జినశాస్త్రాదర్థాన్ ప్రత్యక్షాదిభిర్బుధ్యమానస్య నియమాత్ .
క్షీయతే మోహోపచయః తస్మాత్ శాస్త్రం సమధ్యేతవ్యమ్ ..౮౬..
యత్కిల ద్రవ్యగుణపర్యాయస్వభావేనార్హతో జ్ఞానాదాత్మనస్తథాజ్ఞానం మోహక్షపణోపాయత్వేన ప్రాక్
ప్రతిపన్నం, తత్ ఖలూపాయాన్తరమిదమపేక్షతే . ఇదం హి విహితప్రథమభూమికాసంక్రమణస్య సర్వజ్ఞోపజ్ఞ-
తయా సర్వతోప్యబాధితం శాబ్దం ప్రమాణమాక్రమ్య క్రీడతస్తత్సంస్కారస్ఫు టీకృతవిశిష్టసంవేదన-
శక్తిసంపదః సహృదయహృదయానందోద్భేదదాయినా ప్రత్యక్షేణాన్యేన వా తదవిరోధినా ప్రమాణజాతేన
అన్వయార్థ : — [జినశాస్త్రాత్ ] జినశాస్త్ర ద్వారా [ప్రత్యక్షాదిభిః ] ప్రత్యక్షాది ప్రమాణోంసే
[అర్థాన్ ] పదార్థోంకో [బుధ్యమానస్య ] జాననేవాలేకే [నియమాత్ ] నియమసే [మోహోపచయః ]
౧మోహోపచయ [క్షీయతే ] క్షయ హో జాతా హై [తస్మాత్ ] ఇసలియే [శాస్త్రం ] శాస్త్రకా [సమధ్యేతవ్యమ్ ]
సమ్యక్ ప్రకారసే అధ్యయన కరనా చాహియే ..౮౬..
టీకా : — ద్రవ్య -గుణ -పర్యాయస్వభావసే అర్హంతకే జ్ఞాన ద్వారా ఆత్మాకా ఉస ప్రకారకా జ్ఞాన
మోహక్షయకే ఉపాయకే రూపమేం పహలే (౮౦వీం గాథామేం) ప్రతిపాదిత కియా గయా థా, వహ వాస్తవమేం
ఇస (నిమ్నలిఖిత) ఉపాయాన్తరకీ అపేక్షా రఖతా హై . (వహ ఉపాయాన్తర క్యా హై సో కహా
జాతా హై) : —
జిసనే ప్రథమ భూమికామేం గమన కియా హై ఐసే జీవకో, జో ౨సర్వజ్ఞోపజ్ఞ హోనేసే సర్వ ప్రకారసే
అబాధిత హై ఐసే శాబ్ద ప్రమాణకో (-ద్రవ్య శ్రుతప్రమాణకో) ప్రాప్త కరకే క్రీడా కరనే పర, ఉసకే
సంస్కారసే విశిష్ట ౩సంవేదనశక్తిరూప సమ్పదా ప్రగట కరనే పర, ౪సహృదయజనోంకే హృదయకో
ఆనన్దకా ౫ఉద్భేద దేనేవాలే ప్రత్యక్ష ప్రమాణసే అథవా ౬ఉససే అవిరుద్ధ అన్య ప్రమాణసమూహసే
కహానజైనశాస్త్రమాలా ]
జ్ఞానతత్త్వ -ప్రజ్ఞాపన
౧౪౭
రాగద్వేషౌ చ జ్ఞాయేతే వివేకిభిః, తతస్తత్పరిజ్ఞానానన్తరమేవ నిర్వికారస్వశుద్ధాత్మభావనయా రాగద్వేషమోహా
నిహన్తవ్యా ఇతి సూత్రార్థః ..౮౫.. అథ ద్రవ్యగుణపర్యాయపరిజ్ఞానాభావే మోహో భవతీతి యదుక్తం పూర్వం
తదర్థమాగమాభ్యాసం కారయతి . అథవా ద్రవ్యగుణపర్యాయత్వైరర్హత్పరిజ్ఞానాదాత్మపరిజ్ఞానం భవతీతి యదుక్తం
తదాత్మపరిజ్ఞానమిమమాగమాభ్యాసమపేక్షత ఇతి పాతనికాద్వయం మనసి ధృత్వా సూత్రమిదం ప్రతిపాదయతి —
జిణసత్థాదో అట్ఠే పచ్చక్ఖాదీహిం బుజ్ఝదో ణియమా జినశాస్త్రాత్సకాశాచ్ఛుద్ధాత్మాదిపదార్థాన్ ప్రత్యక్షాది-
౧. మోహోపచయ = మోహకా ఉపచయ . (ఉపచయ = సంచయ; సమూహ)
౨. సర్వజ్ఞోపజ్ఞ = సర్వజ్ఞ ద్వారా స్వయం జానా హుఆ (ఔర కహా హుఆ) . ౩. సంవేదన = జ్ఞాన .
౪. సహృదయ = భావుక; శాస్త్రమేం జిస సమయ జిస భావకా ప్రసంగ హోయ ఉస భావకో హృదయమేం గ్రహణ కరనేవాలా;
బుధ; పండిత .
౫. ఉద్భేద = స్ఫు రణ; ప్రగటతా; ఫు వారా . ౬. ఉససే = ప్రత్యక్ష ప్రమాణసే .