తప్తాయోగోలానామివాత్యన్తముపాత్తతృష్ణానాం తద్దుఃఖవేగమసహమానానాం వ్యాధిసాత్మ్యతాముపగతేషు రమ్యేషు
విషయేషు రతిరుపజాయతే . తతో వ్యాధిస్థానీయత్వాదిన్ద్రియాణాం వ్యాధిసాత్మ్యసమత్వాద్విషయాణాం చ న
ఛద్మస్థానాం పారమార్థికం సౌఖ్యమ్ ..౬౩..
అథ యావదిన్ద్రియాణి తావత్స్వభావాదేవ దుఃఖమేవం వితర్కయతి —
జేసిం విసఏసు రదీ తేసిం దుక్ఖం వియాణ సబ్భావం .
జఇ తం ణ హి సబ్భావం వావారో ణత్థి విసయత్థం ..౬౪..
యేషాం విషయేషు రతిస్తేషాం దుఃఖం విజానీహి స్వాభావమ్ .
యది తన్న హి స్వభావో వ్యాపారో నాస్తి విషయార్థమ్ ..౬౪..
వ్యాధిస్థానీయాని, విషయాశ్చ తత్ప్రతీకారౌషధస్థానీయా ఇతి సంసారిణాం వాస్తవం సుఖం నాస్తి ..౬౩.. అథ
యావదిన్ద్రియవ్యాపారస్తావద్దుఃఖమేవేతి కథయతి — జేసిం విసఏసు రదీ యేషాం నిర్విషయాతీన్ద్రియ-
పరమాత్మస్వరూపవిపరీతేషు విషయేషు రతిః తేసిం దుక్ఖం వియాణ సబ్భావం తేషాం బహిర్ముఖజీవానాం
నిజశుద్ధాత్మద్రవ్యసంవిత్తిసముత్పన్ననిరుపాధిపారమార్థికసుఖవిపరీతం స్వభావేనైవ దుఃఖమస్తీతి విజానీహి .
కహానజైనశాస్త్రమాలా ]
జ్ఞానతత్త్వ -ప్రజ్ఞాపన
౧౧౧
కియా హుఆ లోహేకా గోలా పానీకో శీఘ్ర హీ సోఖ లేతా హై) అత్యన్త తృష్ణా ఉత్పన్న హుఈ హై;
ఉస దుఃఖకే వేగకో సహన న కర సకనేసే ఉన్హేం వ్యాధికే ప్రతికారకే సమాన (-రోగమేం థోడాసా
ఆరామ జైసా అనుభవ కరానేవాలే ఉపచారకే సమాన) రమ్య విషయోంమేం రతి ఉత్పన్న హోతీ హై .
ఇసలియే ఇన్ద్రియాఁ వ్యాధి సమాన హోనేసే ఔర విషయ వ్యాధికే ప్రతికార సమాన హోనేసే ఛద్మస్థోంకే
పారమార్థిక సుఖ నహీం హై ..౬౩..
అబ, జహాఁ తక ఇన్ద్రియాఁ హైం వహాఁ తక స్వభావసే హీ దుఃఖ హై, ఐసా న్యాయసే నిశ్చిత
కరతే హైం : —
అన్వయార్థ : — [యేషాం ] జిన్హేం [విషయేషు రతిః ] విషయోంమేం రతి హై, [తేషాం ] ఉన్హేం
[దుఃఖ ] దుఃఖ [స్వాభావం ] స్వాభావిక [విజానీహి ] జానో; [హి ] క్యోంకి [యది ] యది
[తద్ ] వహ దుఃఖ [స్వభావం న ] స్వభావ న హో తో [విషయార్థం ] విషయార్థమేం [వ్యాపారః ] వ్యాపార
[న అస్తి ] న హో ..౬౪..
విషయో విషే రతి జేమనే, దుఃఖ ఛే స్వభావిక తేమనే;
జో తే న హోయ స్వభావ తో వ్యాపార నహి విషయో విషే. ౬౪.