அத சாரித்ரபரிணாமஸஂபர்கஸஂபவவதோஃ ஶுத்தஶுபபரிணாமயோருபாதாநஹாநாய பல- மாலோசயதி —
ஶுத்தஶுபோபயோகபரிணாமயோஃ ஸஂக்ஷேபேண பலஂ தர்ஶயதி ---தம்மேண பரிணதப்பா அப்பா தர்ம்மேண பரிணதாத்மா பரிணதஸ்வரூபஃ ஸந்நயமாத்மா ஜதி ஸுத்தஸஂபஓகஜுதோ யதி சேச்சுத்தோபயோகாபிதாநஶுத்தஸஂப்ரயோக- பரிணாமயுதஃ பரிணதோ பவதி பாவதி ணிவ்வாணஸுஹஂ ததா நிர்வாணஸுகஂ ப்ராப்நோதி . ஸுஹோவஜுத்தோ வ ஸக்கஸுஹஂ ஶுபோபயோகயுதஃ பரிணதஃ ஸந் ஸ்வர்கஸுகஂ ப்ராப்நோதி . இதோ விஸ்தரம் ---இஹ தர்மஶப்தேநாஹிஂஸாலக்ஷணஃ ஸாகாராநகாரரூபஸ்ததோத்தமக்ஷமாதிலக்ஷணோ ரத்நத்ரயாத்மகோ வா, ததா மோஹக்ஷோபரஹித ஆத்மபரிணாமஃ ஶுத்த- வஸ்துஸ்வபாவஶ்சேதி க்ருஹ்யதே . ஸ ஏவ தர்மஃ பர்யாயாந்தரேண சாரித்ரஂ பண்யதே . ‘சாரித்தஂ கலு தம்மோ’ இதி வசநாத் . தச்ச சாரித்ரமபஹ்ருதஸஂயமோபேக்ஷாஸஂயமபேதேந ஸராகவீதராகபேதேந வா ஶுபோபயோகஶுத்தோபயோகபேதேந
ஔர பி ர வஸ்து தோ த்ரவ்ய -குண -பர்யாயமய ஹை . உஸமேஂ த்ரைகாலிக ஊ ர்த்வ ப்ரவாஹஸாமாந்ய த்ரவ்ய ஹை ஔர ஸாத ஹீ ஸாத ரஹநேவாலே பேத வே குண ஹைஂ, ததா க்ரமஶஃ ஹோநேவாலே பேத வே பர்யாயேஂ ஹைஂ . ஐஸே த்ரவ்ய, குண ஔர பர்யாயகீ ஏகதாஸே ரஹித கோஈ வஸ்து நஹீஂ ஹோதீ . தூஸரீ ரீதிஸே கஹா ஜாய தோ, வஸ்து உத்பாத -வ்யய -த்ரௌவ்யமய ஹை அர்தாத் வஹ உத்பந்ந ஹோதீ ஹை, நஷ்ட ஹோதீ ஹை ஔர ஸ்திர ரஹதீ ஹை . இஸப்ரகார வஹ த்ரவ்ய -குண -பர்யாயமய ஔர உத்பாத -வ்யய -த்ரௌவ்யமய ஹோநேஸே உஸமேஂ க்ரியா (பரிணமந) ஹோதீ ஹீ ரஹதீ ஹை . இஸலியே பரிணாம வஸ்துகா ஸ்வபாவ ஹீ ஹை ..௧௦..
அப ஜிநகா சாரித்ர பரிணாமகே ஸாத ஸம்பர்க (ஸம்பந்த) ஹை ஐஸே ஜோ ஶுத்த ஔர ஶுப (தோ ப்ரகாரகே) பரிணாம ஹைஂ உநகே க்ரஹண ததா த்யாககே லியே (ஶுத்த பரிணாமகே க்ரஹண ஔர ஶுப பரிணாமகே த்யாககே லியே) உநகா பல விசாரதே ஹைஂ : —
அந்வயார்த : – [தர்மேண பரிணதாத்மா ] தர்மஸே பரிணமித ஸ்வரூபவாலா [ஆத்மா ] ஆத்மா [யதி ] யதி [ஶுத்தஸஂப்ரயோகயுக்தஃ ] ஶுத்த உபயோகமேஂ யுக்த ஹோ தோ [நிர்வாணஸுகஂ ] மோக்ஷ ஸுககோ [ப்ராப்நோதி ] ப்ராப்த கரதா ஹை [ஶுபோபயுக்தஃ ச ] ஔர யதி ஶுபோபயோகவாலா ஹோ தோ (ஸ்வர்கஸுகம் ) ஸ்வர்ககே ஸுககோ (பந்தகோ) ப்ராப்த கரதா ஹை ..௧௧..
தே பாமதோ நிர்வாணஸுக, நே ஸ்வர்கஸுக ஶுபயுக்த ஜோ.௧௧.