தத்த்வதஃ ஸமஸ்தமபி வஸ்துஜாதஂ பரிச்சிந்ததஃ க்ஷீயத ஏவாதத்த்வாபிநிவேஶஸஂஸ்காரகாரீ மோஹோ-
பசயஃ . அதோ ஹி மோஹக்ஷபணே பரமஂ ஶப்தப்ரஹ்மோபாஸநஂ பாவஜ்ஞாநாவஷ்டம்பத்ருடீக்ருதபரிணாமேந
ஸம்யகதீயமாநமுபாயாந்தரம் ..௮௬..
அத கதஂ ஜைநேந்த்ரே ஶப்தப்ரஹ்மணி கிலார்தாநாஂ வ்யவஸ்திதிரிதி விதர்கயதி —
தவ்வாணி குணா தேஸிஂ பஜ்ஜாயா அட்டஸண்ணயா பணியா .
தேஸு குணபஜ்ஜயாணஂ அப்பா தவ்வ த்தி உவதேஸோ ..௮௭..
த்ரவ்யாணி குணாஸ்தேஷாஂ பர்யாயா அர்தஸஂஜ்ஞயா பணிதாஃ .
தேஷு குணபர்யாயாணாமாத்மா த்ரவ்யமித்யுபதேஶஃ ..௮௭..
௧தத்த்வதஃ ஸமஸ்த வஸ்துமாத்ரகோ ஜாநநே பர ௨அதத்த்வஅபிநிவேஶகே ஸஂஸ்கார கரநேவாலா மோஹோபசய
(மோஹஸமூஹ) அவஶ்ய ஹீ க்ஷயகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹை . இஸலியே மோஹகா க்ஷய கரநேமேஂ, பரம ஶப்தப்ரஹ்மகீ
உபாஸநாகா பாவஜ்ஞாநகே அவலம்பந த்வாரா த்ரு கியே கயே பரிணாமஸே ஸம்யக் ப்ரகார அப்யாஸ கரநா
ஸோ உபாயாந்தர ஹை . (ஜோ பரிணாம பாவஜ்ஞாநகே அவலம்பநஸே த்ருீக்ருத ஹோ ஐஸே பரிணாமஸே த்ரவ்ய
ஶ்ருதகா அப்யாஸ கரநா ஸோ மோஹக்ஷய கரநேகே லியே உபாயாந்தர ஹை) ..௮௬..
அப, ஜிநேந்த்ரகே ஶப்த ப்ரஹ்மமேஂ அர்தோஂகீ வ்யவஸ்தா (-பதார்தோஂகீ ஸ்திதி) கிஸ ப்ரகார ஹை
ஸோ விசார கரதே ஹைஂ : —
அந்வயார்த : — [த்ரவ்யாணி ] த்ரவ்ய, [குணாஃ] குண [தேஷாஂ பர்யாயாஃ ] ஔர உநகீ பர்யாயேஂ
[அர்தஸஂஜ்ஞயா ] ‘அர்த’ நாமஸே [பணிதாஃ ] கஹீ கஈ ஹைஂ . [தேஷு ] உநமேஂ, [குணபர்யாயாணாம் ஆத்மா
த்ரவ்யம் ] குண -பர்யாயோஂகா ஆத்மா த்ரவ்ய ஹை (குண ஔர பர்யாயோஂகா ஸ்வரூப -ஸத்த்வ த்ரவ்ய ஹீ ஹை, வே
பிந்ந வஸ்து நஹீஂ ஹைஂ) [ இதி உபதேஶஃ ] இஸப்ரகார (ஜிநேந்த்ரகா) உபதேஶ ஹை ..௮௭..
௧௪௮ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-
ப்ரமாணைர்புத்யமாநஸ்ய ஜாநதோ ஜீவஸ்ய நியமாந்நிஶ்சயாத் . கிஂ பலஂ பவதி . கீயதி மோஹோவசயோ
துரபிநிவேஶஸஂஸ்காரகாரீ மோஹோபசயஃ க்ஷீயதே ப்ரலீயதே க்ஷயஂ யாதி . தம்ஹா ஸத்தஂ ஸமதிதவ்வஂ தஸ்மாச்சாஸ்த்ரஂ
ஸம்யகத்யேதவ்யஂ படநீயமிதி . தத்யதா – வீதராகஸர்வஜ்ஞப்ரணீதஶாஸ்த்ராத் ‘ஏகோ மே ஸஸ்ஸதோ அப்பா’ இத்யாதி
பரமாத்மோபதேஶகஶ்ருதஜ்ஞாநேந தாவதாத்மாநஂ ஜாநீதே கஶ்சித்பவ்யஃ, ததநந்தரஂ விஶிஷ்டாப்யாஸவஶேந
பரமஸமாதிகாலே ராகாதிவிகல்பரஹிதமாநஸப்ரத்யக்ஷேண ச தமேவாத்மாநஂ பரிச்சிநத்தி, ததைவாநுமாநேந வா .
௧. தத்த்வதஃ = யதார்த ஸ்வரூபஸே . ௨. அதத்த்வ – அபிநிவேஶ = யதார்த வஸ்துஸ்வரூபஸே விபரீத அபிப்ராய .
த்ரவ்யோ, குணோ நே பர்யயோ ஸௌ ‘அர்த’ ஸஂஜ்ஞாதீ கஹ்யாஂ;
குண -பர்யயோநோ ஆதமா சே த்ரவ்ய ஜிந – உபதேஶமாஂ. ௮௭.