ஸ்பர்ஶாதிசதுஷ்கஸ்யாவிர்பாவதிரோபாவஸ்வஶக்திவஶமாஸாத்ய ப்ருதிவ்யப்தேஜோவாயவஃ ஸ்வபரிணாமைரேவ ஜாயந்தே . அதோவதார்யதே த்வயணுகாத்யநந்தாநந்தபுத்கலாநாஂ ந பிண்டகர்தா புருஷோஸ்தி ..௧௬௭..
ஓகாடகாடணிசிதோ போக்கலகாயேஹிஂ ஸவ்வதோ லோகோ .
ஸமுத்பத்யந்தே, ததாபி ஸ்வகீயாப்யந்தரஸுகதுஃகாதிரூபபரிணதேரேவாஶுத்தோபாதாநகாரணஂ பவந்தி, ந ச ப்ருதிவ்யாதிகாயாகாரபரிணதேஃ . கஸ்மாதிதி சேத் . தத்ர ஸ்கந்தாநாமேவோபாதாநகாரணத்வாதிதி . ததோ ஜ்ஞாயதே புத்கலபிண்டாநாஂ ஜீவஃ கர்தா ந பவதீதி ..௧௬௭.. அதாத்மா பந்தகாலே பந்தயோக்ய- புத்கலாந் பஹிர்பாகாந்நைவாநயதீத்யாவேதயதி — ஓகாடகாடணிசிதோ அவகாஹ்யாவகாஹ்ய நைரந்தர்யேண நிசிதோ ப்ருதஃ . ஸ கஃ . லோகோ லோகஃ . கதஂபூதஃ . ஸவ்வதோ ஸர்வதஃ ஸர்வப்ரதேஶேஷு . கைஃ கர்த்ருபூதைஃ . போக்கலகாயேஹிஂ புத்கலகாயைஃ . கிஂவிஶிஷ்டைஃ . ஸுஹுமேஹி பாதரேஹி ய இந்த்ரியக்ரஹணாயோக்யைஃ ஸூக்ஷ்மைஸ்தத்க்ரஹண- யோேக்யதாநுஸார ௧ஸ்பர்ஶாதிசதுஷ்ககே ஆவிர்பாவ ஔர திரோபாவகீ ஸ்வஶக்திகே வஶ ஹோகர ப்ருத்வீ, ஜல, அக்நி, ஔர வாயுரூப அபநே பரிணாமோஂஸே ஹீ ஹோதே ஹைஂ . இஸஸே நிஶ்சித ஹோதா ஹை கி த்வி – அணுகாதி அநந்தாந்த புத்கலோஂகா பிண்டகர்தா ஆத்மா நஹீஂ ஹை ..௧௬௭..
அப ஐஸா நிஶ்சித கரதே ஹைஂ கி (ஜிஸ ப்ரகார ஆத்மா புத்கலபிண்டகா கரநேவாலா நஹீஂ உஸீ ப்ரகார) ஆத்மா புத்கலபிண்டகா லாநேவாலா (பீ) நஹீஂ ஹை : —
அந்வயார்த : — [லோகஃ ] லோக [ஸர்வதஃ ] ஸர்வதஃ [ஸூக்ஷ்மேஃ பாதரைஃ ] ஸூக்ஷ்ம ததா பாதர [ச ] ஔர [அப்ராயோக்யைஃ யோக்யைஃ ] கர்மத்வகே அயோக்ய ததா கர்மத்வகே யோக்ய [புத்கலகாயைஃ ] புத்கலஸ்கஂதோஂகே த்வாரா [அவகாடகாடநிசிதஃ ] (விஶிஷ்ட ப்ரகாரஸே) அவகாஹித ஹோகர கா ( – கநிஷ்ட) பரா ஹுஆ ஹை ..௧௬௮..
அவகாட காட பரேல சே ஸர்வத்ர புத்கலகாயதீ ஆ லோக பாதர - ஸூக்ஷ்மதீ, கர்மத்வயோக்ய - அயோக்யதீ. ௧௬௮.
௩௨௦ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-
௧. ஸ்பர்ஶாதிசதுஷ்க = ஸ்பர்ஶ, ரஸ, கஂத ஔர வர்ண . (ஸ்பர்ஶாதிகீ ப்ரகடதா ஔர அப்ரகடதா வஹ புத்கலகீ ஶக்தி ஹை .)