ஆத்மநோ ஹி பரிக்ஷபிதமோஹகலுஷஸ்ய தந்மூலபரத்ரவ்யப்ரவ்ருத்த்யபாவாத்விஷயவிரக்தத்வஂ ஸ்யாத்; ததோதிகரணபூதத்ரவ்யாந்தராபாவாதுததிமத்யப்ரவ்ருத்தைகபோதபதத்ரிண இவ அநந்யஶரணஸ்ய மநஸோ நிரோதஃ ஸ்யாத்; ததஸ்தந்மூலசஂசலத்வவிலயாதநந்தஸஹஜசைதந்யாத்மநி ஸ்வபாவே ஸமவஸ்தாநஂ ஸ்யாத் . தத்து ஸ்வரூபப்ரவ்ருத்தாநாகுலைகாக்ரஸஂசேதநத்வாத் த்யாநமித்யுபகீயதே . அதஃ ஸ்வபாவாவஸ்தாநரூபத்வேந த்யாநமாத்மநோநந்யத்வாத் நாஶுத்தத்வாயேதி ..௧௯௬.. ஸ பவதி க்ஷபிதமோஹகலுஷஃ . புநரபி கிஂவிஶிஷ்டஃ . விஸயவிரத்தோ மோஹகலுஷரஹிதஸ்வாத்மஸஂவித்திஸமுத்பந்ந- ஸுகஸுதாரஸாஸ்வாதபலேந கலுஷமோஹோதயஜநிதவிஷயஸுகாகாங்க்ஷாரஹிதத்வாத்விஷயவிரக்தஃ . புநரபி கதஂபூதஃ . ஸமவட்டிதோ ஸம்யகவஸ்திதஃ . க்வ . ஸஹாவே நிஜபரமாத்மத்ரவ்யஸ்வபாவே . கிஂ க்ருத்வா பூர்வம் . மணோ ணிருஂபித்தா விஷயகஷாயோத்பந்நவிகல்பஜாலரூபஂ மநோ நிருத்ய நிஶ்சலஂ க்ருத்வா . ஸோ அப்பாணஂ ஹவதி ஜாதா ஸ ஏவஂகுணயுக்தஃ புருஷஃ ஸ்வாத்மாநஂ பவதி த்யாதா . தேநைவ ஶுத்தாத்மத்யாநேநாத்யந்திகீஂ முக்திலக்ஷணாஂ ஶுத்திஂ லபத
அந்வயார்த : — [யஃ ] ஜோ [க்ஷபிதமோஹகலுஷஃ ] மோஹமலகா க்ஷய கரகே, [விஷயவிரக்தஃ ] விஷயஸே விரக்த ஹோகர, [மநஃ நிருத்ய ] மநகா நிரோத கரகே, [ஸ்வபாவே ஸமவஸ்திதஃ ] ஸ்வபாவமேஂ ஸமவஸ்தித ஹை, [ஸஃ ] வஹ [ஆத்மாநஂ ] ஆத்மாகா [த்யாதா பவதி ] த்யாந கரநேவாலா ஹை ..௧௯௬..
டீகா : — ஜிஸநே மோஹமலகா க்ஷய கியா ஹை ஐஸே ஆத்மாகே, மோஹமல ஜிஸகா மூல ஹை ஐஸீ ௧பரத்ரவ்யப்ரவ்ருத்திகா அபாவ ஹோநேஸே விஷயவிரக்ததா ஹோதீ ஹை; (உஸஸே அர்தாத் விஷய விரக்த ஹோநேஸே), ஸமுத்ரகே மத்யகத ஜஹாஜகே பக்ஷீகீ பாதி, அதிகரணபூத த்ரவ்யாந்தரோஂகா அபாவ ஹோநேஸே ஜிஸே அந்ய கோஈ ஶரண நஹீஂ ரஹா ஹை ஐஸே மநகா நிரோத ஹோதா ஹை . (அர்தாத் ஜைஸே ஸமுத்ரகே பீசமேஂ பஹுசே ஹுஏ கிஸீ ஏகாகீ ஜஹாஜ பர பைடே ஹுஏ பக்ஷீகோ உஸ ஜஹாஜகே அதிரிக்த அந்ய கிஸீ ஜஹாஜகா, வ்ருக்ஷகா யா பூமி இத்யாதிகா ஆதார ந ஹோநேஸே தூஸரா கோஈ ஶரண நஹீஂ ஹை, இஸலியே உஸகா உநா பந்த ஹோ ஜாதா ஹை, உஸீ ப்ரகார விஷயவிரக்ததா ஹோநேஸே மநகோ ஆத்மத்ரவ்யகே அதிரிக்த கிந்ஹீஂ அந்யத்ரவ்யோஂகா ஆதார நஹீஂ ரஹதா இஸலியே தூஸரா கோஈ ஶரண ந ரஹநேஸே மந நிரோதகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹை ); ஔர இஸலியே (அர்தாத் மநகா நிரோத ஹோநேஸே), மந ஜிஸகா மூல ஹை ஐஸீ சஂசலதாகா விலய ஹோநேகே காரண அநந்தஸஹஜ – சைதந்யாத்மக ஸ்வபாவமேஂ ௨ஸமவஸ்தாந ஹோதா ஹை வஹ ஸ்வபாவஸமவஸ்தாந தோ ஸ்வரூபமேஂ ப்ரவர்தமாந, அநாகுல, ஏகாக்ர ஸஂசேதந ஹோநேஸே உஸே த்யாந கஹா ஜாதா ஹை .
இஸஸே (யஹ நிஶ்சித ஹுஆ கி – ) த்யாந, ஸ்வபாவஸமவஸ்தாநரூப ஹோநேகே காரண ஆத்மாஸே ப்ர. ௪௬
௧. பரத்ரவ்ய ப்ரவ்ருத்தி = பரத்ரவ்யமேஂ ப்ரவர்தந . ௨. ஸமவஸ்தாந = ஸ்திரதயா – த்ருதயா ரஹநா – டிகநா .