ஏவோத்தரீயஸ்ய குணிந இதி தயோர்ந ப்ரதேஶவிபாகஃ, ததா ய ஏவ ஸத்தாயா குணஸ்ய ப்ரதேஶாஸ்த ஏவ
த்ரவ்யஸ்ய குணிந இதி தயோர்ந ப்ரதேஶவிபாகஃ . ஏவமபி தயோரந்யத்வமஸ்தி தல்லக்ஷணஸத்பாவாத் .
அதத்பாவோ ஹ்யந்யத்வஸ்ய லக்ஷணஂ, தத்து ஸத்தாத்ரவ்யயோர்வித்யத ஏவ, குணகுணிநோஸ்தத்பாவஸ்யாபாவாத்,
ஶுக்லோத்தரீயவதேவ . ததா ஹி — யதா யஃ கிலைகசக்ஷுரிந்த்ரியவிஷயமாபத்யமாநஃ ஸமஸ்தேதரேந்த்ரிய-
க்ராமகோசரமதிக்ராந்தஃ ஶுக்லோ குணோ பவதி, ந கலு ததகிலேந்த்ரியக்ராமகோசரீபூதமுத்தரீயஂ பவதி,
யச்ச கிலாகிலேந்த்ரியக்ராமகோசரீபூதமுத்தரீயஂ பவதி, ந கலு ஸ ஏகசக்ஷுரிந்த்ரியவிஷயமாபத்யமாநஃ
ஸமஸ்தேதரேந்த்ரியக்ராமகோசரமதிக்ராந்தஃ ஶுக்லோ குணோ பவதீதி தயோஸ்தத்பாவஸ்யாபாவஃ; ததா யா
கஸ்மாத்தேதோஃ . பிந்நப்ரதேஶாபாவாத் . க யோரிவ . ஶுக்லவஸ்த்ரஶுக்லகுணயோரிவ . இதி ஸாஸணஂ ஹி வீரஸ்ஸ இதி
ஶாஸநமுபதேஶ ஆஜ்ஞேதி . கஸ்ய . வீரஸ்ய வீராபிதாநாந்திமதீர்தஂகரபரமதேவஸ்ய . அண்ணத்தஂ ததாபி
ப்ரதேஶாபேதேபி முக்தாத்மத்ரவ்யஶுத்தஸத்தாகுணயோரந்யத்வஂ பிந்நத்வஂ பவதி . கதஂபூதம் . அதப்பாவோ அதத்பாவரூபஂ
ஸஂஜ்ஞாலக்ஷணப்ரயோஜநாதிபேதஸ்வபாவம் . யதா ப்ரதேஶரூபேணாபேதஸ்ததா ஸஂஜ்ஞாதிலக்ஷணரூபேணாப்யபேதோ பவது, கோ
தோஷ இதி சேத் . நைவம் . ண தப்பவஂ ஹோதி தந்முக்தாத்மத்ரவ்யஂ ஶுத்தாத்மஸத்தாகுணேந ஸஹ ப்ரதேஶாபேதேபி
௧. அதத்பாவ = (கதஂசித்) உஸகா ந ஹோநா; (கதஂசித்) உஸரூப ந ஹோநா (கதஂசித்) அதத்ரூபதா . த்ரவ்ய
கதஂசித் ஸத்தாஸ்வரூபஸே நஹீஂ ஹை ஔர ஸத்தா கதஂசித் த்ரவ்யரூபஸே நஹீஂ ஹை, இஸலியே உநகே அதத்பாவ ஹை .
௨. தத்பாவ = உஸகா ஹோநா, உஸரூப ஹோநா, தத்ரூபதா .
௩. ஸத்தா த்ரவ்யகே ஆஶ்ரயஸே ரஹதீ ஹை, த்ரவ்யகோ கிஸீகா ஆஶ்ரய நஹீஂ ஹை . [ஜைஸே கேமேஂ கீ ரஹதா ஹை, உஸீப்ரகார
த்ரவ்யமேஂ ஸத்தா நஹீஂ ரஹதீ (க்யோஂகி கேமேஂ ஔர கீமேஂ தோ ப்ரதேஶபேத ஹை) கிந்து ஜைஸே ஆமமேஂ வர்ண கஂதாதி ஹைஂ
உஸீப்ரகார த்ரவ்யமேஂ ஸத்தா ஹை . ]
கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா ]
ஜ்ஞேயதத்த்வ -ப்ரஜ்ஞாபந
௨௦௫
ஹீ வஸ்த்ரகே – குணீகே – ஹைஂ, இஸலியே உநமேஂ ப்ரதேஶபேத நஹீஂ ஹை; இஸீப்ரகார ஜோ ஸத்தாகே – குணகே – ப்ரதேஶ
ஹைஂ வே ஹீ த்ரவ்யகே – குணீகே – ஹைஂ, இஸலியே உநமேஂ ப்ரதேஶபேத நஹீஂ ஹை .
ஐஸா ஹோநே பர பீ உநமேஂ (-ஸத்தா ஔர த்ரவ்யமேஂ) அந்யத்வ ஹை, க்யோஂகி (உநமேஂ) அந்யத்வகே
லக்ஷணகா ஸத்பாவ ஹை . ௧அதத்பாவ அந்யத்வகா லக்ஷண ஹை . வஹ தோ ஸத்தா ஔர த்ரவ்யகே ஹை ஹீ,
க்யோஂகி குண ஔர குணீகே ௨தத்பாவகா அபாவ ஹோதா ஹை — ஶுக்லத்வ ஔர வஸ்த்ரகீ பாதி . வஹ
இஸ ப்ரகார ஹை கி : — ஜைஸே ஏக சக்ஷுஇந்த்ரியகே விஷயமேஂ ஆநேவாலா ஔர அந்ய ஸப இந்த்ரியோஂகே
ஸமூஹகோ கோசர ந ஹோநேவாலா ஶுக்லத்வ குண ஹை வஹ ஸமஸ்த இந்த்ரிய ஸமூஹகோ கோசர ஹோநேவாலா ஐஸா
வஸ்த்ர நஹீஂ ஹை; ஔர ஜோ ஸமஸ்த இந்த்ரியஸமூஹகோ கோசர ஹோநேவாலா வஸ்த்ர ஹை வஹ ஏக சக்ஷுஇந்த்ரியகே
விஷயமேஂ ஆநேவாலா ததா அந்ய ஸமஸ்த இந்த்ரியோஂகே ஸமூஹகோ கோசர ந ஹோநேவாலா ஐஸா ஶுக்லத்வ
குண நஹீஂ ஹை, இஸலியே உநகே தத்பாவகா அபாவ ஹை; இஸீப்ரகார, ௩கிஸீகே ஆஶ்ரய ரஹநேவாலீ,