ஸஂவேதநமப்யாத்மநோபிந்நத்வாத் கர்த்ரஂஶேநாத்மதாமாபந்நஂ கரணாஂஶேந ஜ்ஞாநதாமாபந்நேந காரணபூதா-
நாமர்தாநாஂ கார்யபூதாந் ஸமஸ்தஜ்ஞேயாகாராநபிவ்யாப்ய வர்தமாநஂ, கார்ய காரணத்வேநோபசர்ய ஜ்ஞாநமர்தாந-
பிபூய வர்தத இத்யுச்யமாநஂ ந விப்ரதிஷித்யதே ..௩௦..
அதைவமர்தா ஜ்ஞாநே வர்தந்த இதி ஸஂபாவயதி —
ஜதி தே ண ஸஂதி அட்டா ணாணே ணாணஂ ண ஹோதி ஸவ்வகயஂ .
ஸவ்வகயஂ வா ணாணஂ கஹஂ ண ணாணட்டியா அட்டா ..௩௧..
யுகபதேவ ஸர்வபதார்தேஷு பரிச்சித்த்யாகாரேண வர்ததே . அயமத்ர பாவார்தஃ ---காரணபூதாநாஂ ஸர்வபதார்தாநாஂ
கார்யபூதாஃ பரிச்சித்த்யாகாரா உபசாரேணார்தா பண்யந்தே, தேஷு ச ஜ்ஞாநஂ வர்தத இதி பண்யமாநேபி வ்யவஹாரேண
தோஷோ நாஸ்தீதி ..௩௦.. அத பூர்வஸூத்ரேண பணிதஂ ஜ்ஞாநமர்தேஷு வர்ததே வ்யவஹாரேணாத்ர புநரர்தா ஜ்ஞாநே வர்தந்த
இத்யுபதிஶதி – ஜஇ யதி சேத் தே அட்டா ண ஸஂதி தே பதார்தாஃ ஸ்வகீயபரிச்சித்த்யாகாரஸமர்பணத்வாரேணாதர்ஶே
பிம்பவந்ந ஸந்தி . க்வ . ணாணே கேவலஜ்ஞாநே . ணாணஂ ண ஹோதி ஸவ்வகயஂ ததா ஜ்ஞாநஂ ஸர்வகதஂ ந பவதி . ஸவ்வகயஂ
௧. ப்ரமாணத்ருஷ்டிஸே ஸஂவேதந அர்தாத் ஜ்ஞாந கஹநே பர அநந்த குணபர்யாயோஂகா பிஂட ஸமஜமேஂ ஆதா ஹை . உஸமேஂ யதி கர்தா,
கரண ஆதி அஂஶ கியே ஜாயேஂ தோ கர்தா – அஂஶ வஹ அகஂட ஆத்மத்ரவ்ய ஹை ஔர கரண -அஂஶ வஹ ஜ்ஞாநகுண ஹை .
௨. பதார்த காரண ஹைஂ ஔர உநகே ஜ்ஞேயாகார (த்ரவ்ய -குண -பர்யாய) கார்ய ஹைஂ .
௩. இஸ காதாமேஂ பீ ‘ஜ்ஞாந’ ஶப்தஸே அநந்த குண -பர்யாயோஂகா பிஂடரூப ஜ்ஞாத்ருத்ரவ்ய ஸமஜநா சாஹியே .
நவ ஹோய அர்தோ ஜ்ஞாநமாஂ, தோ ஜ்ஞாந ஸௌ -கத பண நஹீஂ,
நே ஸர்வகத சே ஜ்ஞாந தோ க்யம ஜ்ஞாநஸ்தித அர்தோ நஹீஂ ?.௩௧.
கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா ]
ஜ்ஞாநதத்த்வ -ப்ரஜ்ஞாபந
௫௧
வர்ததா ஹுஆ திகாஈ தேதா ஹை, உஸீப்ரகார ௧ஸஂவேதந(ஜ்ஞாந) பீ ஆத்மாஸே அபிந்ந ஹோநேஸே கர்தா – அஂஶஸே
ஆத்மதாகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹுஆ ஜ்ஞாநரூப காரண -அஂஶகே த்வாரா ௨காரணபூத பதார்தோஂகே கார்யபூத ஸமஸ்த
ஜ்ஞேயாகாரோஂமேஂ வ்யாப்த ஹோதா ஹுஆ வர்ததா ஹை, இஸலியே கார்யமேஂ காரணகா (-ஜ்ஞேயாகாரோஂமேஂ பதார்தோஂகா)
உபசார கரகே யஹ கஹநேமேஂ விரோத நஹீஂ ஆதா கி ‘ஜ்ஞாந பதார்தோஂமேஂ வ்யாப்த ஹோகர வர்ததா ஹை .’
பாவார்த : — ஜைஸே தூதஸே பரே ஹுஏ பாத்ரமேஂ பா ஹுஆ இந்த்ரநீல ரத்ந (நீலமணி) ஸாரே
தூதகோ (அபநீ ப்ரபாஸே நீலவர்ண கர தேதா ஹை இஸலியே வ்யவஹாரஸே ரத்ந ஔர ரத்நகீ ப்ரபா ஸாரே
தூதமேஂ) வ்யாப்த கஹீ ஜாதீ ஹை, இஸீப்ரகார ஜ்ஞேயோஂஸே பரே ஹுஏ விஶ்வமேஂ ரஹநேவாலா ஆத்மா ஸமஸ்த ஜ்ஞேயோஂகோ
(லோகாலோககோ) அபநீ ஜ்ஞாநப்ரபாகே த்வாரா ப்ரகாஶித கரதா ஹை அர்தாத் ஜாநதா ஹை இஸலியே
வ்யவஹாரஸே ஆத்மாகா ஜ்ஞாந ஔர ஆத்மா ஸர்வவ்யாபீ கஹலாதா ஹை . (யத்யபி நிஶ்சயஸே வே அபநே
அஸஂக்ய ப்ரதேஶோஂமேஂ ஹீ ரஹதே ஹைஂ, ஜ்ஞேயோஂமேஂ ப்ரவிஷ்ட நஹீஂ ஹோதே) ..௩௦..
அப, ஐஸா வ்யக்த கரதே ஹைஂ கி இஸ ப்ரகார பதார்த ௩
ஜ்ஞாநமேஂ வர்ததே ஹைஂ : —