కులిశాయుధచక్రధరాః శుభోపయోగాత్మకైః భోగైః .
దేహాదీనాం వృద్ధిం కుర్వన్తి సుఖితా ఇవాభిరతాః ..౭౩..
యతో హి శక్రాశ్చక్రిణశ్చ స్వేచ్ఛోపగతైర్భోగైః శరీరాదీన్ పుష్ణన్తస్తేషు దుష్టశోణిత ఇవ
జలౌకసోత్యన్తమాసక్తాః సుఖితా ఇవ ప్రతిభాసన్తే, తతః శుభోపయోగజన్యాని ఫలవన్తి
పుణ్యాన్యవలోక్యన్తే ..౭౩..
జీవాణం వ్యవహారేణ విశేషేపి నిశ్చయేన సః ప్రసిద్ధః శుద్ధోపయోగాద్విలక్షణః శుభాశుభోపయోగః కథం
భిన్నత్వం లభతే, న కథమపీతి భావః ..౭౨.. ఏవం స్వతన్త్రగాథాచతుష్టయేన ప్రథమస్థలం గతమ్ . అథ
పుణ్యాని దేవేన్ద్రచక్రవర్త్యాదిపదం ప్రయచ్ఛన్తి ఇతి పూర్వం ప్రశంసాం కరోతి . కిమర్థమ్ . తత్ఫలాధారేణాగ్రే
తృష్ణోత్పత్తిరూపదుఃఖదర్శనార్థం . కులిసాఉహచక్కధరా దేవేన్ద్రాశ్చక్రవర్తినశ్చ కర్తారః . సుహోవఓగప్పగేహిం భోగేహిం
శుభోపయోగజన్యభోగైః కృత్వా దేహాదీణం విద్ధిం కరేంతి వికుర్వణారూపేణ దేహపరివారాదీనాం వృద్ధిం కుర్వన్తి .
కథంభూతాః సన్తః . సుహిదా ఇవాభిరదా సుఖితా ఇవాభిరతా ఆసక్తా ఇతి . అయమత్రార్థః — యత్పరమాతిశయ-
తృప్తిసముత్పాదకం విషయతృష్ణావిచ్ఛిత్తికారకం చ స్వాభావికసుఖం తదలభమానా దుష్టశోణితే జలయూకా
ఇవాసక్తాః సుఖాభాసేన దేహాదీనాం వృద్ధిం కుర్వన్తి . తతో జ్ఞాయతే తేషాం స్వాభావికం సుఖం నాస్తీతి ..౭౩..
అథ పుణ్యాని జీవస్య విషయతృష్ణాముత్పాదయన్తీతి ప్రతిపాదయతి — జది సంతి హి పుణ్ణాణి య యది
కహానజైనశాస్త్రమాలా ]
జ్ఞానతత్త్వ -ప్రజ్ఞాపన
౧౨౫
అన్వయార్థ : — [కులిశాయుధచక్రధరాః ] వజ్రధర ఔర చక్రధర (-ఇన్ద్ర ఔర
చక్రవర్తీ) [శుభోపయోగాత్మకైః భోగైః ] శుభోపయోగమూలక (పుణ్యోంకే ఫలరూప) భోగోంకే ద్వారా
[దేహాదీనాం ] దేహాదికీ [వృద్ధిం కుర్వన్తి ] పుష్టి కరతే హైం ఔర [అభిరతాః ] (ఇసప్రకార) భోగోంమేం
రత వర్తతే హుఏ [సుఖితాః ఇవ ] సుఖీ జైసే భాసిత హోతే హైం . (ఇసలియే పుణ్య విద్యమాన అవశ్య
హై) ..౭౩..
టీకా : — శక్రేన్ద్ర ఔర చక్రవర్తీ అపనీ ఇచ్ఛానుసార ప్రాప్త భోగోంకే ద్వారా శరీరాదికో పుష్ట
కరతే హుఏ — జైసే గోంచ (జోంక) దూషిత రక్తమేం అత్యన్త ఆసక్త వర్తతీ హుఈ సుఖీ జైసీ భాసిత
హోతీ హై, ఉసీప్రకార — ఉన భోగోంమేం అత్యన్త ఆసక్త వర్తతే హుఏ సుఖీ జైసే భాసిత హోతే హైం; ఇసలియే
శుభోపయోగజన్య ఫలవాలే పుణ్య దిఖాఈ దేతే హైం (అర్థాత్ శుభోపయోగజన్య ఫలవాలే పుణ్యోంకా
అస్తిత్వ దిఖాఈ దేతా హై) .
భావార్థ : — జో భోగోంమేం ఆసక్త వర్తతే హుఏ ఇన్ద్ర ఇత్యాది గోంచ (జోంక)కీ భాఁతి సుఖీ
జైసే మాలూమ హోతే హైం, వే భోగ పుణ్యకే ఫల హైం; ఇసలియే పుణ్యకా అస్తిత్వ అవశ్య హై . (ఇసప్రకార
ఇస గాథామేం పుణ్యకీ విద్యమానతా స్వీకార కరకే ఆగేకీ గాథాఓంమేం పుణ్యకో దుఃఖకా కారణరూప
బతాయేంగే) ..౭౩..