క్షయోపశమస్య వినాశనాద్విషమమపి ప్రకాశేత . అలమథవాతివిస్తరేణ, అనివారితప్రసరప్రకాశ-
శాలితయా క్షాయికజ్ఞానమవశ్యమేవ సర్వదా సర్వత్ర సర్వథా సర్వమేవ జానీయాత్ ..౪౭..
అథ సర్వమజానన్నేకమపి న జానాతీతి నిశ్చినోతి —
జో ణ విజాణది జుగవం అత్థే తిక్కాలిగే తిహువణత్థే .
ణాదుం తస్స ణ సక్కం సపజ్జయం దవ్వమేగం వా ..౪౮..
యో న విజానాతి యుగపదర్థాన్ త్రైకాలికాన్ త్రిభువనస్థాన్ .
జ్ఞాతుం తస్య న శక్యం సపర్యయం ద్రవ్యమేకం వా ..౪౮..
పదార్థమితి విశేష్యపదమ్ . కింవిశిష్టమ్ . తక్కాలియమిదరం తాత్కాలికం వర్తమానమితరం చాతీతానాగతమ్ . కథం
జానాతి . జుగవం యుగపదేకసమయే సమంతదో సమన్తతః సర్వాత్మప్రదేశైః సర్వప్రకారేణ వా . కతిసంఖ్యోపేతమ్ . సవ్వం
సమస్తమ్ . పునరపి కింవిశిష్టమ్ . విచిత్తం నానాభేదభిన్నమ్ . పునరపి కింరూపమ్ . విసమం
మూర్తామూర్తచేతనాచేతనాదిజాత్యన్తరవిశేషైర్విసద్దశం . తం ణాణం ఖాఇయం భణియం యదేవంగుణవిశిష్టం జ్ఞానం తత్క్షాయికం
౮౦ప్రవచనసార[ భగవానశ్రీకుందకుంద-
క్షయకే కారణ (-అసమానజాతికే పదార్థోంకో జాననేవాలే జ్ఞానకే ఆవరణమేం నిమిత్తభూత కర్మోంకే
క్షయకే కారణ) సమానజాతీయ జ్ఞానావరణకా క్షయోపశమ (-సమాన జాతికే హీ పదార్థోంకో
జాననేవాలే జ్ఞానకే ఆవరణమేం నిమిత్తభూత కర్మోంకా క్షయోపశమ) నష్ట హో జానేసే వహ విషమ కో భీ
(-అసమానజాతికే పదార్థోంకో భీ) ప్రకాశిత కరతా హై . అథవా, అతివిస్తారసే పూరా పడే (కుఛ
లాభ నహీం) ? జిసకా అనివార (రోకా న జా సకే ఐసా అమర్యాదిత) ఫై లావ హై ఐసా ప్రకాశమాన
హోనేసే క్షాయిక జ్ఞాన అవశ్యమేవ సర్వదా సర్వత్ర సర్వథా సర్వకో జానతా హై .
భావార్థ : — క్రమపూర్వక జాననా, నియత ఆత్మప్రదేశోంసే హీ జాననా, అముకకో హీ
— ఇత్యాది మర్యాదాయేం మతి – శ్రుతాది క్షాయోపశమిక జ్ఞానమేం హీ సంభవ హైం . క్షాయికజ్ఞానకే
అమర్యాదిత హోనేసే ఏక హీ సాథ సర్వ ఆత్మప్రదేశోంసే తీనోం కాలకీ పర్యాయోంకే సాథ సర్వ పదార్థోంకో —
ఉన పదార్థోంకే అనేక ప్రకారకే ఔర విరుద్ధ జాతికే హోనే పర భీ జానతా హై అర్థాత్ కేవలజ్ఞాన ఏక
హీ సమయమేం సర్వ ఆత్మప్రదేశోంసే సమస్త ద్రవ్య -క్షేత్ర -కాల -భావకో జానతా హై ..౪౭..
అబ, ఐసా నిశ్చిత కరతే హైం కి జో సబకో నహీం జానతా వహ ఏకకో భీ నహీం జానతా : —
అన్వయార్థ : — [య ] జో [యుగపద్ ] ఏక హీ సాథ [త్రైకాలికాన్ త్రిభువనస్థాన్ ]
త్రైకాలిక త్రిభువనస్థ (-తీనోం కాలకే ఔర తీనోం లోకకే) [అర్థాన్ ] పదార్థోంకో [న
జాణే నహి యుగపద త్రికాలిక త్రిభువనస్థ పదార్థ నే,
తేనే సపర్యయ ఏక పణ నహి ద్రవ్య జాణవుం శక్య ఛే .౪౮.