ਅਥਾਸ੍ਯ ਭਗਵਤੋਤੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯਜ੍ਞਾਨਪਰਿਣਤਤ੍ਵਾਦੇਵ ਨ ਕਿਂਚਿਤ੍ਪਰੋਕ੍ਸ਼ਂ ਭਵਤੀਤ੍ਯਭਿਪ੍ਰੈਤਿ — ਣਤ੍ਥਿ ਪਰੋਕ੍ਖਂ ਕਿਂਚਿ ਵਿ ਸਮਂਤ ਸਵ੍ਵਕ੍ਖਗੁਣਸਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ .
ਪਾਤਨਿਕਾ . ਤਦ੍ਯਥਾ – ਅਥਾਤੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯਜ੍ਞਾਨਪਰਿਣਤਤ੍ਵਾਤ੍ਕੇਵਲਿਨਃ ਸਰ੍ਵਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ਂ ਭਵਤੀਤਿ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਯਤਿ — ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾ ਸਵ੍ਵਦਵ੍ਵਪਜ੍ਜਾਯਾ ਸਰ੍ਵਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯਾਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ਾ ਭਵਨ੍ਤਿ . ਕਸ੍ਯ . ਕੇਵਲਿਨਃ . ਕਿਂ ਕੁਰ੍ਵਤਃ . ਪਰਿਣਮਦੋ ਪਰਿਣਮਮਾਨਸ੍ਯ . ਖਲੁ ਸ੍ਫੁ ਟਮ੍ . ਕਿਮ੍ . ਣਾਣਂ ਅਨਨ੍ਤਪਦਾਰ੍ਥਪਰਿਚ੍ਛਿਤ੍ਤਿਸਮਰ੍ਥਂ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਮ੍ . ਤਰ੍ਹਿ ਕਿਂ ਕ੍ਰਮੇਣ ਜਾਨਾਤਿ . ਸੋ ਣੇਵ ਤੇ ਵਿਜਾਣਦਿ ਉਗ੍ਗਹਪੁਵ੍ਵਾਹਿਂ ਕਿਰਿਯਾਹਿਂ ਸ ਚ ਭਗਵਾਨ੍ਨੈਵ ਤਾਨ੍ ਜਾਨਾਤ੍ਯਵਗ੍ਰਹਪੂਰ੍ਵਾਭਿਃ ਕ੍ਰਿਯਾਭਿਃ, ਕਿਂਤੁ ਯੁਗਪਦਿਤ੍ਯਰ੍ਥਃ . ਇਤੋ ਵਿਸ੍ਤਰ : – ਅਨਾਦ੍ਯਨਨ੍ਤਮਹੇਤੁਕਂ ਚਿਦਾਨਨ੍ਦੈਕਸ੍ਵਭਾਵਂ ਨਿਜ- ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾਨਮੁਪਾਦੇਯਂ ਕ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨੋਤ੍ਪਤ੍ਤੇਰ੍ਬੀਜਭੂਤੇਨਾਗਮਭਾਸ਼ਯਾ ਸ਼ੁਕ੍ਲਧ੍ਯਾਨਸਂਜ੍ਞੇਨ ਰਾਗਾਦਿਵਿਕਲ੍ਪ- ਜਾਲਰਹਿਤਸ੍ਵਸਂਵੇਦਨਜ੍ਞਾਨੇਨ ਯਦਾਯਮਾਤ੍ਮਾ ਪਰਿਣਮਤਿ, ਤਦਾ ਸ੍ਵਸਂਵੇਦਨਜ੍ਞਾਨਫਲਭੂਤਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨ- ਪਰਿਚ੍ਛਿਤ੍ਤ੍ਯਾਕਾਰਪਰਿਣਤਸ੍ਯ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਨੇਵ ਕ੍ਸ਼ਣੇ ਕ੍ਰਮਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਕ੍ਸ਼ਾਯੋਪਸ਼ਮਿਕਜ੍ਞਾਨਾਭਾਵਾਦਕ੍ਰਮਸਮਾਕ੍ਰਾਨ੍ਤਸਮਸ੍ਤ- ਦ੍ਰਵ੍ਯਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਕਾਲਭਾਵਤਯਾ ਸਰ੍ਵਦ੍ਰਵ੍ਯਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯਾ ਅਸ੍ਯਾਤ੍ਮਨਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ਾ ਭਵਨ੍ਤੀਤ੍ਯਭਿਪ੍ਰਾਯਃ ..੨੧.. ਅਥ ਸਰ੍ਵਂ ਉਸਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸੇ ਸਰ੍ਵ ਘਾਤਿਕਰ੍ਮੋਂਕਾ ਕ੍ਸ਼ਯ ਹੋ ਜਾਤਾ ਹੈ ਔਰ ਉਸ ਕ੍ਸ਼ਯ ਹੋਨੇਕੇ ਸਮਯ ਹੀ ਆਤ੍ਮਾ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਨੇ ਲਗਤਾ ਹੈ . ਵੇ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨੀ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਸ਼ਾਯੋਪਸ਼ਮਿਕ ਜ੍ਞਾਨਵਾਲੇ ਜੀਵੋਂਕੀ ਭਾਁਤਿ ਅਵਗ੍ਰਹ -ਇਹਾ -ਅਵਾਯ ਔਰ ਧਾਰਣਾਰੂਪ ਕ੍ਰਮਸੇ ਨਹੀਂ ਜਾਨਤੇ ਕਿਨ੍ਤੁ ਸਰ੍ਵ ਦ੍ਰਵ੍ਯ, ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰ, ਕਾਲ, ਭਾਵਕੋ ਯੁਗਪਤ੍ ਜਾਨਤੇ ਹੈਂ . ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਉਨਕੇ ਸਬ ਕੁਛ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਹੋਤਾ ਹੈ ..੨੧..
ਅਬ ਅਤੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯ ਜ੍ਞਾਨਰੂਪ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਨੇਸੇ ਹੀ ਇਨ ਭਗਵਾਨਕੋ ਕੁਛ ਭੀ ਪਰੋਕ੍ਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਐਸਾ ਅਭਿਪ੍ਰਾਯ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਤੇ ਹੈਂ : —
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥ : — [ਸਦਾ ਅਕ੍ਸ਼ਾਤੀਤਸ੍ਯ ] ਜੋ ਸਦਾ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਤੀਤ ਹੈਂ, [ਸਮਨ੍ਤਤਃ ਸਰ੍ਵਾਕ੍ਸ਼ਗੁਣ- ਸਮ੍ਰੁਦ੍ਧਸ੍ਯ ] ਜੋ ਸਰ੍ਵ ਓਰਸੇ ( – ਸਰ੍ਵ ਆਤ੍ਮਪ੍ਰਦੇਸ਼ੋਂਸੇ) ਸਰ੍ਵ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯ ਗੁਣੋਂਸੇ ਸਮ੍ਰੁਦ੍ਧ ਹੈਂ [ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਹਿ ਜ੍ਞਾਨਜਾਤਸ੍ਯ ] ਔਰ ਜੋ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਜ੍ਞਾਨਰੂਪ ਹੁਏ ਹੈਂ, ਉਨ ਕੇਵਲੀ ਭਗਵਾਨਕੋ [ਕਿਂਚਿਤ੍ ਅਪਿ ] ਕੁਛ ਭੀ [ਪਰੋਕ੍ਸ਼ਂ ਨਾਸ੍ਤਿ ] ਪਰੋਕ੍ਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ ..੨੨..
ਨ ਪਰੋਕ੍ਸ਼ ਕਁਈ ਪਣ ਸਰ੍ਵਤਃ ਸਰ੍ਵਾਕ੍ਸ਼ਗੁਣ ਸਮ੍ਰੁਦ੍ਧਨੇ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯ -ਅਤੀਤ ਸਦੈਵ ਨੇ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਜ੍ਞਾਨ ਥਯੇਲਨੇ.੨੨.
੩੮ਪ੍ਰਵਚਨਸਾਰ[ ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਂਦਕੁਂਦ-