யதோ மோஹாதிபிஃ பௌத்கலிககர்மபிர்பத்தத்வாஜ்ஜீவஃ ப்ராணநிபத்தோ பவதி, யதஶ்ச ப்ராணநிபத்தத்வாத்பௌத்கலிககர்மபலமுபபுஂஜாநஃ புநரப்யந்யைஃ பௌத்கலிககர்மபிர்பத்யதே, ததஃ வீர்யாத்யநந்தகுணஸ்வபாவாத்பரமாத்மதத்த்வாத்பிந்நா பாவயிதவ்யா இதி பாவஃ ..௧௪௭.. அத ப்ராணாநாஂ யத்பூர்வ- ஸூத்ரோதிதஂ பௌத்கலிகத்வஂ ததேவ தர்ஶயதி — ஜீவோ பாணணிபத்தோ ஜீவஃ கர்தா சதுர்பிஃ ப்ராணைர்நிபத்தஃ ஸஂபத்தோ பவதி . கதஂபூதஃ ஸந் . பத்தோ ஶுத்தாத்மோபலம்பலக்ஷணமோக்ஷாத்விலக்ஷணைர்பத்தஃ . கைர்பத்தஃ . மோஹாதிஏஹிஂ கம்மேஹிஂ மோஹநீயாதிகர்மபிர்பத்தஸ்ததோ ஜ்ஞாயதே மோஹாதிகர்மபிர்பத்தஃ ஸந் ப்ராணநிபத்தோ பவதி, ந ச கர்மபந்தரஹித இதி . தத ஏவ ஜ்ஞாயதே ப்ராணாஃ புத்கலகர்மோதயஜநிதா இதி . ததாவிதஃ ஸந் கிஂ கரோதி . உவபுஂஜதி கம்மபலஂ பரமஸமாதிஸமுத்பந்நநித்யாநந்தைகலக்ஷணஸுகாம்ருதபோஜநமலபமாநஃ ஸந் கடுகவிஷஸமாநமபி கர்மபலமுபபுங்க்தே . பஜ்ஜதி அண்ணேஹிஂ கம்மேஹிஂ தத்கர்மபலமுபபுஞ்ஜாநஃ ஸந்நயஂ ஜீவஃ கர்மரஹிதாத்மநோ விஸத்ருஶைரந்யகர்மபிர்நவதரகர்மபிர்பத்யதே . யதஃ காரணாத்கர்மபலஂ புஞ்ஜாநோ நவதர கர்மாணி பத்நாதி, ஹோநேபர பீ வே த்ரவ்யப்ராண ஆத்மாகா ஸ்வரூப கிஂசித் மாத்ர நஹீஂ ஹைஂ க்யோஂகி வே புத்கல த்ரவ்யஸே நிர்மித ஹைஂ ..௧௪௭..
அப, ப்ராணோஂகா பௌத்கலிகபநா ஸித்த கரதே ஹைஂ : —
அந்வயார்த : — [மோஹாதிகைஃ கர்மபிஃ ] மோஹாதிக கர்மோஂஸே [பத்தஃ ] பதா ஹுஆ ஹோநேஸே [ஜீவஃ ] ஜீவ [ப்ராணநிபத்தஃ ] ப்ராணோஂஸே ஸஂயுக்த ஹோதா ஹுஆ [கர்மபலஂ உபபுஂஜாநஃ ] கர்மபலகோ போகதா ஹுஆ [அந்யைஃ கர்மபிஃ ] அந்ய கர்மோஂஸே [பத்யதே ] பததா ஹை ..௧௪௮..
டீகா : — (௧) மோஹாதிக பௌத்கலிக கர்மோஂஸே பதா ஹுஆ ஹோநேஸே ஜீவ ப்ராணோஂஸே ஸஂயுக்த ஹோதா ஹை ஔர (௨) ப்ராணோஂஸே ஸஂயுக்த ஹோநேகே காரண பௌத்கலிக கர்மபலகோ (மோஹீ – ராகீ – த்வேஷீ ஜீவ மோஹ – ராக – த்வேஷபூர்வக) போகதா ஹுஆ புநஃ பீ அந்ய பௌத்கலிக கர்மோஂஸே பஂததா ஹை, இஸலியே
ஜீவ கர்மப ள - உபபோக கரதாஂ, பஂத பாமே கர்மநோ. ௧௪௮.
௨௯௨ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-