ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ ]
ਸੁਤ੍ਤਂ ਜਿਣੋਵਦਿਟ੍ਠਂ ਪੋਗ੍ਗਲਦਵ੍ਵਪ੍ਪਗੇਹਿਂ ਵਯਣੇਹਿਂ .
ਪੂਰ੍ਵੋਕ੍ਤਲਕ੍ਸ਼ਣਸ੍ਯਾਤ੍ਮਨੋ ਭਾਵਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨੇਨ ਸ੍ਵਸਂਵੇਦਨਾਨ੍ਨਿਸ਼੍ਚਯਸ਼੍ਰੁਤਕੇਵਲੀ ਭਵਤੀਤਿ . ਕਿਂਚ --ਯਥਾ ਕੋਪਿ ਦੇਵਦਤ੍ਤ ਆਦਿਤ੍ਯੋਦਯੇਨ ਦਿਵਸੇ ਪਸ਼੍ਯਤਿ, ਰਾਤ੍ਰੌ ਕਿਮਪਿ ਪ੍ਰਦੀਪੇਨੇਤਿ . ਤਥਾਦਿਤ੍ਯੋਦਯਸ੍ਥਾਨੀਯੇਨ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨੇਨ ਦਿਵਸਸ੍ਥਾਨੀਯਮੋਕ੍ਸ਼ਪਰ੍ਯਾਯੇ ਭਗਵਾਨਾਤ੍ਮਾਨਂ ਪਸ਼੍ਯਤਿ, ਸਂਸਾਰੀ ਵਿਵੇਕਿਜਨਃ ਪੁਨਰ੍ਨਿਸ਼ਾਸ੍ਥਾਨੀਯਸਂਸਾਰਪਰ੍ਯਾਯੇ
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਭਗਵਾਨ ਸਮਸ੍ਤ ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕੋ ਜਾਨਤੇ ਹੈਂ, ਮਾਤ੍ਰ ਇਸਲਿਯੇ ਹੀ ਵੇ ‘ਕੇਵਲੀ’ ਨਹੀਂ ਕਹਲਾਤੇ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਕੇਵਲ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਜਾਨਨੇ -ਅਨੁਭਵ ਕਰਨੇਸੇ ‘ਕੇਵਲੀ’ ਕਹਲਾਤੇ ਹੈਂ . ਕੇਵਲ (-ਸ਼ੁਦ੍ਧ) ਆਤ੍ਮਾਕੇ ਜਾਨਨੇ -ਅਨੁਭਵ ਕਰਨੇਵਾਲਾ ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨੀ ਭੀ ‘ਸ਼੍ਰੁਤਕੇਵਲੀ’ ਕਹਲਾਤਾ ਹੈ . ਕੇਵਲੀ ਔਰ ਸ਼੍ਰੁਤਕੇਵਲੀਮੇਂ ਇਤਨਾ ਮਾਤ੍ਰ ਅਨ੍ਤਰ ਹੈ ਕਿ — ਜਿਸਮੇਂ ਚੈਤਨ੍ਯਕੇ ਸਮਸ੍ਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਏਕ ਹੀ ਸਾਥ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਐਸੇ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਕੇਵਲੀ ਕੇਵਲ ਆਤ੍ਮਾਕਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਜਿਸਮੇਂ ਚੈਤਨ੍ਯਕੇ ਕੁਛ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕ੍ਰਮਸ਼ਃ ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਐਸੇ ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸ਼੍ਰੁਤਕੇਵਲੀ ਕੇਵਲ ਆਤ੍ਮਾਕਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤੇ ਹੈਂ; ਅਰ੍ਥਾਤ੍, ਕੇਵਲੀ ਸੂਰ੍ਯਕੇ ਸਮਾਨ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਦੇਖਤੇ ਔਰ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਤਥਾ ਸ਼੍ਰੁਤਕੇਵਲੀ ਦੀਪਕਕੇ ਸਮਾਨ ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਦੇਖਤੇ ਔਰ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤੇ ਹੈਂ, ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਕੇਵਲੀ ਔਰ ਸ਼੍ਰੁਤਕੇਵਲੀਮੇਂ ਸ੍ਵਰੂਪਸ੍ਥਿਰਤਾਕੀ ਤਰਤਮਤਾਰੂਪ ਭੇਦ ਹੀ ਮੁਖ੍ਯ ਹੈ, ਕਮ- ਬਢ (ਪਦਾਰ੍ਥ) ਜਾਨਨੇਰੂਪ ਭੇਦ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਗੌਣ ਹੈ . ਇਸਲਿਯੇ ਅਧਿਕ ਜਾਨਨੇਕੀ ਇਚ੍ਛਾਕਾ ਕ੍ਸ਼ੋਭ ਛੋੜਕਰ ਸ੍ਵਰੂਪਮੇਂ ਹੀ ਨਿਸ਼੍ਚਲ ਰਹਨਾ ਯੋਗ੍ਯ ਹੈ . ਯਹੀ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨ -ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਕਾ ਉਪਾਯ ਹੈ ..੩੩..
ਅਬ, ਜ੍ਞਾਨਕੇ ਸ਼੍ਰੁਤ -ਉਪਾਧਿਕ੍ਰੁਤ ਭੇਦਕੋ ਦੂਰ ਕਰਤੇ ਹੈਂ (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਐਸਾ ਬਤਲਾਤੇ ਹੈਂ ਕਿ ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨ ਭੀ ਜ੍ਞਾਨ ਹੀ ਹੈ, ਸ਼੍ਰੁਤਰੂਪ ਉਪਾਧਿਕੇ ਕਾਰਣ ਜ੍ਞਾਨਮੇਂ ਕੋਈ ਭੇਦ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ) : —
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥ : — [ਸੂਤ੍ਰਂ ] ਸੂਤ੍ਰ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ [ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯਾਤ੍ਮਕੈਃ ਵਚਨੈਃ ] ਪੁਦ੍ਗਲਦ੍ਰਵ੍ਯਾਤ੍ਮਕ ਵਚਨੋਂਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ [ਜਿਨੋਪਦਿਸ਼੍ਟਂ ] ਜਿਨੇਨ੍ਦ੍ਰ ਭਗਵਾਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਉਪਦਿਸ਼੍ਟ ਵਹ [ਤਜ੍ਜ੍ਞਪ੍ਤਿਃ ਹੀ ] ਉਸਕੀ ਜ੍ਞਪ੍ਤਿ [ਜ੍ਞਾਨਂ ] ਜ੍ਞਾਨ ਹੈ [ਚ ] ਔਰ ਉਸੇ [ਸੂਤ੍ਰਸ੍ਯ ਜ੍ਞਪ੍ਤਿਃ ] ਸੂਤ੍ਰਕੀ ਜ੍ਞਪ੍ਤਿ (ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨ) [ਭਣਿਤਾ ] ਕਹਾ ਗਯਾ ਹੈ ..੩੪..
ਛੇ ਜ੍ਞਪ੍ਤਿ ਤੇਨੀ ਜ੍ਞਾਨ, ਤੇਨੇ ਸੂਤ੍ਰਨੀ ਜ੍ਞਪ੍ਤਿ ਕਹੇ. ੩੪.