அத ஜிநோதிதார்தஶ்ரத்தாநமந்தரேண தர்மலாபோ ந பவதீதி ப்ரதர்கயதி —
ஸத்தாஸஂபத்தேதே ஸவிஸேஸே ஜோ ஹி ணேவ ஸாமண்ணே .
ஸத்தஹதி ண ஸோ ஸமணோ தத்தோ தம்மோ ண ஸஂபவதி ..௯௧..
ஸத்தாஸஂபத்தாநேதாந் ஸவிஶேஷாந் யோ ஹி நைவ ஶ்ராமண்யே .
ஶ்ரத்ததாதி ந ஸ ஶ்ரமணஃ ததோ தர்மோ ந ஸஂபவதி ..௯௧..
யோ ஹி நாமைதாநி ஸாத்ருஶ்யாஸ்தித்வேந ஸாமாந்யமநுவ்ரஜந்த்யபி ஸ்வரூபாஸ்தித்வேநாஶ்லிஷ்ட-
விஶேஷாணி த்ரவ்யாணி ஸ்வபராவச்சேதேநாபரிச்சிந்தந்நஶ்ரத்ததாநோ வா ஏவமேவ ஶ்ராமண்யேநாத்மாநஂ தமயதி
தஸ்மாச்சுத்தோபயோகலக்ஷணதர்மோபி ந ஸஂபவதீதி நிஶ்சிநோதி – ஸத்தாஸஂபத்தே மஹாஸத்தாஸஂபந்தேந ஸஹிதாந் ஏதே
ஏதாந் பூர்வோக்தஶுத்தஜீவாதிபதார்தாந் . புநரபி கிஂவிஶிஷ்டாந் . ஸவிஸேஸே விஶேஷஸத்தாவாந்தரஸத்தா ஸ்வகீய-
ஸ்வகீயஸ்வரூபஸத்தா தயா ஸஹிதாந் ஜோ ஹி ணேவ ஸாமண்ணே ஸத்தஹதி யஃ கர்தா த்ரவ்யஶ்ராமண்யே ஸ்திதோபி ந ஶ்ரத்தத்தே
௧௫௬ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-
அப, ந்யாயபூர்வக ஐஸா விசார கரதே ஹைஂ கி – ஜிநேந்த்ரோக்த அர்தோஂகே ஶ்ரத்தாந பிநா தர்மலாப
(ஶுத்தாத்மஅநுபவரூப தர்மப்ராப்தி) நஹீஂ ஹோதா —
அந்வயார்த : — [யஃ ஹி ] ஜோ (ஜீவ) [ஶ்ராமண்யே ] ஶ்ரமணாவஸ்தாமேஂ [ஏதாந் ஸத்தா-
ஸஂபத்தாந் ஸவிஶேஷதாந் ] இந ௧ஸத்தாஸஂயுக்த ௨ஸவிஶேஷ பதார்தோஂகீ [ந ஏவ ஶ்ரத்ததாதி ] ஶ்ரத்தா நஹீஂ
கரதா, [ஸஃ ] வஹ [ஶ்ரமணஃ ந ] ஶ்ரமண நஹீஂ ஹை; [ததஃ தர்மஃ ந ஸஂபவதி ] உஸஸே தர்மகா உத்பவ
நஹீஂ ஹோதா (அர்தாத் உஸ ஶ்ரமணாபாஸகே தர்ம நஹீஂ ஹோதா .) ..௯௧..
டீகா : — ஜோ (ஜீவ) இந த்ரவ்யோஂகோ — கி ஜோ (த்ரவ்ய) ௩ஸாத்ருஶ்ய -அஸ்தித்வகே த்வாரா
ஸமாநதாகோ தாரண கரதே ஹுஏ ஸ்வரூப – அஸ்தித்வகே த்வாரா விஶேஷயுக்த ஹைஂ உந்ஹேஂ — ஸ்வ -பரகே
பேதபூர்வக ந ஜாநதா ஹுஆ ஔர ஶ்ரத்தா ந கரதா ஹுஆ யோஂ ஹீ (ஜ்ஞாந -ஶ்ரத்தாகே பிநா) மாத்ர ஶ்ரமணதாஸே
(த்ரவ்யமுநித்வஸே) ஆத்மாகா தமந கரதா ஹை வஹ வாஸ்தவமேஂ ஶ்ரமண நஹீஂ ஹை; இஸலியே, ஜைஸே ஜிஸே
௧. ஸத்தாஸஂயுக்த = அஸ்தித்வவாலே .
௨. ஸவிஶேஷ = விஶேஷஸஹித; பேதவாலே; பிந்ந -பிந்ந .
௩. அஸ்தித்வ தோ ப்ரகாரகா ஹை : — ஸாத்ருஶ்ய – அஸ்தித்வ ஔர ஸ்வரூப – அஸ்தித்வ . ஸாத்ருஶ்ய -அஸ்தித்வகீ அபேக்ஷாஸே
ஸர்வ த்ரவ்யோஂமேஂ ஸமாநதா ஹை, ஔர ஸ்வரூப -அஸ்தித்வகீ அபேக்ஷாஸே ஸமஸ்த த்ரவ்யோஂமேஂ விஶேஷதா ஹை
ஶ்ராமண்யமாஂ ஸத்தாமயீ ஸவிஶேஷ ஆ த்ரவ்யோ தணீ
ஶ்ரத்தா நஹி, தே ஶ்ரமண நா; தேமாஂதீ தர்மோத்பவ நஹீஂ. ௯௧.