க்ரமணபரிமாணாவச்சிந்நேநைகஸமயேநைகஸ்மால்லோகாந்தாத் த்விதீயஂ லோகாந்தமாக்ராமதஃ பரமாணோர- ஸஂக்யேயாஃ காலாணவஃ ஸமயஸ்யாநஂஶத்வாதஸஂக்யேயாஂஶத்வஂ ந ஸாதயந்தி ..௧௩௯.. யாநந்தஸமயாவித்யர்தஃ . ஏவமுக்தலக்ஷணே காலே வித்யமாநேபி பரமாத்மதத்த்வமலபமாநோதீதாநந்தகாலே ஸஂஸாரஸாகரே ப்ரமிதோயஂ ஜீவோ யதஸ்ததஃ காரணாத்ததேவ நிஜபரமாத்மதத்த்வஂ ஸர்வப்ரகாரோபாதேயரூபேண ஶ்ரத்தேயஂ, ஸ்வஸஂவேதநஜ்ஞாநரூபேண ஜ்ஞாதவ்யமாஹாரபயமைதுநபரிக்ரஹஸஂஜ்ஞாஸ்வரூபப்ரப்ருதிஸமஸ்தராகாதிவிபாவத்யாகேந த்யேயமிதி தாத்பர்யம் ..௧௩௯.. ஏவஂ காலவ்யாக்யாநமுக்யத்வேந ஷஷ்டஸ்தலே காதாத்வயஂ கதம் . அத பூர்வஂ த்வாரா உல்லஂகித ஹோநேவாலே) அஸஂக்ய காலாணு ‘ஸமய’ கே அஸஂக்ய அஂஶோஂகோ ஸித்த நஹீஂ கரதே, க்யோஂகி ‘ஸமய’ நிரஂஶ ஹை .
பாவார்த : — பரமாணுகோ ஏக ஆகாஶப்ரதேஶஸே தூஸரே அநஂதர (அந்தரரஹித) ஆகாஶப்ரதேஶ பர மந்த கதிஸே ஜாநேமேஂ ஜிதநா கால லகதா ஹை உஸே ‘ஸமய’ கஹதே ஹைஂ . வஹ ஸமய காலத்ரவ்யகீ ஸூக்ஷ்மாதிஸூக்ஷ்ம பர்யாய ஹை . காலத்ரவ்ய நித்ய ஹை; ‘ஸமய’ உத்பந்ந ஹோதா ஹை ஔர நஷ்ட ஹோதா ஹை . ஜைஸே ஆகாஶப்ரதேஶ ஆகாஶ த்ரவ்யகா சோடேஸே சோடா அஂஶ ஹை, உஸகே பாக நஹீஂ ஹோதே, உஸீப்ரகார ‘ஸமய’ காலத்ரவ்யகீ சோடீஸே சோடீ நிரஂஶ பர்யாய ஹை, உஸகே பாக நஹீஂ ஹோதே . யதி ‘ஸமய’ கே பாக ஹோஂ தோ பரமாணுகே த்வாரா ஏக ‘ஸமய’ மேஂ உல்லஂகந கியே ஜாநேவாலே ஆகாஶப்ரதேஶகே பீ உதநே ஹீ பாக ஹோநே சாஹியே; கிந்து ஆகாஶப்ரதேஶ தோ நிரஂஶ ஹை; இஸலியே ‘ஸமய’ பீ நிரஂஶ ஹீ ஹை .
யஹா ப்ரஶ்ந ஹோதா ஹை கி ‘‘ஜப புத்கல -பரமாணு ஶீக்ர கதிகே த்வாரா ஏக ‘ஸமய’ மேஂ லோககே ஏக சோரஸே தூஸரே சோர தக பஹுச ஜாதா ஹை தப வஹ சௌதஹ ராஜூ தக ஆகாஶப்ரதேஶோஂமேஂ ஶ்ரேணிபத்த ஜிதநே காலாணு ஹைஂ உந ஸபகோ ஸ்பர்ஶ கரதா ஹை; இஸலியே அஸஂக்ய காலாணுஓஂகோ ஸ்பர்ஶ கரநேஸே ‘ஸமய’கே அஸஂக்ய அஂஶ ஹோநா சாஹியே’’ இஸகா ஸமாதாந யஹ ஹை : —
ஜைஸே அநந்த பரமாணுஓஂகா கோஈ ஸ்கஂத ஆகாஶகே ஏக ப்ரதேஶமேஂ ஸமாகர பரிமாணமேஂ (கதமேஂ) ஏக பரமாணு ஜிதநா ஹீ ஹோதா ஹை, ஸோ வஹ பரமாணுஓஂகே விஶேஷ (காஸ) ப்ரகாரகே அவகாஹபரிணாமகே காரண ஹீ ஹை; (பரமாணுஓஂமேஂ ஐஸீ ஹீ கோஈ விஶிஷ்ட ப்ரகாரகீ நஹீஂ ஹோதே; இஸீப்ரகார கோஈ பரமாணு ஏக ஸமயமேஂ அஸஂக்ய காலாணுஓஂகோ உல்லஂகந கரகே லோககே ஏக சோரஸே தூஸரே சோர தக பஹுச ஜாதா ஹை, ஸோ வஹ பரமாணுகே விஶேஷ ப்ரகாரகே கதிபரிணாமகே காரண ஹீ ஹை; (பரமாணுமேஂ ஐஸீ ஹீ கோஈ விஶிஷ்ட ப்ரகாரகீ கதிபரிணாமகீ ஶக்தி ஹை, ஜிஸகே காரண ஐஸா ஹோதா ஹை;) இஸஸே கஹீஂ ‘ஸமய’கே அஸஂக்ய அஂஶ நஹீஂ ஹோதே ..௧௩௯..
௨௭௬ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-
௧அவகாஹபரிணாமகீ ஶக்தி ஹை, ஜிஸகே காரண ஐஸா ஹோதா ஹை,) இஸஸே கஹீஂ பரமாணுகே அநந்த அஂஶ
௧. ஆகாஶமேஂ அவகாஹஹேதுத்வகே காரண ஐஸீ ஶக்தி ஹை கி உஸகா ஏக ப்ரதேஶ பீ அநந்த பரமாணுஓஂகோ அவகாஶ தேநேமேஂ ஸமர்த ஹை .