சேதநத்ரவ்யாநுஜ்ஞாத்ருத்வமஸ்தி; தாநி கலு மாஂ காரகாநுஜ்ஞாதாரமந்தரேணாபி க்ரியமாணாநி . ததோஹஂ தத்காரகாநுஜ்ஞாத்ருத்வபக்ஷபாதமபாஸ்யாஸ்ம்யயமத்யந்தஂ மத்யஸ்தஃ ..௧௬௦.. அத ஶரீரவாங்மநஸாஂ பரத்ரவ்யத்வஂ நிஶ்சிநோதி — தேஹோ ய மணோ வாணீ போக்கலதவ்வப்பக த்தி ணித்திட்டா .
ஶரீரஂ ச வாக் ச மநஶ்ச த்ரீண்யபி பரத்ரவ்யஂ, புத்கலத்ரவ்யாத்மகத்வாத் . புத்கலத்ரவ்யத்வஂ து தேஷாஂ புத்கலத்ரவ்யஸ்வலக்ஷணபூதஸ்வரூபாஸ்தித்வநிஶ்சிதத்வாத் . ததாவிதபுத்கலத்ரவ்யஂ த்வநேகபரமாணு- அத காயவாங்மநஸாஂ ஶுத்தாத்மஸ்வரூபாத்பரத்ரவ்யத்வஂ வ்யவஸ்தாபயதி — தேஹோ ய மணோ வாணீ போக்கலதவ்வப்பக த்தி ணித்திட்டா தேஹஶ்ச மநோ வாணீ திஸ்ரோபி புத்கலத்ரவ்யாத்மகா இதி நிர்திஷ்டாஃ . கஸ்மாத் . வ்யவஹாரேண ஜீவேந ஸஹைகத்வேபி நிஶ்சயேந பரமசைதந்யப்ரகாஶபரிணதேர்பிந்நத்வாத் . புத்கலத்ரவ்யஂ கிஂ பண்யதே . போக்கலதவ்வஂ ஹி புணோ பிஂடோ பரமாணுதவ்வாணஂ புத்கலத்ரவ்யஂ ஹி ஸ்பு டஂ புநஃ பிண்டஃ ஸமூஹோ பவதி . கேஷாம் . பரமாணுத்ரவ்யாணா- மித்யர்தஃ ..௧௬௧.. அதாத்மநஃ ஶரீரரூபபரத்ரவ்யாபாவஂ தத்கர்த்ருத்வாபாவஂ ச நிரூபயதி — ணாஹஂ புக்கலமஇஓ அநுமோதக நஹீஂ ஹூ; மைஂ கர்தா – அநுமோதக விநா பீ (மைஂ உநகே கர்தாகா அநுமோதக ஹுஏ விநா பீ) வே வாஸ்தவமேஂ கியே ஜாதே ஹைஂ . இஸலியே உநகே கர்தாகே அநுமோதகபநேகா பக்ஷபாத சோகர யஹ மைஂ அத்யந்த மத்யஸ்த ஹூ ..௧௬௦..
அந்வயார்த : — [தேஹஃ ச மநஃ வாணீ ] தேஹ, மந ஔர வாணீ [புத்கலத்ரவ்யாத்மகாஃ ] புத்கலத்ரவ்யாத்மக [இதி நிர்திஷ்டாஃ ] ஹைஂ, ஐஸா (வீதராகதேவநே) கஹா ஹை [அபி புநஃ ] ஔர [புத்கல த்ரவ்யஂ ] வே புத்கலத்ரவ்ய [பரமாணுத்ரவ்யாணாஂ பிண்டஃ ] பரமாணுத்ரவ்யோஂகா பிண்ட ஹை ..௧௬௧..
டீகா : — ஶரீர, வாணீ ஔர மந தீநோஂ ஹீ பரத்ரவ்ய ஹைஂ, க்யோஂகி வே புத்கலத்ரவ்யாத்மக ஹைஂ . உநகே புத்கலத்ரவ்யபநா ஹை, க்யோஂகி வே புத்கலத்ரவ்யகே ஸ்வலக்ஷணபூத
நே தேஹ புத்கலத்ரவ்ய பஹு பரமாணுஓநோ பிஂட சே. ௧௬௧.
௩௧௦ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-