ஸ்பர்ஶிந்யாஃ ப்ரதிக்ஷணஂ தேந தேந ஸ்வபாவேந பரிணமநாத் . த்ரவ்யஸ்வபாவபூத ஏவ தாவத்பரிணாமஃ . ஸ த்வஸ்தித்வபூதத்ரவ்யவ்ருத்த்யாத்மகத்வாத்ஸதவிஶிஷ்டோ த்ரவ்யவிதாயகோ குண ஏவேதி ஸத்தாத்ரவ்யயோ- ர்குணகுணிபாவஃ ஸித்தயதி ..௧௦௯.. அத குணகுணிநோர்நாநாத்வமுபஹந்தி — ணத்தி குணோ த்தி வ கோஈ பஜ்ஜாஓ த்தீஹ வா விணா தவ்வஂ .

தவ்வத்தஂ புண பாவோ தம்ஹா தவ்வஂ ஸயஂ ஸத்தா ..௧௧௦.. ச குணீ பவதீதி ப்ரதிபாதயதி — ஜோ கலு தவ்வஸஹாவோ பரிணாமோ யஃ கலு ஸ்பு டஂ த்ரவ்யஸ்ய ஸ்வபாவபூதஃ பரிணாமஃ பஞ்சேந்த்ரியவிஷயாநுபவரூபமநோவ்யாபாரோத்பந்நஸமஸ்தமநோரதரூபவிகல்பஜாலாபாவே ஸதி யஶ்சிதா- நந்தைகாநுபூதிரூபஃ ஸ்வஸ்தபாவஸ்தஸ்யோத்பாதஃ, பூர்வோக்தவிகல்பஜாலவிநாஶோ வ்யயஃ, ததுபயாதாரபூதஜீவத்வஂ த்ரௌவ்யமித்யுக்தலக்ஷணோத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யாத்மகஜீவத்ரவ்யஸ்ய ஸ்வபாவபூதோ யோஸௌ பரிணாமஃ ஸோ குணோ ஸ குணோ பவதி . ஸ பரிணாமஃ கதஂபூதஃ ஸந்குணோ பவதி . ஸதவிஸிட்டோ ஸதோஸ்தித்வாதவிஶிஷ்டோபிந்நஸ்ததுத்பாதாதித்ரயஂ திஷ்டத்யஸ்தித்வஂ சைகஂ திஷ்டத்யஸ்தித்வேந ஸஹ கதமபிந்நோ பவதீதி சேத் . ‘‘உத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யயுக்தஂ ஸத்’’ இதி வசநாத் . ஏவஂ ஸதி ஸத்தைவ குணோ பவதீத்யர்தஃ . இதி குணவ்யாக்யாநஂ கதம் . ஸதவட்டிதஂ ஸஹாவே தவ்வஂ தி ஸதவஸ்திதஂ ஸ்வபாவே த்ரவ்யமிதி . த்ரவ்யஂ பரமாத்மத்ரவ்யஂ பவதி . கிஂ கர்த்ரு . ஸதிதி . கேந . அபேத- நயேந . கதஂபூதம் . ஸத் அவஸ்திதம் . க்வ . உத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யாத்மகஸ்வபாவே . ஜிணோவதேஸோயஂ அயஂ ஜிநோபதேஶ இதி ‘ஸதவட்டிதஂ ஸஹாவே தவ்வஂ தவ்வஸ்ஸ ஜோ ஹு பரிணாமோ’ இத்யாதிபூர்வஸூத்ரே யதுக்தஂ ததேவேதஂ வ்யாக்யாநம், குணகதநஂ புநரதிகமிதி தாத்பர்யம் . யதேதஂ ஜீவத்ரவ்யே குணகுணிநோர்வ்யாக்யாநஂ (வஹ வ்ருத்தி – அஸ்தித்வ) ப்ரதிக்ஷண உஸ -உஸ ஸ்வபாவரூப பரிணமித ஹோதீ ஹை .

(இஸப்ரகார) ப்ரதம தோ த்ரவ்யகா ஸ்வபாவபூத பரிணாம ஹை; ஔர வஹ (உத்பாத -வ்யய- த்ரௌவ்யாத்மக பரிணாம) அஸ்தித்வபூத ஐஸீ த்ரவ்யகீ வ்ருத்திஸ்வரூப ஹோநேஸே, ‘ஸத்’ ஸே அவிஶிஷ்ட, த்ரவ்யவிதாயக (-த்ரவ்யகா ரசயிதா) குண ஹீ ஹை . — இஸப்ரகார ஸத்தா ஔர த்ரவ்யகா குணகுணீபநா ஸித்த ஹோதா ஹை ..௧௦௯..

அப குண ஔர குணீகே அநேகத்வகா கண்டந கரதே ஹைஂ : —

௨௧௪ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-