అథ కేవలినామివ సర్వేషామపి స్వభావవిఘాతాభావం నిషేధయతి —
జది సో సుహో వ అసుహో ణ హవది ఆదా సయం సహావేణ .
సంసారో వి ణ విజ్జది సవ్వేసిం జీవకాయాణం ..౪౬..
యది స శుభో వా అశుభో న భవతి ఆత్మా స్వయం స్వభావేన .
సంసారోపి న విద్యతే సర్వేషాం జీవకాయానామ్ ..౪౬..
యది ఖల్వేకాన్తేన శుభాశుభభావస్వభావేన స్వయమాత్మా న పరిణమతే తదా సర్వదైవ సర్వథా
నిర్విఘాతేన శుద్ధస్వభావేనైవావతిష్ఠతే . తథా చ సర్వ ఏవ భూతగ్రామాః సమస్తబన్ధసాధన-
శూన్యత్వాదాజవంజవాభావస్వభావతో నిత్యముక్తతాం ప్రతిపద్యేరన్ . తచ్చ నాభ్యుపగమ్యతే; ఆత్మనః
కృతే సతి దూషణద్వారేణ పరిహారం దదాతి ---జది సో సుహో వ అసుహో ణ హవది ఆదా సయం సహావేణ యథైవ
శుద్ధనయేనాత్మా శుభాశుభాభ్యాం న పరిణమతి తథైవాశుద్ధనయేనాపి స్వయం స్వకీయోపాదానకారణేన
స్వభావేనాశుద్ధనిశ్చయరూపేణాపి యది న పరిణమతి తదా . కిం దూషణం భవతి . సంసారో వి ణ విజ్జది
నిస్సంసారశుద్ధాత్మస్వరూపాత్ప్రతిపక్షభూతో వ్యవహారనయేనాపి సంసారో న విద్యతే . కేషామ్ . సవ్వేసిం జీవకాయాణం
సర్వేషాం జీవసంఘాతానామితి . తథా హి --ఆత్మా తావత్పరిణామీ, స చ కర్మోపాధినిమిత్తే సతి
స్ఫ టికమణిరివోపాధిం గృహ్ణాతి, తతః కారణాత్సంసారాభావో న భవతి . అథ మతమ్ ---సంసారాభావః
కహానజైనశాస్త్రమాలా ]
జ్ఞానతత్త్వ -ప్రజ్ఞాపన
౭౭
అబ, కేవలీభగవానకీ భాఁతి సమస్త జీవోంకే స్వభావ విఘాతకా అభావ హోనేకా నిషేధ
కరతే హైం : —
అన్వయార్థ : — [యది ] యది (ఐసా మానా జాయే కి) [సః ఆత్మా ] ఆత్మా
[స్వయం ] స్వయం [స్వభావేన ] స్వభావసే (-అపనే భావసే) [శుభః వా అశుభః ] శుభ యా
అశుభ [న భవతి ] నహీం హోతా (శుభాశుభ భావమేం పరిణమిత హీ నహీం హోతా) [సర్వేషాం జీవకాయానాం ]
తో సమస్త జీవనికాయోంకే [సంసారః అపి ] సంసార భీ [న విద్యతే ] విద్యమాన నహీం హై ఐసా సిద్ధ
హోగా ..౪౬..
టీకా : — యది ఏకాన్తసే ఐసా మానా జాయే కి శుభాశుభభావరూప స్వభావమేం
(-అపనే భావమేం ) ఆత్మా స్వయం పరిణమిత నహీం హోతా, తో యహ సిద్ధ హుఆ కి (వహ) సదా హీ
సర్వథా నిర్విఘాత శుద్ధస్వభావసే హీ అవస్థిత హై; ఔర ఇసప్రకార సమస్త జీవసమూహ, సమస్త
బన్ధకారణోంసే రహిత సిద్ధ హోనేసే సంసార అభావరూప స్వభావకే కారణ నిత్యముక్తతాకో ప్రాప్త హో
ఆత్మా స్వయం నిజ భావథీ జో శుభ -అశుభ బనే నహీం,
తో సర్వ జీవనికాయనే సంసార పణ వర్తే నహీం ! ౪౬.