மத்யஸ்யாத்மநஃ ஸ்வபாவ ஏவ ஸ்திதிமாஸூத்ரயந்தி, தே கலு ஸஹஜவிஜ்ரும்பிதாநேகாந்தத்ருஷ்டிப்ரக்ஷபித-
ஸமஸ்தைகாந்தத்ருஷ்டிபரிக்ரஹக்ரஹா மநுஷ்யாதிகதிஷு தத்விக்ரஹேஷு சாவிஹிதாஹஂகாரமமகாரா
அநேகாபவரகஸஂசாரிதரத்நப்ரதீபமிவைகரூபமேவாத்மாநமுபலபமாநா அவிசலிதசேதநாவிலாஸ-
மாத்ரமாத்மவ்யவஹாரமுரரீக்ருத்ய க்ரோடீக்ருதஸமஸ்தக்ரியாகுடும்பகஂ மநுஷ்யவ்யவஹாரமநாஶ்ரயந்தோ விஶ்ராந்த-
ராகத்வேஷோந்மேஷதயா பரமமௌதாஸீந்யமவலஂபமாநா நிரஸ்தஸமஸ்தபரத்ரவ்யஸஂகதிதயா ஸ்வத்ரவ்யேணைவ கேவலேந
ஸஂகதத்வாத்ஸ்வஸமயா ஜாயந்தே
.
அதஃ ஸ்வஸமய ஏவாத்மந -ஸ்தத்த்வம் ..௯௪..
நிரதாஃ ஜீவாஃ பரஸமஇக த்தி ணித்திட்டா தே பரஸமயா இதி நிர்திஷ்டாஃ க திதாஃ . ததாஹிததாஹி —
மநுஷ்யாதிபர்யாயரூபோஹமித்யஹங்காரோ பண்யதே, மநுஷ்யாதிஶரீரஂ தச்சரீராதாரோத்பந்நபஞ்சேந்த்ரியவிஷயஸுகஸ்வரூபஂ
ச மமேதி மமகாரோ பண்யதே, தாப்யாஂ பரிணதாஃ மமகாராஹங்காரரஹிதபரமசைதந்யசமத்காரபரிணதேஶ்ச்யுதா யே தே
க ர்மோதயஜநிதபரபர்யாயநிரதத்வாத்பரஸமயா மித்யாத்ருஷ்டயோ பண்யந்தே . ஆதஸஹாவம்ஹி டிதா யே புநராத்மஸ்வரூபே
ஸ்திதாஸ்தே ஸகஸமயா முணேதவ்வா ஸ்வஸமயா மந்தவ்யா ஜ்ஞாதவ்யா இதி . தத்யதாதத்யதா — அநேகாபவரக ஸஂசாரிதைக -
ரத்நப்ரதீப இவாநேக ஶரீரேஷ்வப்யேகோஹமிதி த்ருடஸஂஸ்காரேண நிஜஶுத்தாத்மநி ஸ்திதா யே தே க ர்மோதயஜநித-
பர்யாயபரிணதிரஹிதத்வாத்ஸ்வஸமயா பவந்தீத்யர்தஃ ..௯௪.. அத த்ரவ்யஸ்ய ஸத்தாதிலக்ஷணத்ரயஂ ஸூசயதி —
கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா ]
ஜ்ஞேயதத்த்வ -ப்ரஜ்ஞாபந
௧௬௯
ப்ர ௨௨
ஹைஂ (-லீந ஹோதே ஹைஂ), வே — ஜிந்ஹோஂநே ஸஹஜ -விகஸித அநேகாந்தத்ருஷ்டி ஸே ஸமஸ்த ஏகாந்தத்ருஷ்டிகே
௧பரிக்ரஹகே ஆக்ரஹ ப்ரக்ஷீண கர தியே ஹைஂ, ஐஸே — மநுஷ்யாதி கதியோஂமேஂ ஔர உந கதியோஂகே ஶரீரோஂமேஂ
அஹஂகார – மமகார ந கரகே அநேக கக்ஷோஂ (கமரோஂ) மேஂ ௨ஸஂசாரித ரத்நதீபககீ பாதி ஏகரூப
ஹீ ஆத்மாகோ உபலப்த (-அநுபவ) கரதே ஹுயே, அவிசலித -சேதநாவிலாஸமாத்ர ஆத்மவ்யவஹாரகோ
அஂகீகார கரகே, ஜிஸமேஂ ஸமஸ்த க்ரியாகலாபஸே பேஂட கீ ஜாதீ ஹை ஐஸே மநுஷ்யவ்யவஹாரகா ஆஶ்ரய
நஹீஂ கரதே ஹுயே, ராகத்வேஷகா உந்மேஷ (ப்ராகடய) ருக ஜாநேஸே பரம உதாஸீநதாகா ஆலம்பந லேதே
ஹுயே, ஸமஸ்த பரத்ரவ்யோஂகீ ஸஂகதி தூர கர தேநேஸே மாத்ர ஸ்வத்ரவ்யகே ஸாத ஹீ ஸஂகததா ஹோநேஸே வாஸ்தவமேஂ
௩ஸ்வஸமய ஹோதே ஹைஂ அர்தாத் ஸ்வஸமயரூப பரிணமித ஹோதே ஹைஂ .
இஸலியே ஸ்வஸமய ஹீ ஆத்மாகா தத்த்வ ஹை .
௧. பரிக்ரஹ = ஸ்வீகார; அஂகீகார .
௨. ஸஂசாரித = லேஜாயே கயே . (ஜைஸே பிந்ந -பிந்ந கமரோஂமேஂ லேஜாயா கயா ரத்நதீபக ஏகரூப ஹீ ஹை, வஹ கிஂசித்மாத்ர
பீ கமரேகே ரூபமேஂ நஹீஂ ஹோதா, ஔர ந கமரேகீ க்ரியா கரதா ஹை, உஸீப்ரகார பிந்ந -பிந்ந ஶரீரோஂமேஂ ப்ரவிஷ்ட
ஹோநேவாலா ஆத்மா ஏகரூப ஹீ ஹை, வஹ கிஂசித்மாத்ர பீ ஶரீரரூப நஹீஂ ஹோதா ஔர ந ஶரீரகீ க்ரியா கரதா
ஹை – இஸப்ரகார ஜ்ஞாநீ ஜாநதா ஹை .)
௩. ஜோ ஜீவ ஸ்வகே ஸாத ஏகத்வகீ மாந்யதாபூர்வக (ஸ்வகே ஸாத) யுக்த ஹோதா ஹை உஸே ஸ்வ -ஸமய கஹா ஜாதா
.