ஸத்பூதாஸத்பூததாமாயாந்தோ யே யாவந்தஃ பர்யாயாஸ்தே தாவந்தஸ்தாத்காலிகா இவாத்யந்தஸஂகரேணாப்ய-
வதாரிதவிஶேஷலக்ஷணா ஏகக்ஷண ஏவாவபோதஸௌதஸ்திதிமவதரந்தி . ந கல்வேததயுக்தம் — த்ருஷ்டா-
விரோதாத்; த்ரஶ்யதே ஹி சத்மஸ்தஸ்யாபி வர்தமாநமிவ வ்யதீதமநாகதஂ வா வஸ்து சிந்தயதஃ
ஸஂவிதாலம்பிதஸ்ததாகாரஃ . — கிஂச சித்ரபடீஸ்தாநீயத்வாத் ஸஂவிதஃ; யதா ஹி சித்ரபடயாமதி-
வாஹிதாநாமநுபஸ்திதாநாஂ வர்தமாநாநாஂ ச வஸ்தூநாமாலேக்யாகாராஃ ஸாக்ஷாதேகக்ஷண ஏவாவபாஸந்தே, ததா
ஸஂவித்பித்தாவபி . — கிஂ ச ஸர்வஜ்ஞேயாகாராணாஂ தாதாத்விக த்வாவிரோதாத்; யதா ஹி
ப்ரத்வஸ்தாநாமநுதிதாநாஂ ச வஸ்தூநாமாலேக்யாகாரா வர்தமாநா ஏவ, ததாதீதாநாமநாகதாநாஂ ச
பர்யாயாணாஂ ஜ்ஞேயாகாரா வர்தமாநா ஏவ பவந்தி ..௩௭..
பூர்வோக்தாஃ பர்யாயா வர்தந்தே ப்ரதிபாஸந்தே ப்ரதிஸ்பு ரந்தி . க்க . ணாணே கேவலஜ்ஞாநே . கதஂபூதா இவ . தக்காலிகேவ
தாத்காலிகா இவ வர்தமாநா இவ . காஸாஂ ஸம்பந்திநஃ . தாஸிஂ தவ்வஜாதீணஂ தாஸாஂ ப்ரஸித்தாநாஂ
௧. ஜ்ஞாநமேஂ ஸமஸ்த த்ரவ்யோஂகீ தீநோஂகாலகீ பர்யாயேஂ ஏக ஹீ ஸாத ஜ்ஞாத ஹோநே பர பீ ப்ரத்யேக பர்யாயகா விஶிஷ்ட
ஸ்வரூப -ப்ரதேஶ, கால, ஆகார இத்யாதி விஶேஷதாயேஂ – ஸ்பஷ்ட ஜ்ஞாத ஹோதா ஹை; ஸஂகர – வ்யதிகர நஹீஂ ஹோதே .
௨. ஆலேக்ய = ஆலேகந யோக்ய; சித்ரித கரநே யோக்ய .
௬௪ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-
தூஸரீ ப்ரகட ஹோநேவாலீ), வித்யமாநதா ஔர அவித்யமாநதாகோ ப்ராப்த ஜோ ஜிதநீ பர்யாயேஂ ஹைஂ, வே ஸப
தாத்காலிக (வர்தமாநகாலீந) பர்யாயோஂகீ பாதி, அத்யந்த ௧மிஶ்ரித ஹோநேபர பீ ஸப பர்யாயோஂகே
விஶிஷ்ட லக்ஷண ஸ்பஷ்ட ஜ்ஞாத ஹோஂ இஸப்ரகார, ஏக க்ஷணமேஂ ஹீ, ஜ்ஞாநமஂதிரமேஂ ஸ்திதிகோ ப்ராப்த ஹோதீ ஹைஂ .
யஹ (தீநோஂ காலகீ பர்யாயோஂகா வர்தமாந பர்யாயோஂகீ பாதி ஜ்ஞாநமேஂ ஜ்ஞாத ஹோநா) அயுக்த நஹீஂ ஹை;
க்யோஂகி —
(௧) உஸகா த்ருஷ்டாந்தகே ஸாத (ஜகதமேஂ ஜோ திகாஈ தேதா ஹை — அநுபவமேஂ ஆதா ஹை உஸகே
ஸாத ) அவிரோத ஹை . (ஜகதமேஂ ) திகாஈ தேதா ஹை கி சத்மஸ்தகே பீ, ஜைஸே வர்தமாந வஸ்துகா
சிஂதவந கரதே ஹுஏ ஜ்ஞாந உஸகே ஆகாரகா அவலம்பந கரதா ஹை உஸீப்ரகார பூத ஔர பவிஷ்யத
வஸ்துகா சிஂதவந கரதே ஹுஏ (பீ) ஜ்ஞாந உஸகே ஆகாரகா அவலம்பந கரதா ஹை .
(௨) ஔர ஜ்ஞாந சித்ரபடகே ஸமாந ஹை . ஜைஸே சித்ரபடமேஂ அதீத, அநாகத ஔர வர்தமாந
வஸ்துஓஂகே ௨ஆலேக்யாகார ஸாக்ஷாத் ஏக க்ஷணமேஂ ஹீ பாஸித ஹோதே ஹைஂ; உஸீப்ரகார ஜ்ஞாநரூபீ பித்திமேஂ
(-ஜ்ஞாநபூமிகாமேஂ, ஜ்ஞாநபடமேஂ ) பீ அதீத, அநாகத ஔர வர்தமாந பர்யாயோஂகே ஜ்ஞேயாகார ஸாக்ஷாத் ஏக
க்ஷணமேஂ ஹீ பாஸித ஹோதே ஹைஂ .
(௩) ஔர ஸர்வ ஜ்ஞேயாகாரோஂகீ தாத்காலிகதா (வர்தமாநதா, ஸாம்ப்ரதிகதா) அவிருத்த ஹை .
ஜைஸே நஷ்ட ஔர அநுத்பந்ந வஸ்துஓஂகே ஆலேக்யாகார வர்தமாந ஹீ ஹைஂ, உஸீப்ரகார அதீத ஔர அநாகத
பர்யாயோஂகே ஜ்ஞேயாகார வர்தமாந ஹீ ஹைஂ .