ஸ்வயமேவோந்மக்நநிமக்நத்வாத் . ததா ஹி — யதைவ பர்யாயேணார்ப்யதே த்ரவ்யஂ ததைவ குணவதிதஂ த்ரவ்யமய- மஸ்ய குணஃ, ஶுப்ரமிதமுத்தரீயமயமஸ்ய ஶுப்ரோ குண இத்யாதிவததாத்பாவிகோ பேத உந்மஜ்ஜதி . யதா து த்ரவ்யேணார்ப்யதே த்ரவ்யஂ ததாஸ்தமிதஸமஸ்தகுணவாஸநோந்மேஷஸ்ய ததாவிதஂ த்ரவ்யமேவ ஶுப்ரமுத்தரீய- மித்யாதிவத்ப்ரபஶ்யதஃ ஸமூல ஏவாதாத்பாவிகோ பேதோ நிமஜ்ஜதி . ஏவஂ ஹி பேதே நிமஜ்ஜதி தத்ப்ரத்யயா ப்ரதீதிர்நிமஜ்ஜதி . தஸ்யாஂ நிமஜ்ஜத்யாமயுதஸித்தத்வோத்தமர்தாந்தரத்வஂ நிமஜ்ஜதி . ததஃ ஸமஸ்தமபி த்ரவ்யமேவைகஂ பூத்வாவதிஷ்டதே . யதா து பேத உந்மஜ்ஜதி, தஸ்மிந்நுந்மஜ்ஜதி தத்ப்ரத்யயா ப்ரதீதி- ருந்மஜ்ஜதி, தஸ்யாமுந்மஜ்ஜத்யாமயுதஸித்தத்வோத்தமர்தாந்தரத்வமுந்மஜ்ஜதி, ததாபி தத்பர்யாயத்வேநோந்மஜ்ஜஜ்ஜல- ராஶேர்ஜலகல்லோல இவ த்ரவ்யாந்ந வ்யதிரிக்தஂ ஸ்யாத் . ஏவஂ ஸதி ஸ்வயமேவ ஸத் த்ரவ்யஂ பவதி . யஸ்த்வேவஂ மித்யாத்ருஷ்டிர்பவதி . ஏவஂ யதா பரமாத்மத்ரவ்யஂ ஸ்வபாவதஃ ஸித்தமவபோத்தவ்யஂ ததா ஸர்வத்ரவ்யாணீதி . அத்ர த்ரவ்யஂ கேநாபி புருஷேண ந க்ரியதே . ஸத்தாகுணோபி த்ரவ்யாத்பிந்நோ நாஸ்தீத்யபிப்ராயஃ ..௯௮.. அதோத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யத்வே (அதாத்பாவிக பேத) ஸ்வயமேவ ௧உந்மக்ந ஔர ௨நிமக்ந ஹோதா ஹை . வஹ இஸப்ரகார ஹை : — ஜப த்ரவ்யகோ பர்யாய ப்ராப்த கராஈ ஜாய ( அர்தாத் ஜப த்ரவ்யகோ பர்யாய ப்ராப்த கரதீ ஹை — பஹுசதீ ஹை இஸப்ரகார பர்யாயார்திகநயஸே தேகா ஜாய) தப ஹீ — ‘ஶுக்ல யஹ வஸ்த்ர ஹை, யஹ இஸகா ஶுக்லத்வ குண ஹை’ இத்யாதிகீ பாதி — ‘குணவாலா யஹ த்ரவ்ய ஹை, யஹ இஸகா குண ஹை’ இஸப்ரகார அதாத்பாவிக பேத உந்மக்ந ஹோதா ஹை; பரந்து ஜப த்ரவ்யகோ த்ரவ்ய ப்ராப்த கராயா ஜாய (அர்தாத் த்ரவ்யகோ த்ரவ்ய ப்ராப்த கரதா ஹை; — பஹுசதா ஹை இஸப்ரகார த்ரவ்யார்திகநயஸே தேகா ஜாய), தப ஜிஸகே ஸமஸ்த ௩குணவாஸநாகே உந்மேஷ அஸ்த ஹோ கயே ஹைஂ ஐஸே உஸ ஜீவகோ — ‘ஶுக்லவஸ்த்ர ஹீ ஹை’ இத்யாதிகீ பாதி — ‘ஐஸா த்ரவ்ய ஹீ ஹை’ இஸப்ரகார தேகநே பர ஸமூல ஹீ அதாத்பாவிக பேத நிமக்ந ஹோதா ஹை . இஸப்ரகார பேதகே நிமக்ந ஹோநே பர உஸகே ஆஶ்ரயஸே (-காரணஸே) ஹோதீ ஹுஈ ப்ரதீதி நிமக்ந ஹோதீ ஹை . உஸகே நிமக்ந ஹோநே பர அயுதஸித்தத்வஜநித அர்தாந்தரபநா நிமக்ந ஹோதா ஹை, இஸலியே ஸமஸ்த ஹீ ஏக த்ரவ்ய ஹீ ஹோகர ரஹதா ஹை . ஔர ஜப பேத உந்மக்ந ஹோதா ஹை, வஹ உந்மக்ந ஹோநே பர உஸகே ஆஶ்ரய (காரண) ஸே ஹோதீ ஹுஈ ப்ரதீதி உந்மக்ந ஹோதீ ஹை, உஸகே உந்மக்ந ஹோநே பர அயுதஸித்தத்வஜநித அர்தாந்தரபநா உந்மக்ந ஹோதா ஹை, தப பீ (வஹ) த்ரவ்யகே பர்யாயரூபஸே உந்மக்ந ஹோநேஸே, — ஜைஸே ஜலராஶிஸே ஜலதரஂகேஂ வ்யதிரிக்த நஹீஂ ஹைஂ (அர்தாத் ஸமுத்ரஸே தரஂகேஂ அலக நஹீஂ ஹைஂ) உஸீப்ரகார — த்ரவ்யஸே வ்யதிரிக்த நஹீஂ ஹோதா . ப்ர ௨௪
௧. உந்மக்ந ஹோநா = ஊ பர ஆநா; தைர ஆநா; ப்ரகட ஹோநா (முக்ய ஹோநா) .
௨. நிமக்ந ஹோநா = டூப ஜாநா (கௌண ஹோநா) .
௩. குணவாஸநாகே உந்மேஷ = த்ரவ்யமேஂ அநேக குண ஹோநேகே அபிப்ராயகீ ப்ரகடதா; குணபேத ஹோநேரூப மநோவ்ருத்திகே (அபிப்ராயகே) அஂகுர .