ਯਦਾਯਮਾਤ੍ਮਾ ਸ਼ੁਭੇਨਾਸ਼ੁਭੇਨ ਵਾ ਰਾਗਭਾਵੇਨ ਪਰਿਣਮਤਿ ਤਦਾ ਜਪਾਤਾਪਿਚ੍ਛਰਾਗ- ਪਰਿਣਤਸ੍ਫ ਟਿਕਵਤ੍ ਪਰਿਣਾਮਸ੍ਵਭਾਵਃ ਸਨ੍ ਸ਼ੁਭੋਸ਼ੁਭਸ਼੍ਚ ਭਵਤਿ . ਯਦਾ ਪੁਨਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧੇਨਾਰਾਗਭਾਵੇਨ ਪਰਿਣਮਤਿ ਤਦਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਰਾਗਪਰਿਣਤਸ੍ਫ ਟਿਕਵਤ੍ਪਰਿਣਾਮਸ੍ਵਭਾਵਃ ਸਨ੍ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋ ਭਵਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ ਜੀਵਸ੍ਯ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਸ਼ੁਦ੍ਧਤ੍ਵਮ੍ ..੯.. ਪਰਿਣਾਮਸਬ੍ਭਾਵੋ ਪਰਿਣਾਮਸਦ੍ਭਾਵਃ ਸਨ੍ਨਿਤਿ . ਤਦ੍ਯਥਾ --ਯਥਾ ਸ੍ਫ ਟਿਕਮਣਿਵਿਸ਼ੇਸ਼ੋ ਨਿਰ੍ਮਲੋਪਿ ਜਪਾਪੁਸ਼੍ਪਾਦਿ- ਰਕ੍ਤਕ੍ਰੁਸ਼੍ਣਸ਼੍ਵੇਤੋਪਾਧਿਵਸ਼ੇਨ ਰਕ੍ਤਕ੍ਰੁਸ਼੍ਣਸ਼੍ਵੇਤਵਰ੍ਣੋ ਭਵਤਿ, ਤਥਾਯਂ ਜੀਵਃ ਸ੍ਵਭਾਵੇਨ ਸ਼ੁਦ੍ਧਬੁਦ੍ਧੈਕਸ੍ਵਰੂਪੋਪਿ ਵ੍ਯਵਹਾਰੇਣ ਗ੍ਰੁਹਸ੍ਥਾਪੇਕ੍ਸ਼ਯਾ ਯਥਾਸਂਭਵਂ ਸਰਾਗਸਮ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਪੂਰ੍ਵਕਦਾਨਪੂਜਾਦਿਸ਼ੁਭਾਨੁਸ਼੍ਠਾਨੇਨ, ਤਪੋਧਨਾਪੇਕ੍ਸ਼ਯਾ ਤੁ ਮੂਲੋਤ੍ਤਰਗੁਣਾਦਿਸ਼ੁਭਾਨੁਸ਼੍ਠਾਨੇਨ ਪਰਿਣਤਃ ਸ਼ੁਭੋ ਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯ ਇਤਿ . ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਾਵਿਰਤਿਪ੍ਰਮਾਦਕਸ਼ਾਯਯੋਗਪਞ੍ਚਪ੍ਰਤ੍ਯਯ- ਰੂਪਾਸ਼ੁਭੋਪਯੋਗੇਨਾਸ਼ੁਭੋ ਵਿਜ੍ਞੇਯਃ . ਨਿਸ਼੍ਚਯਰਤ੍ਨਤ੍ਰਯਾਤ੍ਮਕਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗੇਨ ਪਰਿਣਤਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋ ਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯ ਇਤਿ . ਕਿਂਚ ਜੀਵਸ੍ਯਾਸਂਖ੍ਯੇਯਲੋਕਮਾਤ੍ਰਪਰਿਣਾਮਾਃ ਸਿਦ੍ਧਾਨ੍ਤੇ ਮਧ੍ਯਮਪ੍ਰਤਿਪਤ੍ਤ੍ਯਾ ਮਿਥ੍ਯਾਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਯਾਦਿਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਰੂਪੇਣ ਕਥਿਤਾਃ . ਅਤ੍ਰ ਪ੍ਰਾਭ੍ਰੁਤਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੇ ਤਾਨ੍ਯੇਵ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਾਨਿ ਸਂਕ੍ਸ਼ੇਪੇਣਾਸ਼ੁਭਸ਼ੁਭਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗਰੂਪੇਣ ਕਥਿਤਾਨਿ . ਕਥਮਿਤਿ ਚੇਤ੍ ---ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਸਾਸਾਦਨਮਿਸ਼੍ਰਗੁਣਸ੍ਥਾਨਤ੍ਰਯੇ ਤਾਰਤਮ੍ਯੇਨਾਸ਼ੁਭੋਪਯੋਗਃ, ਤਦਨਨ੍ਤਰਮਸਂਯਤਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰਸ਼੍ਟਿ- ਦੇਸ਼ਵਿਰਤਪ੍ਰਮਤ੍ਤਸਂਯਤਗੁਣਸ੍ਥਾਨਤ੍ਰਯੇ ਤਾਰਤਮ੍ਯੇਨ ਸ਼ੁਭੋਪਯੋਗਃ, ਤਦਨਨ੍ਤਰਮਪ੍ਰਮਤ੍ਤਾਦਿਕ੍ਸ਼ੀਣਕਸ਼ਾਯਾਨ੍ਤਗੁਣਸ੍ਥਾਨ- ਸ਼ਟਕੇ ਤਾਰਤਮ੍ਯੇਨ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗਃ, ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਸਯੋਗ੍ਯਯੋਗਿਜਿਨਗੁਣਸ੍ਥਾਨਦ੍ਵਯੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗਫਲਮਿਤਿ

ਟੀਕਾ : — ਜਬ ਯਹ ਆਤ੍ਮਾ ਸ਼ੁਭ ਯਾ ਅਸ਼ੁਭ ਰਾਗ ਭਾਵਸੇ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਤਬ ਜਪਾ ਕੁਸੁਮ ਯਾ ਤਮਾਲ ਪੁਸ਼੍ਪਕੇ (ਲਾਲ ਯਾ ਕਾਲੇ) ਰਂਗਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਸ੍ਫ ਟਿਕਕੀ ਭਾਁਤਿ, ਪਰਿਣਾਮਸ੍ਵਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ ਸ਼ੁਭ ਯਾ ਅਸ਼ੁਭ ਹੋਤਾ ਹੈ (ਉਸ ਸਮਯ ਆਤ੍ਮਾ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਸ਼ੁਭ ਯਾ ਅਸ਼ੁਭ ਹੈ); ਔਰ ਜਬ ਵਹ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਅਰਾਗਭਾਵਸੇ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਤਬ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਅਰਾਗਪਰਿਣਤ (ਰਂਗ ਰਹਿਤ) ਸ੍ਫ ਟਿਕਕੀ ਭਾਁਤਿ, ਪਰਿਣਾਮਸ੍ਵਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਹੋਤਾ ਹੈ . (ਉਸ ਸਮਯ ਆਤ੍ਮਾ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਹੈ) . ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜੀਵਕਾ ਸ਼ੁਭਤ੍ਵ, ਅਸ਼ੁਭਤ੍ਵ ਔਰ ਸ਼ੁਦ੍ਧਤ੍ਵ ਸਿਦ੍ਧ ਹੁਆ .

ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਆਤ੍ਮਾ ਸਰ੍ਵਥਾ ਕੂਟਸ੍ਥ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਨ੍ਤੁ ਸ੍ਥਿਰ ਰਹਕਰ ਪਰਿਣਮਨ ਕਰਨਾ ਉਸਕਾ ਸ੍ਵਭਾਵ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਵਹ ਜੈਸੇ ਜੈਸੇ ਭਾਵੋਂਸੇ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਵੈਸਾ ਵੈਸਾ ਹੀ ਵਹ ਸ੍ਵਯਂ ਹੋ ਜਾਤਾ ਹੈ . ਜੈਸੇ ਸ੍ਫ ਟਿਕਮਣਿ ਸ੍ਵਭਾਵਸੇ ਨਿਰ੍ਮਲ ਹੈ ਤਥਾਪਿ ਜਬ ਵਹ ਲਾਲ ਯਾ ਕਾਲੇ ਫੂ ਲਕੇ ਸਂਯੋਗ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸੇ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਤਬ ਲਾਲ ਯਾ ਕਾਲਾ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਹੋ ਜਾਤਾ ਹੈ . ਇਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਆਤ੍ਮਾ ਸ੍ਵਭਾਵਸੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧ- ਬੁਦ੍ਧ -ਏਕਸ੍ਵਰੂਪੀ ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ ਵ੍ਯਵਹਾਰਸੇ ਜਬ ਗ੍ਰੁਹਸ੍ਥਦਸ਼ਾਮੇਂ ਸਮ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵ ਪੂਰ੍ਵਕ ਦਾਨਪੂਜਾਦਿ ਸ਼ੁਭ ਅਨੁਸ਼੍ਠਾਨਰੂਪ ਸ਼ੁਭੋਪਯੋਗਮੇਂ ਔਰ ਮੁਨਿਦਸ਼ਾਮੇਂ ਮੂਲਗੁਣ ਤਥਾ ਉਤ੍ਤਰਗੁਣ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਸ਼ੁਭ ਅਨੁਸ਼੍ਠਾਨਰੂਪ ਸ਼ੁਭੋਪਯੋਗਮੇਂ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਤਬ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਸ਼ੁਭ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਔਰ ਜਬ ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਾਦਿ ਪਾਁਚ ਪ੍ਰਤ੍ਯਯਰੂਪ ਅਸ਼ੁਭੋਪਯੋਗਮੇਂ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਤਬ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਅਸ਼ੁਭ ਹੋਤਾ ਹੈ ਔਰ ਜੈਸੇ ਸ੍ਫ ਟਿਕਮਣਿ ਅਪਨੇ ਸ੍ਵਾਭਾਵਿਕ ਨਿਰ੍ਮਲ ਰਂਗਮੇਂ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਤਬ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਆਤ੍ਮਾ ਭੀ ਜਬ ਨਿਸ਼੍ਚਯ ਰਤ੍ਨਤ੍ਰਯਾਤ੍ਮਕ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗਮੇਂ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਤਬ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਹੋਤਾ ਹੈ

੧੪ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ[ ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਂਦਕੁਂਦ-