உபயோகோ ஹி ஜீவஸ்ய பரத்ரவ்யஸஂயோககாரணமஶுத்தஃ . ஸ து விஶுத்திஸஂக்லேஶரூபோபராகவஶாத் ஶுபாஶுபத்வேநோபாத்தத்வைவித்யஃ, புண்யபாபத்வேநோபாத்தத்வைவித்யஸ்ய பரத்ரவ்யஸ்ய ஸஂயோககாரணத்வேந நிர்வர்த- யதி . யதா து த்விவிதஸ்யாப்யஸ்யாஶுத்தஸ்யாபாவஃ க்ரியதே ததா கலூபயோகஃ ஶுத்த ஏவாவதிஷ்டதே . ஸ புநரகாரணமேவ பரத்ரவ்யஸஂயோகஸ்ய ..௧௫௬..
அத ஶுபோபயோகஸ்வரூபஂ ப்ரரூபயதி — பவதீதி விசாரயதி — உவஓகோ ஜதி ஹி ஸுஹோ உபயோகோ யதி சேத் ஹி ஸ்பு டஂ ஶுபோ பவதி . புண்ணஂ ஜீவஸ்ஸ ஸஂசயஂ ஜாதி ததா காலே த்ரவ்யபுண்யஂ கர்த்ரு ஜீவஸ்ய ஸஂசயமுபசயஂ வ்ருத்திஂ யாதி பத்யத இத்யர்தஃ . அஸுஹோ வா தஹ பாவஂ அஶுபோபயோகோ வா ததா தேநைவ ப்ரகாரேண புண்யவத்த்ரவ்யபாபஂ ஸஂசயஂ யாதி . தேஸிமபாவே ண சயமத்தி தயோரபாவே ந சயோஸ்தி . நிர்தோஷிநிஜபரமாத்மபாவநாரூபேண ஶுத்தோபயோகபலேந யதா தயோர்த்வயோஃ ஶுபாஶுபோ- பயோகயோரபாவஃ க்ரியதே ததோபயஃ ஸஂசயஃ கர்மபந்தோ நாஸ்தீத்யர்தஃ ..௧௫௬.. ஏவஂ ஶுபாஶுபஶுத்தோபயோக- த்ரயஸ்ய ஸாமாந்யகதநரூபேண த்விதீயஸ்தலே காதாத்வயஂ கதம் . அத விஶேஷேண ஶுபோபயோகஸ்வரூபஂ
அந்வயார்த : — [உபயோகஃ ] உபயோக [யதி ஹி ] யதி [ஶுபஃ ] ஶுப ஹோ [ஜீவஸ்ய ] தோ ஜீவகே [புண்யஂ ] புண்ய [ஸஂசயஂ யாதி ] ஸஂசயகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹை [ததா வா அஶுபஃ ] ஔர யதி அஶுப ஹோ [பாபஂ ] தோ பாப ஸஂசய ஹோதா ஹை . [தயோஃ அபாவே ] உநகே (தோநோஂகே) அபாவமேஂ [சயஃ நாஸ்தி ] ஸஂசய நஹீஂ ஹோதா ..௧௫௬..
டீகா : — ஜீவகோ பரத்ரவ்யகே ஸஂயோககா காரண அஶுத்த உபயோக ஹை . ஔர வஹ விஶுத்தி ததா ஸஂக்லேஶரூப உபராககே காரண ஶுப ஔர அஶுபரூபஸே த்விவிததாகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹுஆ, ஜோ புண்ய ஔர பாபரூபஸே த்விவிததாகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹை ஐஸா ஜோ பரத்ரவ்ய உஸகே ஸஂயோககே காரணரூபஸே காம கரதா ஹை . (உபராக மந்தகஷாயரூப ஔர தீவ்ரகஷாயரூபஸே தோ ப்ரகாரகா ஹை, இஸலியே அஶுத்த உபயோக பீ ஶுப – அஶுபகே பேதஸே தோ ப்ரகாரகா ஹை; உஸமேஂஸே ஶுபோபயோக புண்யரூப பரத்ரவ்யகே ஸஂயோககா காரண ஹோதா ஹை ஔர அஶுபோபயோக பாபரூப பரத்ரவ்யகே ஸஂயோககா காரண ஹோதா ஹை .) கிந்து ஜப தோநோஂ ப்ரகாரகே அஶுத்தோபயோககா அபாவ கியா ஜாதா ஹை தப வாஸ்தவமேஂ உபயோக ஶுத்த ஹீ ரஹதா ஹை; ஔர வஹ தோ பரத்ரவ்யகே ஸஂயோககா அகாரண ஹீ ஹை . (அர்தாத் ஶுத்தோபயோக பரத்ரவ்யகே ஸஂயோககா காரண நஹீஂ ஹை ) ..௧௫௬..
அப ஶுபோபயோககா ஸ்வரூப கஹதே ஹைஂ : —
௩௦௪ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-