జాతం స్వయం సమంతం జ్ఞానమనన్తార్థవిస్తృతం విమలమ్ .
రహితం త్వవగ్రహాదిభిః సుఖమితి ఐకాన్తికం భణితమ్ ..౫౯..
స్వయం జాతత్వాత్, సమన్తత్వాత్, అనన్తార్థవిస్తృతత్వాత్, విమలత్వాత్, అవగ్రహాది-
రహితత్వాచ్చ ప్రత్యక్షం జ్ఞానం సుఖమైకాన్తికమితి నిశ్చీయతే, అనాకులత్వైకలక్షణత్వాత్సౌఖ్యస్య .
యతో హి పరతో జాయమానం పరాధీనతయా, అసమంతమితరద్వారావరణేన, కతిపయార్థప్రవృత్తమితరార్థ-
బుభుత్సయా, సమలమసమ్యగవబోధేన, అవగ్రహాదిసహితం క్రమకృతార్థగ్రహణఖేదేన పరోక్షం జ్ఞానమత్యన్త-
ఉత్పన్నమ్ . కిం కర్తృ . ణాణం కేవలజ్ఞానమ్ . కథం జాతమ్ . సయం స్వయమేవ . పునరపి కింవిశిష్టమ్ . సమంతం
పరిపూర్ణమ్ . పునరపి కింరూపమ్ . అణంతత్థవిత్థడం అనన్తార్థవిస్తీర్ణమ్ . పునః కీదృశమ్ . విమలం సంశయాదిమల-
౧. సమన్త = చారోం ఓర -సర్వ భాగోంమేం వర్తమాన; సర్వ ఆత్మప్రదేశోంసే జానతా హుఆ; సమస్త; సమ్పూర్ణ, అఖణ్డ .
౨. ఐకాన్తిక = పరిపూర్ణ; అన్తిమ, అకేలా; సర్వథా .
౩. పరోక్ష జ్ఞాన ఖండిత హై అర్థాత్ వహ అముక ప్రదేశోంకే ద్వారా హీ జానతా హై; జైసే -వర్ణ ఆఁఖ జితనే ప్రదేశోంకే
ద్వారా హీ (ఇన్ద్రియజ్ఞానసే) జ్ఞాత హోతా హై; అన్య ద్వార బన్ద హైం .
౪. ఇతర = దూసరే; అన్య; ఉసకే సివాయకే .
౫. పదార్థగ్రహణ అర్థాత్ పదార్థకా బోధ ఏక హీ సాథ న హోనే పర అవగ్రహ, ఈహా ఇత్యాది క్రమపూర్వక హోనేసే ఖేద
హోతా హై .
౧౦౨ప్రవచనసార[ భగవానశ్రీకుందకుంద-
అబ, ఇసీ ప్రత్యక్షజ్ఞానకో పారమార్థిక సుఖరూప బతలాతే హైం : —
అన్వయార్థ : — [స్వయం జాతం ] అపనే ఆప హీ ఉత్పన్న [సమంతం ] సమంత (సర్వ ప్రదేశోంసే
జానతా హుఆ) [అనన్తార్థవిస్తృతం ] అనన్త పదార్థోంమేం విస్తృత [విమలం ] విమల [తు ] ఔర
[అవగ్రహాదిభిః రహితం ] అవగ్రహాదిసే రహిత — [జ్ఞానం ] ఐసా జ్ఞాన [ఐకాన్తికం సుఖం ] ఐకాన్తిక
సుఖ హై [ఇతి భణితం ] ఐసా (సర్వజ్ఞదేవనే) కహా హై ..౫౯..
టీకా : — (౧) ‘స్వయం ఉత్పన్న’ హోనేసే, (౨) ‘సమంత’ హోనేసే, (౩) ‘అనన్త -పదార్థోంమేం
విస్తృత’ హోనేసే, (౪) ‘విమల’ హోనేసే ఔర (౫) ‘అవగ్రహాది రహిత’ హోనేసే, ప్రత్యక్షజ్ఞాన
౨ఐకాన్తిక సుఖ హై యహ నిశ్చిత హోతా హై, క్యోంకి ఏక మాత్ర అనాకులతా హీ సుఖకా లక్షణ హై .
(ఇసీ బాతకో విస్తారపూర్వక సమఝాతే హైం : — )
(౧) ‘పరకే ద్వారా ఉత్పన్న’ హోతా హుఆ పరాధీనతాకే కారణ (౨) ౩‘అసమంత’ హోనేసే ౪ఇతర
ద్వారోంకే ఆవరణకే కారణ (౩) ‘మాత్ర కుఛ పదార్థోంమేం ప్రవర్తమాన’ హోతా హుఆ అన్య పదార్థోంకో
జాననేకీ ఇచ్ఛాకే కారణ, (౪) ‘సమల’ హోనేసే అసమ్యక్ అవబోధకే కారణ ( — కర్మమలయుక్త
హోనేసే సంశయ -విమోహ -విభ్రమ సహిత జాననేకే కారణ), ఔర (౫) ‘అవగ్రహాది సహిత’ హోనేసే
క్రమశః హోనేవాలే ౫పదార్థగ్రహణకే ఖేదకే కారణ (-ఇన కారణోంకో లేకర), పరోక్ష జ్ఞాన అత్యన్త