤਾ ਹੈ ..੧੯੦..
ਟੀਕਾ : — ਜੋ ਆਤ੍ਮਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਨਿਰੂਪਣਸ੍ਵਰੂਪ ੧ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਸੇ ਨਿਰਪੇਕ੍ਸ਼ ਰਹਕਰ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਨਿਰੂਪਣਸ੍ਵਰੂਪ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਸੇ ਜਿਸੇ ਮੋਹ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੁਆ ਹੈ ਐਸਾ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੁਆ ‘ਮੈਂ ਯਹ ਹੂਁ ਔਰ ਯਹ ਮੇਰਾ ਹੈ’ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ੨ਆਤ੍ਮੀਯਤਾਸੇ ਦੇਹ ਧਨਾਦਿਕ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਂ ਮਮਤ੍ਵ ਨਹੀਂ ਛੋੜਤਾ ਵਹ ਆਤ੍ਮਾ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਪਰਿਣਤਿਰੂਪ ਸ਼੍ਰਾਮਣ੍ਯਨਾਮਕ ਮਾਰ੍ਗਕੋ ਦੂਰਸੇ ਛੋੜਕਰ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਪਰਿਣਤਿਰੂਪ ਉਨ੍ਮਾਰ੍ਗਕਾ ਹੀ ਆਸ਼੍ਰਯ ਲੇਤਾ ਹੈ . ਇਸਸੇ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਨਯਸੇ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾਕੀ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿ ਹੋਤੀ ਹੈ ..੧੯੦..
੩੫੨ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ[ ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਂਦਕੁਂਦ-
੧. ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਸੇ ਨਿਰਪੇਕ੍ਸ਼ = ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਉਪੇਕ੍ਸ਼ਾਵਾਨ੍; ਉਸੇ ਨ ਗਿਨਨੇ – ਮਾਨਨੇਵਾਲਾ .
੨. ਆਤ੍ਮੀਯਤਾਸੇ = ਨਿਜਰੂਪਸੇ (ਅਜ੍ਞਾਨੀ ਜੀਵ ਸ਼ਰੀਰ, ਧਨ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਅਪਨਾ ਮਾਨਕਰ ਉਸਮੇਂ ਮਮਤ੍ਵ ਕਰਤਾ ਹੈ .)