தர்மத்வாச்ச ததேகதேஶஸர்வலோகநியமோ நாஸ்தி . காலஜீவபுத்கலாநாமித்யேகத்ரவ்யாபேக்ஷயா ஏகதேஶ அநேகத்ரவ்யாபேக்ஷயா புநரஂஜநசூர்ணபூர்ணஸமுத்ககந்யாயேந ஸர்வலோக ஏவேதி ..௧௩௬..
ஸ்வகீயஸ்வகீயஸ்வரூபே திஷ்டந்தி ததாபி வ்யவஹாரேண லோகாகாஶே திஷ்டந்தீதி . அத்ர யத்யப்யநந்தஜீவ- த்ரவ்யேப்யோநந்தகுணபுத்கலாஸ்திஷ்டந்தி ததாப்யேகதீபப்ரகாஶே பஹுதீபப்ரகாஶவத்விஶிஷ்டாவகாஹஶக்தியோகேநா- ஸஂக்யேயப்ரதேஶேபி லோகேவஸ்தாநஂ ந விருத்யதே ..௧௩௬.. அத யதேவாகாஶஸ்ய பரமாணுவ்யாப்தக்ஷேத்ரஂ ப்ரதேஶ- லக்ஷணமுக்தஂ ஶேஷத்ரவ்யப்ரதேஶாநாஂ ததேவேதி ஸூசயதி — ஜத தே ணபப்பதேஸா யதா தே ப்ரஸித்தாஃ பரமாணு- வ்யாப்தக்ஷேத்ரப்ரமாணாகாஶப்ரதேஶாஃ ததப்பதேஸா ஹவஂதி ஸேஸாணஂ தேநைவாகாஶப்ரதேஶப்ரமாணேந ப்ரதேஶா பவந்தி . கேஷாம் . ஶுத்தபுத்தைகஸ்வபாவஂ யத்பரமாத்மத்ரவ்யஂ தத்ப்ரப்ருதிஶேஷத்ரவ்யாணாம் . அபதேஸோ பரமாணூ அப்ரதேஶோ த்விதீயாதி- ப்ரதேஶரஹிதோ யோஸௌ புத்கலபரமாணுஃ தேண பதேஸுப்பவோ பணிதோ தேந பரமாணுநா ப்ரதேஶஸ்யோத்பவ நியம நஹீஂ ஹை . (ஔர) கால, ஜீவ ததா புத்கல ஏக த்ரவ்யகீ அபேக்ஷாஸே லோககே ஏகதேஶமேஂ ரஹதே ஹைஂ ஔர அநேக த்ரவ்யோஂகீ அபேக்ஷாஸே அஂஜநசூர்ண (காஜல) ஸே பரீ ஹுஈ டிபியாகே ந்யாயாநுஸார ஸமஸ்த லோகமேஂ ஹீ ஹைஂ ..௧௩௬.. அப, யஹ கஹதே ஹைஂ கி ப்ரதேஶவத்த்வ ஔர அப்ரதேஶவத்த்வ கிஸ ப்ரகாரஸே ஸஂபவ ஹை : —
அந்வயார்த : — [யதா ] ஜைஸே [தே நபஃ ப்ரதேஶாஃ ] வே ஆகாஶப்ரதேஶ ஹைஂ, [ததா ] உஸீப்ரகார [ஶேஷாணாஂ ] ஶேஷ த்ரவ்யோஂகே [ப்ரதேஶாஃ பவந்தி ] ப்ரதேஶ ஹைஂ (அர்தாத் ஜைஸே – ஆகாஶகே ப்ரதேஶ பரமாணுரூபீ கஜஸே நாபே ஜாதே ஹை . உஸீப்ரகார ஶேஷ த்ரவ்யோஂகே ப்ரதேஶ பீ இஸீப்ரகார நாபே ஜாதே ஹைஂ ) . [பரமாணுஃ ] பரமாணு [அப்ரதேஶஃ ] அப்ரதேஶீ ஹை; [தேந ] உஸகே த்வாரா [ப்ரதேஶோத்பவஃ பணிதஃ ] ப்ரதேஶோத்பவ கஹா ஹை ..௧௩௭..
ஜே ரீத ஆப -ப்ரதேஶ, தே ரீத ஶேஷ த்ரவ்ய -ப்ரதேஶ சே; அப்ரதேஶ பரமாணு வடே உத்பவ ப்ரதேஶ தணோ பநே. ௧௩௭.
௨௭௦ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-