పరిణామధర్మత్వేన స్ఫ టికస్య జపాతాపిచ్ఛరాగస్వభావత్వవత్ శుభాశుభస్వభావత్వద్యోతనాత్ ..౪౬..
అథ పునరపి ప్రకృతమనుసృత్యాతీన్ద్రియజ్ఞానం సర్వజ్ఞత్వేనాభినన్దతి —
జం తక్కాలియమిదరం జాణది జుగవం సమంతదో సవ్వం .
అత్థం విచిత్తవిసమం తం ణాణం ఖాఇయం భణియం ..౪౭..
యత్తాత్కాలికమితరం జానాతి యుగపత్సమన్తతః సర్వమ్ .
అర్థం విచిత్రవిషమం తత్ జ్ఞానం క్షాయికం భణితమ్ ..౪౭..
సాంఖ్యానాం దూషణం న భవతి, భూషణమేవ . నైవమ్ . సంసారాభావో హి మోక్షో భణ్యతే, స చ సంసారిజీవానాం
న దృశ్యతే, ప్రత్యక్షవిరోధాదితి భావార్థః ..౪౬.. ఏవం రాగాదయో బన్ధకారణం, న చ జ్ఞానమిత్యాది-
వ్యాఖ్యానముఖ్యత్వేన షష్ఠస్థలే గాథాపఞ్చకం గతమ్ . అథ ప్రథమం తావత్ కేవలజ్ఞానమేవ సర్వజ్ఞస్వరూపం,
౭౮ప్రవచనసార[ భగవానశ్రీకుందకుంద-
జాయేంగే అర్థాత్ నిత్యముక్త సిద్ధ హోవేంగే ! కిన్తు ఐసా స్వీకార నహీం కియా జా సకతా; క్యోంకి
ఆత్మా పరిణామధర్మవాలా హోనేసే, జైసే స్ఫ టికమణి, జపాకుసుమ ఔర తమాలపుష్పకే రంగ -రూప
స్వభావయుక్తతాసే ప్రకాశిత హోతా హై ఉసీప్రకార, ఉసే (ఆత్మాకే) శుభాశుభ -స్వభావయుక్తతా
ప్రకాశిత హోతీ హై . (జైసే స్ఫ టికమణి లాల ఔర కాలే ఫూ లకే నిమిత్తసే లాల ఔర కాలే
స్వభావమేం పరిణమిత దిఖాఈ దేతా హై ఉసీప్రకార ఆత్మా కర్మోపాధికే నిమిత్తసే శుభాశుభ
స్వభావరూప పరిణమిత హోతా హుఆ దిఖాఈ దేతా హై) .
భావార్థ : — జైసే శుద్ధనయసే కోఈ జీవ శుభాశుభ భావరూప పరిణమిత నహీం హోతా
ఉసీప్రకార యది అశుద్ధనయసే భీ పరిణమిత న హోతా హో తో వ్యవహారనయసే భీ సమస్త జీవోంకే
సంసారకా అభావ హో జాయే ఔర సభీ జీవ సదా ముక్త హీ సిద్ధ హోజావేం ! కిన్తు యహ తో ప్రత్యక్ష
విరుద్ధ హై . ఇసలియే జైసే కేవలీభగవానకే శుభాశుభ పరిణామోంకా అభావ హై ఉసీప్రకార సభీ
జీవోంకే సర్వథా శుభాశుభ పరిణామోంకా అభావ నహీం సమఝనా చాహియే ..౪౬..
అబ, పునః ప్రకృతకా ( – చాలు విషయకా) అనుసరణ కరకే అతీన్ద్రియ జ్ఞానకో సర్వజ్ఞరూపసే
అభినన్దన కరతే హైం . (అర్థాత్ అతీన్ద్రియ జ్ఞాన సబకా జ్ఞాతా హై ఐసీ ఉసకీ ప్రశంసా కరతే హైం )
అన్వయార్థ : — [యత్ ] జో [యుగపద్ ] ఏక హీ సాథ [సమన్తతః ] సర్వతః (సర్వ
ఆత్మప్రదేశోంసే) [తాత్కాలికం ] తాత్కాలిక [ఇతరం ] యా అతాత్కాలిక, [విచిత్రవిషమం ]
సౌ వర్తమాన – అవర్తమాన, విచిత్ర, విషమ పదార్థనే
యుగపద సరవతః జాణతుం, తే జ్ఞాన క్షాయిక జిన కహే . ౪౭.