அமீ மநுஷ்யாதயஃ பர்யாயா நாமகர்மநிர்வ்ருத்தாஃ ஸந்தி தாவத் . ந புநரேதாவதாபி தத்ர ஜீவஸ்ய ஸ்வபாவாபிபவோஸ்தி, யதா கநகபத்தமாணிக்யகஂக ணேஷு மாணிக்யஸ்ய . யத்தத்ர நைவ ஜீவஃ ஸ்வபாவமுபலபதே தத் ஸ்வகர்மபரிணமநாத், பயஃபூரவத் . யதா கலு பயஃபூரஃ ப்ரதேஶஸ்வாதாப்யாஂ பிசுமந்தசந்தநாதிவநராஜீஂ பரிணமந்ந த்ரவத்வஸ்வாதுத்வஸ்வபாவமுபலபதே, ததாத்மாபி ப்ரதேஶபாவாப்யாஂ கர்மபரிணமநாந்நாமூர்தத்வநிருபராகவிஶுத்திமத்த்வஸ்வபாவமுபலபதே ..௧௧௮.. லப்தஸ்வபாவா ந பவந்தி, தேந காரணேந ஸ்வபாவாபிபவோ பண்யதே, ந ச ஜீவாபாவஃ . கதஂபூதாஃ ஸந்தோ லப்தஸ்வபாவா ந பவந்தி . பரிணமமாணா ஸகம்மாணி ஸ்வகீயோதயாகதகர்மாணி ஸுகதுஃகரூபேண பரிணமமாநா இதி . அயமத்ரார்தஃ — யதா வ்ருக்ஷஸேசநவிஷயே ஜலப்ரவாஹஶ்சந்தநாதிவநராஜிரூபேண பரிணதஃ ஸந்ஸ்வகீய-

டீகா : — ப்ரதம தோ, யஹ மநுஷ்யாதிபர்யாயேஂ நாமகர்மஸே நிஷ்பந்ந ஹைஂ, கிந்து இதநேஸே பீ வஹா஁ ஜீவகே ஸ்வபாவகா பராபவ நஹீஂ ஹை; ஜைஸே கநகபத்த (ஸுவர்ணமேஂ ஜ஡ே ஹுயே) மாணிகவாலே கஂகணோஂமேஂ மாணிககே ஸ்வபாவகா பராபவ நஹீஂ ஹோதா ததநுஸார . ஜோ வஹா஁ ஜீவ ஸ்வபாவகோ உபலப்த நஹீஂ கரதா – அநுபவ நஹீஂ கரதா ஸோ ஸ்வகர்மரூப பரிணமித ஹோநேஸே ஹை, பாநீகே பூர (பா஢) கீ பா஁தி . ஜைஸே பாநீகா பூர ப்ரதேஶஸே ஔர ஸ்வாதஸே நிம்ப -சந்தநாதிவநராஜிரூப (நீம, சந்தந இத்யாதி வ்ருக்ஷோஂகீ லம்பீ பஂக்திரூப) பரிணமித ஹோதா ஹுஆ ( அபநே ௧த்ரவத்வ ஔர ௨ஸ்வாதுத்வரூப ஸ்வபாவகோ உபலப்த நஹீஂ கரதா, உஸீப்ரகார ஆத்மா பீ ப்ரதேஶஸே ஔர பாவஸே ஸ்வகர்மரூப பரிணமித ஹோநேஸே (அபநே) அமூர்தத்வ ஔர ௩நிருபராக விஶுத்திமத்வரூப ஸ்வபாவகோ உபலப்த நஹீஂ கரதா .

பாவார்த : — மநுஷ்யாதிபர்யாயோஂமேஂ கர்ம கஹீஂ ஜீவகே ஸ்வபாவகோ ந தோ ஹநதா ஹை ஔர ந ஆச்சாதித கரதா ஹை; பரந்து வஹா஁ ஜீவ ஸ்வயஂ ஹீ அபநே தோஷஸே கர்மாநுஸார பரிணமந கரதா ஹை, இஸலியே உஸே அபநே ஸ்வபாவகீ உபலப்தி நஹீஂ ஹை . ஜைஸே பாநீகா பூர ப்ரதேஶகீ அபேக்ஷாஸே வ்ருக்ஷோஂகே ரூபஸே பரிணமித ஹோதா ஹுஆ அபநே ப்ரவாஹீபநேரூப ஸ்வபாவகோ உபலப்த கரதா ஹுஆ அநுபவ நஹீஂ கரதா, ஔர ஸ்வாதகீ அபேக்ஷாஸே வ்ருக்ஷரூப பரிணமித ஹோதா ஹுஆ அபநே ஸ்வாதிஷ்டபநேரூப ஸ்வபாவகோ உபலப்த நஹீஂ கரதா, உஸீப்ரகார ஆத்மா பீ ப்ரதேஶகீ அபேக்ஷாஸே ஸ்வகர்மாநுஸார பரிணமித ஹோதா ஹுஆ அபநே அமூர்தஸ்வரூப ஸ்வபாவகோ உபலப்த நஹீஂ கரதா ஔர பாவகீ அபேக்ஷாஸே ஸ்வகர்மரூப பரிணமித ஹோதா ஹுஆ உபராகஸே ரஹித விஶுத்திவாலாபநாரூப அபநே ஸ்வபாவகோ உபலப்த நஹீஂ கரதா . இஸஸே யஹ நிஶ்சித ஹோதா ஹை கி மநுஷ்யாதிபர்யாயோஂமேஂ ஜீவோஂகோ அபநே ஹீ தோஷஸே அபநே ௧. த்ரவத்வ = ப்ரவாஹீபநா . ௨. ஸ்வாதுத்வ = ஸ்வாதிஷ்டபநா . ௩. நிருபராக -விஶுத்திமத்வ = உபராக (-மலிநதா, விகார) ரஹித விஶுத்திவாலாபநா [அரூபீபநா ஔர நிர்விகார