தப்தாயோகோலாநாமிவாத்யந்தமுபாத்தத்ருஷ்ணாநாஂ தத்துஃகவேகமஸஹமாநாநாஂ வ்யாதிஸாத்ம்யதாமுபகதேஷு ரம்யேஷு
விஷயேஷு ரதிருபஜாயதே . ததோ வ்யாதிஸ்தாநீயத்வாதிந்த்ரியாணாஂ வ்யாதிஸாத்ம்யஸமத்வாத்விஷயாணாஂ ச ந
சத்மஸ்தாநாஂ பாரமார்திகஂ ஸௌக்யம் ..௬௩..
அத யாவதிந்த்ரியாணி தாவத்ஸ்வபாவாதேவ துஃகமேவஂ விதர்கயதி —
ஜேஸிஂ விஸஏஸு ரதீ தேஸிஂ துக்கஂ வியாண ஸப்பாவஂ .
ஜஇ தஂ ண ஹி ஸப்பாவஂ வாவாரோ ணத்தி விஸயத்தஂ ..௬௪..
யேஷாஂ விஷயேஷு ரதிஸ்தேஷாஂ துஃகஂ விஜாநீஹி ஸ்வாபாவம் .
யதி தந்ந ஹி ஸ்வபாவோ வ்யாபாரோ நாஸ்தி விஷயார்தம் ..௬௪..
வ்யாதிஸ்தாநீயாநி, விஷயாஶ்ச தத்ப்ரதீகாரௌஷதஸ்தாநீயா இதி ஸஂஸாரிணாஂ வாஸ்தவஂ ஸுகஂ நாஸ்தி ..௬௩.. அத
யாவதிந்த்ரியவ்யாபாரஸ்தாவத்துஃகமேவேதி கதயதி — ஜேஸிஂ விஸஏஸு ரதீ யேஷாஂ நிர்விஷயாதீந்த்ரிய-
பரமாத்மஸ்வரூபவிபரீதேஷு விஷயேஷு ரதிஃ தேஸிஂ துக்கஂ வியாண ஸப்பாவஂ தேஷாஂ பஹிர்முகஜீவாநாஂ
நிஜஶுத்தாத்மத்ரவ்யஸஂவித்திஸமுத்பந்நநிருபாதிபாரமார்திகஸுகவிபரீதஂ ஸ்வபாவேநைவ துஃகமஸ்தீதி விஜாநீஹி .
கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா ]
ஜ்ஞாநதத்த்வ -ப்ரஜ்ஞாபந
௧௧௧
கியா ஹுஆ லோஹேகா கோலா பாநீகோ ஶீக்ர ஹீ ஸோக லேதா ஹை) அத்யந்த த்ருஷ்ணா உத்பந்ந ஹுஈ ஹை;
உஸ துஃககே வேககோ ஸஹந ந கர ஸகநேஸே உந்ஹேஂ வ்யாதிகே ப்ரதிகாரகே ஸமாந (-ரோகமேஂ தோாஸா
ஆராம ஜைஸா அநுபவ கராநேவாலே உபசாரகே ஸமாந) ரம்ய விஷயோஂமேஂ ரதி உத்பந்ந ஹோதீ ஹை .
இஸலியே இந்த்ரியா வ்யாதி ஸமாந ஹோநேஸே ஔர விஷய வ்யாதிகே ப்ரதிகார ஸமாந ஹோநேஸே சத்மஸ்தோஂகே
பாரமார்திக ஸுக நஹீஂ ஹை ..௬௩..
அப, ஜஹா தக இந்த்ரியா ஹைஂ வஹா தக ஸ்வபாவஸே ஹீ துஃக ஹை, ஐஸா ந்யாயஸே நிஶ்சித
கரதே ஹைஂ : —
அந்வயார்த : — [யேஷாஂ ] ஜிந்ஹேஂ [விஷயேஷு ரதிஃ ] விஷயோஂமேஂ ரதி ஹை, [தேஷாஂ ] உந்ஹேஂ
[துஃக ] துஃக [ஸ்வாபாவஂ ] ஸ்வாபாவிக [விஜாநீஹி ] ஜாநோ; [ஹி ] க்யோஂகி [யதி ] யதி
[தத் ] வஹ துஃக [ஸ்வபாவஂ ந ] ஸ்வபாவ ந ஹோ தோ [விஷயார்தஂ ] விஷயார்தமேஂ [வ்யாபாரஃ ] வ்யாபார
[ந அஸ்தி ] ந ஹோ ..௬௪..
விஷயோ விஷே ரதி ஜேமநே, துஃக சே ஸ்வபாவிக தேமநே;
ஜோ தே ந ஹோய ஸ்வபாவ தோ வ்யாபார நஹி விஷயோ விஷே. ௬௪.