మానన్త్యమసదుత్పాదో వా . ధ్రౌవ్యే తు క్రమభువాం భావానామభావాద్ ద్రవ్యస్యాభావః క్షణికత్వం వా .
అత ఉత్పాదవ్యయధ్రౌవ్యైరాలమ్బ్యన్తాం పర్యాయాః పర్యాయైశ్చ ద్రవ్యమాలమ్బ్యన్తాం, యేన సమస్తమప్యేతదేకమేవ
ద్రవ్యం భవతి ..౧౦౧..
అథోత్పాదాదీనాం క్షణభేదముదస్య ద్రవ్యత్వం ద్యోతయతి —
సమవేదం ఖలు దవ్వం సంభవఠిదిణాససణ్ణిదట్ఠేహిం .
ఏక్కమ్హి చేవ సమయే తమ్హా దవ్వం ఖు తత్తిదయం ..౧౦౨..
నిశ్చితం ప్రదేశాభేదేపి స్వకీయస్వకీయసంజ్ఞాలక్షణప్రయోజనాదిభేదేన . తమ్హా దవ్వం హవది సవ్వం యతో
నిశ్చయాధారాధేయభావేన తిష్ఠన్త్యుత్పాదాదయస్తస్మాత్కారణాదుత్పాదాదిత్రయం స్వసంవేదనజ్ఞానాదిపర్యాయత్రయం చాన్వయ-
కహానజైనశాస్త్రమాలా ]
జ్ఞేయతత్త్వ -ప్రజ్ఞాపన
౧౯౫
సమయ పర హోనేవాలా ఉత్పాద జిసకా చిహ్న హో ఐసా ప్రత్యేక ద్రవ్య అనంత ద్రవ్యత్వకో ప్రాప్త హో
జాయగా) అథవా అసత్కా ఉత్పాద హో జాయగా; (౩) యది ద్రవ్యకా హీ ధ్రౌవ్య మానా జాయ తో
క్రమశః హోనేవాలే భావోంకే అభావకే కారణ ద్రవ్యకా అభావ ఆయగా, అథవా క్షణికపనా హోగా .
ఇసలియే ఉత్పాద -వ్యయ -ధ్రౌవ్యకే ద్వారా పర్యాయేం ఆలమ్బిత హోం, ఔర పర్యాయోంకే ద్వారా ద్రవ్య
ఆలమ్బిత హో, కి జిససే యహ సబ ఏక హీ ద్రవ్య హై .
భావార్థ : — బీజ, అంకుర ఔర వృక్షత్వ, యహ వృక్షకే అంశ హైం . బీజకా నాశ, అంకురకా
ఉత్పాద ఔర వృక్షత్వకా ధ్రౌవ్య – తీనోం ఏక హీ సాథ హోతే హైం . ఇసప్రకార నాశ బీజకే ఆశ్రిత హై,
ఉత్పాద అంకురకే ఆశ్రిత హై, ఔర ధ్రౌవ్య వృక్షత్వకే ఆశ్రిత హై; నాశ, ఉత్పాద ఔర ధ్రౌవ్య బీజ
అంకుర ఔర వృక్షత్వసే భిన్న పదార్థరూప నహీం హై . తథా బీజ, అంకుర ఔర వృక్షత్వ భీ వృక్షసే భిన్న
పదార్థరూప నహీం హైం . ఇసలియే యహ సబ ఏక వృక్ష హీ హైం . ఇసీప్రకార నష్ట హోతా హుఆ భావ, ఉత్పన్న
హోతా హుఆ భావ ఔర ధ్రౌవ్య భావ సబ ద్రవ్యకే అంశ హైం . నష్ట హోతే హుయే భావకా నాశ, ఉత్పన్న హోతే
హుయే భావకా ఉత్పాద ఔర స్థాయీ భావకా ధ్రౌవ్య ఏక హీ సాథ హై . ఇసప్రకార నాశ నష్ట హోతే భావకే
ఆశ్రిత హై, ఉత్పాద ఉత్పన్న హోతే భావకే ఆశ్రిత హై ఔర ధ్రౌవ్య స్థాయీ భావకే ఆశ్రిత హై . నాశ,
ఉత్పాద ఔర ధ్రౌవ్య ఉన భావోంసే భిన్న పదార్థరూప నహీం హైం . ఔర వే భావ భీ ద్రవ్యసే భిన్న పదార్థరూప
నహీం హైం . ఇసలియే యహ సబ, ఏక ద్రవ్య హీ హైం ..౧౦౧..
అబ, ఉత్పాదాదికా క్షణభేద ౧నిరస్త కరకే వే ద్రవ్య హైం యహ సమఝాతే హైం : —
౧. నిరస్త కరకే = దూర కరకే; నష్ట కరకే; ఖణ్డిత కరకే; నిరాకృత కరకే .
ఉత్పాద – ధ్రౌవ్య – వినాశసంజ్ఞిత అర్థ సహ సమవేత ఛే
ఏక జ సమయమాం ద్రవ్య నిశ్చయ, తేథీ ఏ త్రిక ద్రవ్య ఛే . ౧౦౨.