నిమిత్తతాముపగతాత్ స్వవిషయముపగతస్యార్థస్య పరిచ్ఛేదనం తత్ పరతః ప్రాదుర్భవత్పరోక్షమిత్యా- లక్ష్యతే . యత్పునరన్తఃకరణమిన్ద్రియం పరోపదేశముపలబ్ధిం సంస్కారమాలోకాదికం వా సమస్తమపి పరద్రవ్యమనపేక్ష్యాత్మస్వభావమేవైకం కారణత్వేనోపాదాయ సర్వద్రవ్యపర్యాయజాతమేకపద ఏవాభివ్యాప్య ప్రవర్తమానం పరిచ్ఛేదనం తత్ కేవలాదేవాత్మనః సంభూతత్వాత్ ప్రత్యక్షమిత్యాలక్ష్యతే . ఇహ హి సహజసౌఖ్యసాధనీభూతమిదమేవ మహాప్రత్యక్షమభిప్రేతమితి ..౫౮..
కేవలేణ ణాదం హవది హి యది కేవలేనాసహాయేన జ్ఞాతం భవతి హి స్ఫు టమ్ . కేన కర్తృభూతేన . జీవేణ జీవేన . తర్హి పచ్చక్ఖం ప్రత్యక్షం భవతీతి . అతో విస్తరః — ఇన్ద్రియమనఃపరోపదేశాలోకాదిబహిరఙ్గనిమిత్తభూతాత్తథైవ చ జ్ఞానావరణీయక్షయోపశమజనితార్థగ్రహణశక్తిరూపాయా ఉపలబ్ధేరర్థావధారణరూపసంస్కారాచ్చాన్తరఙ్గకారణభూతాత్- సకాశాదుత్పద్యతే యద్విజ్ఞానం తత్పరాధీనత్వాత్పరోక్షమిత్యుచ్యతే . యది పునః పూర్వోక్తసమస్తపరద్రవ్యమనపేక్ష్య కేవలాచ్ఛుద్ధబుద్ధైకస్వభావాత్పరమాత్మనః సకాశాత్సముత్పద్యతే తతోక్షనామానమాత్మానం ప్రతీత్యోత్పద్యమానత్వా- త్ప్రత్యక్షం భవతీతి సూత్రాభిప్రాయః ..౫౮.. ఏవం హేయభూతేన్ద్రియజ్ఞానకథనముఖ్యతయా గాథాచతుష్టయేన తృతీయస్థలం గతమ్ . అథాభేదనయేన పఞ్చవిశేషణవిశిష్టం కేవలజ్ఞానమేవ సుఖమితి ప్రతిపాదయతి — జాదం జాతం జో స్వవిషయభూత పదార్థకా జ్ఞాన, వహ పరకే ద్వారా ౧ప్రాదుర్భావకో ప్రాప్త హోనేసే ‘పరోక్ష’-కే రూపమేం జానా జాతా హై, ఔర అంతఃకరణ, ఇన్ద్రియ, పరోపదేశ, ఉపలబ్ధి సంస్కార యా ప్రకాశాదిక — సబ పరద్రవ్యకీ అపేక్షా రఖే బినా ఏకమాత్ర ఆత్మస్వభావకో హీ కారణరూపసే గ్రహణ కరకే సర్వ ద్రవ్య -పర్యాయోంకే సమూహమేం ఏక సమయ హీ వ్యాప్త హోకర ప్రవర్తమాన జ్ఞాన వహ కేవల ఆత్మాకే ద్వారా హీ ఉత్పన్న హోనేసే ‘ప్రత్యక్ష’ కే రూపమేం జానా జాతా హై .
యహాఁ (ఇస గాథామేం ) సహజ సుఖకా సాధనభూత ఐసా యహీ మహాప్రత్యక్ష జ్ఞాన ఇచ్ఛనీయ మానా గయా హై — ఉపాదేయ మానా గయా హై (ఐసా ఆశయ సమఝనా) ..౫౮..
స్వయమేవ జాత, సమంత, అర్థ అనంతమాం విస్తృత నే అవగ్రహ -ఈహాది రహిత, నిర్మల జ్ఞాన సుఖ ఏకాంత ఛే. ౫౯.
౧ ప్రాదుర్భావకో ప్రాప్త = ప్రగట ఉత్పన్న .