ஸமயபதார்தஸ்ய ஸித்தயதி ஸத்பாவஃ . யதி விஶேஷஸாமாந்யாஸ்தித்வே ஸித்தயதஸ்ததா த அஸ்தித்வ- மந்தரேண ந ஸித்தயதஃ கதஂசிதபி ..௧௪௩..
ஸஂபவஸ்திதிநாஶஸஂஜ்ஞிதா அர்தாஃ தர்மாஃ ஸ்வபாவா இதி யாவத் . கஸ்ய ஸஂபந்திநஃ . ஸமயஸ்ஸ ஸமயரூபபர்யாயஸ்யோத்பாதகத்வாத் ஸமயஃ காலாணுஸ்தஸ்ய . ஸவ்வகாலஂ யத்யேகஸ்மிந் வர்தமாநஸமயே ஸர்வதா ததைவ . ஏஸ ஹி காலாணுஸப்பாவோ ஏஷஃ ப்ரத்யக்ஷீபூதோ ஹி ஸ்பு டமுத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யாத்மககாலாணுஸத்பாவ இதி . தத்யதா — யதா பூர்வமேகஸமயோத்பாதப்ரத்வஂஸாதாரேணாங்குலித்ரவ்யாதித்ருஷ்டாந்தேந வர்தமாநஸமயே காலத்ரவ்யஸ்யோ- த்பாதவ்யயத்ரௌவ்யத்வஂ ஸ்தாபிதஂ ததா ஸர்வஸமயேஷு ஜ்ஞாதவ்யமிதி . அத்ர யத்யப்யதீதாநந்தகாலே துர்லபாயாஃ ஸர்வப்ரகாரோபாதேயபூதாயாஃ ஸித்தகதேஃ காலலப்திரூபேண பஹிரங்கஸஹகாரீ பவதி காலஸ்ததாபி நிஶ்சயநயேந நிஜஶுத்தாத்மதத்த்வஸம்யக்ஶ்ரத்தாநஜ்ஞாநாநுஷ்டாநஸமஸ்தபரத்ரவ்யேச்சாநிரோதலக்ஷணதபஶ்சரணரூபா யா து நிஶ்சயசது- ர்விதாராதநா ஸைவ தத்ரோபாதாநகாரணஂ, ந ச காலஸ்தேந காரணேந ஸ ஹேய இதி பாவார்தஃ ..௧௪௩.. ஸகதா . யஹீ காலபதார்தகே ஸத்பாவகீ (அஸ்தித்வகீ) ஸித்தி ஹை; (க்யோஂகி) யதி விஶேஷ அஸ்தித்வ ஔர ஸாமாந்ய அஸ்தித்வ ஸித்த ஹோதே ஹைஂ தோ வே அஸ்தித்வகே பிநா கிஸீ பீ ப்ரகாரஸே ஸித்த நஹீஂ ஹோதே ..௧௪௩..
அப, காலபதார்தகே அஸ்தித்வகீ அந்யதா அநுபபத்தி ஹோநேஸே (அர்தாத் கால பதார்தகா அஸ்தித்வ அந்ய கிஸீ ப்ரகார நஹீஂ பந ஸகநேகே காரண) உஸகா ப்ரதேஶமாத்ரபநா ஸித்த கரதே ஹைஂ : —
அந்வயார்த : — [யஸ்ய ] ஜிஸ பதார்தகே [ப்ரதேஶாஃ ] ப்ரதேஶ [ப்ரதேஶமாத்ரஂ வா ] அதவா ஏகப்ரதேஶ பீ [தத்த்வதஃ ] பரமார்ததஃ [ஜ்ஞாதும் ந ஸஂதி ] ஜ்ஞாத நஹீஂ ஹோதே, [தம் அர்தம் ] உஸ பதார்தகோ [ஶூந்யஂ ஜாநீஹி ] ஶூந்ய ஜாநோ — [அஸ்தித்வாத் அர்தாந்தரபூதம் ] ஜோ கி அஸ்தித்வஸே அர்தாந்தரபூத (-அந்ய) ஹை ..௧௪௪..
தே அர்த ஜாணோ ஶூந்ய கேவள — அந்ய ஜே அஸ்தித்வதீ. ௧௪௪.
௨௮௪ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-