ஜாநாதி சேத்யத்ராபி பர்யநுயோகஸ்யாநிவார்யத்வாத் . ந சைததத்யந்ததுர்கடத்வாத்தார்ஷ்டாந்திகீக்ரு தஂ, கிஂ து த்ருஷ்டாந்தத்வாரேணாபாலகோபாலப்ரக டிதம் . ததா ஹி — யதா பாலகஸ்ய கோபாலகஸ்ய வா ப்ருதகவஸ்திதஂ ம்ருத்பலீவர்தஂ பலீவர்தஂ வா பஶ்யதோ ஜாநதஶ்ச ந பலீவர்தேந ஸஹாஸ்தி ஸஂபந்தஃ, விஷய- பாவாவஸ்திதபலீவர்தநிமித்தோபயோகாதிரூடபலீவர்தாகாரதர்ஶநஜ்ஞாநஸஂபந்தோ பலீவர்தஸஂபந்தவ்யவஹார- ஸாதகஸ்த்வஸ்த்யேவ, ததா கிலாத்மநோ நீரூபத்வேந ஸ்பர்ஶஶூந்யத்வாந்ந கர்மபுத்கலைஃ ஸஹாஸ்தி ஸஂபந்தஃ, ஏகாவகாஹபாவாவஸ்திதகர்மபுத்கலநிமித்தோபயோகாதிரூடராகத்வேஷாதிபாவஸஂபந்தஃ கர்மபுத்கலபந்த- வ்யவஹாரஸாதகஸ்த்வஸ்த்யேவ ..௧௭௪.. ஜீவோ விஶேஷபேதஜ்ஞாநரஹிதஃ ஸந் காஷ்டபாஷாணாத்யசேதநஜிநப்ரதிமாஂ த்ருஷ்டவா மதீயாராத்யோயமிதி மந்யதே . யத்யபி தத்ர ஸத்தாவலோகதர்ஶநேந ஸஹ ப்ரதிமாயாஸ்தாதாத்ம்யஸஂபந்தோ நாஸ்தி ததாபி பரிச்சேத்யபரிச்சேதக- லக்ஷணஸஂபந்தோஸ்தி . யதா வா ஸமவஸரணே ப்ரத்யக்ஷஜிநேஶ்வரஂ த்ருஷ்டவா விஶேஷபேதஜ்ஞாநீ மந்யதே மதீயாராத்யோயமிதி . தத்ராபி யத்யப்யவலோக நஜ்ஞாநஸ்ய ஜிநேஶ்வரேண ஸஹ தாதாத்ம்யஸஂபந்தோ நாஸ்தி ததாப்யா- ராத்யாராதகஸஂபந்தோஸ்தி . தஹ பஂதோ தேண ஜாணீஹி ததா பந்தஂ தேநைவ த்ருஷ்டாந்தேந ஜாநீஹி . அயமத்ரார்தஃ — யத்யப்யயமாத்மா நிஶ்சயேநாமூர்தஸ்ததாப்யநாதிகர்மபந்தவஶாத்வ்யவஹாரேண மூர்தஃ ஸந் த்ரவ்யபந்தநிமித்தபூதஂ ராகாதி- விகல்பரூபஂ பாவபந்தோபயோகஂ கரோதி . தஸ்மிந்ஸதி மூர்தத்ரவ்யகர்மணா ஸஹ யத்யபி தாதாத்ம்யஸஂபந்தோ நாஸ்தி ஹை கி அமூர்த மூர்தகோ கைஸே தேகதா – ஜாநதா ஹை ?

ஔர ஐஸா பீ நஹீஂ ஹை கி யஹ (அரூபீகா ரூபோகே ஸாத பஂத ஹோநேகீ) பாத அத்யந்த துர்கட ஹை இஸலியே உஸே தார்ஷ்டாந்தரூப பநாயா ஹை, பரந்து த்ருஷ்டாஂத த்வாரா ஆபாலகோபால ஸபீகோ ப்ரகட (ஜ்ஞாத) ஹோ ஜாய இஸலியே த்ருஷ்டாந்த த்வாரா ஸமஜாயா கயா ஹை . யதா : — பாலகோபாலகா ப்ருதக் ரஹநேவாலே மிட்டீகே பைலகோ அதவா (ஸச்சே) பைலகோ தேகநே ஔர ஜாநநே பர பைலகே ஸாத ஸஂபஂத நஹீஂ ஹை ததாபி விஷயரூபஸே ரஹநேவாலா பைல ஜிநகா நிமித்த ஹை ஐஸே உபயோகாரூ஢ வ்ருஷபாகார தர்ஶந – ஜ்ஞாநகே ஸாதகா ஸஂபஂத பைலகே ஸாதகே ஸஂபஂதரூப வ்யவஹாரகா ஸாதக அவஶ்ய ஹை; இஸீப்ரகார ஆத்மா அரூபீபநேகே காரண ஸ்பர்ஶஶூந்ய ஹை, இஸலியே உஸகா கர்மபுத்கலோஂகே ஸாத ஸஂபஂத நஹீஂ ஹை, ததாபி ஏகாவகாஹரூபஸே ரஹநேவாலே கர்மபுத்கல ஜிநகே நிமித்த ஹைஂ ஐஸே உபயோகாரூ஢ ராகத்வேஷாதிகபாவோஂகே ஸாதகா ஸஂபஂத கர்மபுத்கலோஂகே ஸாதகே பஂதரூப வ்யவஹாரகா ஸாதக அவஶ்ய ஹை .

பாவார்த : — ‘ஆத்மா அமூர்திக ஹோநே பர பீ வஹ மூர்திககர்மபுத்கலோஂகே ஸாத கைஸே ப஁ததா ஹை ?’ இஸ ப்ரஶ்நகா உத்தர தேதே ஹுஏ ஆசார்யதேவநே கஹா ஹை கி — ஆத்மாகே அமூர்திக ஹோநே பர பீ வஹ மூர்திக பதார்தோஂகோ கைஸே ஜாநதா ஹை ? ஜைஸே வஹ மூர்திக பதார்தோஂகோ ஜாநதா ஹை உஸீப்ரகார மூர்திக கர்மபுத்கலோஂகே ஸாத ப஁ததா ஹை .