ப்ருதக்த்வவ்ருத்தஸ்வலக்ஷணைர்த்ரவ்யமந்யதபஹாய தஸ்மிந்நேவ ச வர்தமாநைஃ ஸகலத்ரிகாலகலிதத்ரௌவ்யஂ
த்ரவ்யமாகாஶஂ தர்மமதர்மஂ காலஂ புத்கலமாத்மாந்தரஂ ச நிஶ்சிநோமி . ததோ நாஹமாகாஶஂ ந தர்மோ நாதர்மோ
ந ச காலோ ந புத்கலோ நாத்மாந்தரஂ ச பவாமி; யதோமீஷ்வேகாபவரகப்ரபோதிதாநேக-
தீபப்ரகாஶேஷ்விவ ஸஂபூயாவஸ்திதேஷ்வபி மச்சைதந்யஂ ஸ்வரூபாதப்ரச்யுதமேவ மாஂ ப்ருதகவகமயதி . ஏவமஸ்ய
நிஶ்சிதஸ்வபரவிவேகஸ்யாத்மநோ ந கலு விகாரகாரிணோ மோஹாஂகு ரஸ்ய ப்ராதுர்பூதிஃ ஸ்யாத் ..௯௦..
அப்பணோ ஆத்மந இதி . ததாஹி — யதிதஂ மம சைதந்யஂ ஸ்வபரப்ரகாஶகஂ தேநாஹஂ கர்தா விஶுத்தஜ்ஞாநதர்ஶந-
ஸ்வபாவஂ ஸ்வகீயமாத்மாநஂ ஜாநாமி, பரஂ ச புத்கலாதிபஞ்சத்ரவ்யரூபஂ ஶேஷஜீவாந்தரஂ ச பரரூபேண ஜாநாமி,
ததஃ காரணாதேகாபவரக ப்ரபோதிதாநேகப்ரதீபப்ரகாஶேஷ்விவ ஸஂபூயாவஸ்திதேஷ்வபி ஸர்வத்ரவ்யேஷு மம ஸஹஜஶுத்த-
சிதாநந்தைகஸ்வபாவஸ்ய கேநாபி ஸஹ மோஹோ நாஸ்தீத்யபிப்ராயஃ ..௯௦.. ஏவஂ ஸ்வபரபரிஜ்ஞாநவிஷயே மூடத்வ-
நிராஸார்தஂ காதாத்வயேந சதுர்தஜ்ஞாநகண்டிகா கதா . இதி பஞ்சவிஂஶதிகாதாபிர்ஜ்ஞாநகண்டிகாசதுஷ்டயாபிதாநோ
த்விதீயோதிகாரஃ ஸமாப்தஃ . அத நிர்தோஷிபரமாத்மப்ரணீதபதார்தஶ்ரத்தாநமந்தரேண ஶ்ரமணோ ந பவதி,
கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா ]
ஜ்ஞாநதத்த்வ -ப்ரஜ்ஞாபந
௧௫௫
வர்ததே ஹைஂ உநகே த்வாரா — ஆகாஶ, தர்ம, அதர்ம, கால, புத்கல ஔர அந்ய ஆத்மாகோ ஸகல
த்ரிகாலமேஂ த்ருவத்வ தாரக த்ரவ்யகே ரூபமேஂ நிஶ்சித கரதா ஹூ (ஜைஸே சைதந்ய லக்ஷணகே த்வாரா ஆத்மாகோ
த்ருவ த்ரவ்யகே ரூபமேஂ ஜாநா, உஸீப்ரகார அவகாஹஹேதுத்வ, கதிஹேதுத்வ இத்யாதி லக்ஷணோஂஸே – ஜோ கி ஸ்வ-
லக்ஷ்யபூத த்ரவ்யகே அதிரிக்த அந்ய த்ரவ்யோஂமேஂ நஹீஂ பாயே ஜாதே உநகே த்வாரா — ஆகாஶ தர்மாஸ்திகாய
இத்யாதிகோ பிந்ந -பிந்ந த்ருவ த்ரவ்யோஂகே ரூபமேஂ ஜாநதா ஹூ) இஸலியே மைஂ ஆகாஶ நஹீஂ ஹூ, மைஂ தர்ம
நஹீஂ ஹூ, அதர்ம நஹீஂ ஹூ, கால நஹீஂ ஹூ, புத்கல நஹீஂ ஹூ, ஔர ஆத்மாந்தர நஹீஂ ஹூ; க்யோஂகி —
மகாநகே ௧ஏக கமரேமேஂ ஜலாயே கயே அநேக தீபகோஂகே ப்ரகாஶோஂகீ பாதி யஹ த்ரவ்ய இகட்டே ஹோகர
ரஹதே ஹுஏ பீ மேரா சைதந்ய நிஜஸ்வரூபஸே அச்யுத ஹீ ரஹதா ஹுஆ முஜே ப்ருதக் பதலாதா ஹை .
இஸப்ரகார ஜிஸநே ஸ்வ -பரகா விவேக நிஶ்சித கியா ஹை ஐஸே இஸ ஆத்மாகோ விகாரகாரீ
மோஹாஂகுரகா ப்ராதுர்பாவ நஹீஂ ஹோதா .
பாவார்த : — ஸ்வ -பரகே விவேகஸே மோஹகா நாஶ கியா ஜா ஸகதா ஹை . வஹ ஸ்வ-
பரகா விவேக, ஜிநாகமகே த்வாரா ஸ்வ -பரகே லக்ஷணோஂகோ யதார்ததயா ஜாநகர கியா ஜா
ஸகதா ஹை ..௯௦..
௧. ஜைஸே கிஸீ ஏக கமரேமேஂ அநேக தீபக ஜலாயே ஜாயேஂ தோ ஸ்தூலத்ருஷ்டிஸே தேகநே பர உநகா ப்ரகாஶ ஏக தூஸரேமேஂ
மிலா ஹுஆ மாலூம ஹோதா ஹை, கிந்து ஸூக்ஷ்மத்ருஷ்டிஸே விசாரபூர்வக தேகநே பர வே ஸப ப்ரகாஶ பிந்ந -பிந்ந ஹீ ஹைஂ;
(க்யோஂகி உநமேஂஸே ஏக தீபக புஜ ஜாநே பர உஸீ தீபககா ப்ரகாஶ நஷ்ட ஹோதா ஹை; அந்ய தீபகோஂகே ப்ரகாஶ
நஷ்ட நஹீஂ ஹோதே) உஸீப்ரகார ஜீவாதிக அநேக த்ரவ்ய ஏக ஹீ க்ஷேத்ரமேஂ ரஹதே ஹைஂ பி ர பீ ஸூக்ஷ்மத்ருஷ்டிஸே தேகநே பர
வே ஸப பிந்ந -பிந்ந ஹீ ஹைஂ, ஏகமேக நஹீஂ ஹோதே .