அதைவஂ ஜ்ஞாநமர்தேஷு வர்தத இதி ஸஂபாவயதி —
ரயணமிஹ இஂதணீலஂ துத்தஜ்ஜஸியஂ ஜஹா ஸபாஸாஏ .
அபிபூய தஂ பி துத்தஂ வட்டதி தஹ ணாணமட்டேஸு ..௩௦..
ரத்நமிஹேந்த்ரநீலஂ துக்தாத்யுஷிதஂ யதா ஸ்வபாஸா .
அபிபூய ததபி துக்தஂ வர்ததே ததா ஜ்ஞாநமர்தேஷு ..௩௦..
யதா கிலேந்த்ரநீலரத்நஂ துக்தமதிவஸத்ஸ்வப்ரபாபாரேண ததபிபூய வர்தமாநஂ த்ருஷ்டஂ, ததா
ப்ரவேஶோபி கடத இதி ..௨௯.. அத தமேவார்தஂ த்ருஷ்டாந்தத்வாரேண த்ருடயதி --ரயணஂ ரத்நஂ இஹ ஜகதி .
கிஂநாம . இஂதணீலஂ இந்த்ரநீலஸஂஜ்ஞம் . கிஂவிஶிஷ்டம் . துத்தஜ்ஜஸியஂ துக்தே நிக்ஷிப்தஂ ஜஹா யதா
ஸபாஸாஏ ஸ்வகீயப்ரபயா அபிபூய திரஸ்க்ருத்ய . கிம் . தஂ பி துத்தஂ தத்பூர்வோக்தஂ துக்தமபி வட்டதி வர்ததே .
இதி த்ருஷ்டாந்தோ கதஃ . தஹ ணாணமட்டேஸு ததா ஜ்ஞாநமர்தேஷு வர்தத இதி . தத்யதா ---யதேந்த்ரநீலரத்நஂ
கர்த்ரு ஸ்வகீயநீலப்ரபயா கரணபூதயா துக்தஂ நீலஂ க்ருத்வா வர்ததே, ததா நிஶ்சயரத்நத்ரயாத்மகபரமஸாமாயிக-
ஸஂயமேந யதுத்பந்நஂ கேவலஜ்ஞாநஂ தத் ஸ்வபரபரிச்சித்திஸாமர்த்யேந ஸமஸ்தாஜ்ஞாநாந்தகாரஂ திரஸ்க்ருத்ய
௫௦ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-
யஹ கஹா ஜாதா ஹை கி ‘மேரீ ஆக பஹுதஸே பதார்தோஂமேஂ ஜா பஹுசதீ ஹை .’ இஸீப்ரகார யத்யபி
கேவலஜ்ஞாநப்ராப்த ஆத்மா அபநே ப்ரதேஶோஂகே த்வாரா ஜ்ஞேய பதார்தோஂகோ ஸ்பர்ஶ நஹீஂ கரதா இஸலியே வஹ
நிஶ்சயஸே தோ ஜ்ஞேயோஂமேஂ அப்ரவிஷ்ட ஹை ததாபி ஜ்ஞாயக -தர்ஶக ஶக்திகீ கிஸீ பரம அத்புத விசித்ரதாகே
காரண (நிஶ்சயஸே தூர ரஹகர பீ) வஹ ஸமஸ்த ஜ்ஞேயாகாரோஂகோ ஜாநதா -தேகதா ஹை, இஸலியே வ்யவஹாரஸே
யஹ கஹா ஜாதா ஹை கி ‘ஆத்மா ஸர்வத்ரவ்ய -பர்யாயோஂமேஂ ப்ரவிஷ்ட ஹோ ஜாதா ஹை .’ இஸப்ரகார வ்யவஹாரஸே
ஜ்ஞேய பதார்தோஂமேஂ ஆத்மாகா ப்ரவேஶ ஸித்த ஹோதா ஹை ..௨௯..
அப, யஹா இஸப்ரகார (த்ருஷ்டாந்தபூர்வக) யஹ ஸ்பஷ்ட கரதே ஹைஂ கி ஜ்ஞாந பதார்தோஂமேஂ ப்ரவ்ருத்த
ஹோதா ஹை : —
அந்வயார்த : — [யதா ] ஜைஸே [இஹ ] இஸ ஜகதமேஂ [துக்தாத்யுஷிதஂ ] தூதமேஂ பா ஹுஆ
[இந்த்ரநீலஂ ரத்நஂ ] இந்த்ரநீல ரத்ந [ஸ்வபாஸா ] அபநீ ப்ரபாகே த்வாரா [தத் அபி துக்தஂ ] உஸ தூதமேஂ
[அபிபூய ] வ்யாப்த ஹோகர [வர்ததே ] வர்ததா ஹை, [ததா ] உஸீப்ரகார [ஜ்ஞாநஂ ] ஜ்ஞாந (அர்தாத்
ஜ்ஞாத்ருத்ரவ்ய) [அர்தேஷு ] பதார்தோஂமேஂ வ்யாப்த ஹோகர வர்ததா ஹை ..௩௦..
டீகா : — ஜைஸே தூதமேஂ பா ஹுஆ இந்த்ரநீல ரத்ந அபநே ப்ரபாஸமூஹஸே தூதமேஂ வ்யாப்த ஹோகர
ஜ்யம தூதமாஂ ஸ்தித இந்த்ரநீலமணி ஸ்வகீய ப்ரபா வே
தூதநே விஷே வ்யாபீ ரஹே, த்யம ஜ்ஞாந பண அர்தோ விஷே.௩௦.