ఏవోత్తరీయస్య గుణిన ఇతి తయోర్న ప్రదేశవిభాగః, తథా య ఏవ సత్తాయా గుణస్య ప్రదేశాస్త ఏవ
ద్రవ్యస్య గుణిన ఇతి తయోర్న ప్రదేశవిభాగః . ఏవమపి తయోరన్యత్వమస్తి తల్లక్షణసద్భావాత్ .
అతద్భావో హ్యన్యత్వస్య లక్షణం, తత్తు సత్తాద్రవ్యయోర్విద్యత ఏవ, గుణగుణినోస్తద్భావస్యాభావాత్,
శుక్లోత్తరీయవదేవ . తథా హి — యథా యః కిలైకచక్షురిన్ద్రియవిషయమాపద్యమానః సమస్తేతరేన్ద్రియ-
గ్రామగోచరమతిక్రాన్తః శుక్లో గుణో భవతి, న ఖలు తదఖిలేన్ద్రియగ్రామగోచరీభూతముత్తరీయం భవతి,
యచ్చ కిలాఖిలేన్ద్రియగ్రామగోచరీభూతముత్తరీయం భవతి, న ఖలు స ఏకచక్షురిన్ద్రియవిషయమాపద్యమానః
సమస్తేతరేన్ద్రియగ్రామగోచరమతిక్రాన్తః శుక్లో గుణో భవతీతి తయోస్తద్భావస్యాభావః; తథా యా
కస్మాద్ధేతోః . భిన్నప్రదేశాభావాత్ . క యోరివ . శుక్లవస్త్రశుక్లగుణయోరివ . ఇది సాసణం హి వీరస్స ఇతి
శాసనముపదేశ ఆజ్ఞేతి . కస్య . వీరస్య వీరాభిధానాన్తిమతీర్థంకరపరమదేవస్య . అణ్ణత్తం తథాపి
ప్రదేశాభేదేపి ముక్తాత్మద్రవ్యశుద్ధసత్తాగుణయోరన్యత్వం భిన్నత్వం భవతి . కథంభూతమ్ . అతబ్భావో అతద్భావరూపం
సంజ్ఞాలక్షణప్రయోజనాదిభేదస్వభావమ్ . యథా ప్రదేశరూపేణాభేదస్తథా సంజ్ఞాదిలక్షణరూపేణాప్యభేదో భవతు, కో
దోష ఇతి చేత్ . నైవమ్ . ణ తబ్భవం హోది తన్ముక్తాత్మద్రవ్యం శుద్ధాత్మసత్తాగుణేన సహ ప్రదేశాభేదేపి
౧. అతద్భావ = (కథంచిత్) ఉసకా న హోనా; (కథంచిత్) ఉసరూప న హోనా (కథంచిత్) అతద్రూపతా . ద్రవ్య
కథంచిత్ సత్తాస్వరూపసే నహీం హై ఔర సత్తా కథంచిత్ ద్రవ్యరూపసే నహీం హై, ఇసలియే ఉనకే అతద్భావ హై .
౨. తద్భావ = ఉసకా హోనా, ఉసరూప హోనా, తద్రూపతా .
౩. సత్తా ద్రవ్యకే ఆశ్రయసే రహతీ హై, ద్రవ్యకో కిసీకా ఆశ్రయ నహీం హై . [జైసే ఘడేమేం ఘీ రహతా హై, ఉసీప్రకార
ద్రవ్యమేం సత్తా నహీం రహతీ (క్యోంకి ఘడేమేం ఔర ఘీమేం తో ప్రదేశభేద హై) కిన్తు జైసే ఆమమేం వర్ణ గంధాది హైం
ఉసీప్రకార ద్రవ్యమేం సత్తా హై . ]
కహానజైనశాస్త్రమాలా ]
జ్ఞేయతత్త్వ -ప్రజ్ఞాపన
౨౦౫
హీ వస్త్రకే – గుణీకే – హైం, ఇసలియే ఉనమేం ప్రదేశభేద నహీం హై; ఇసీప్రకార జో సత్తాకే – గుణకే – ప్రదేశ
హైం వే హీ ద్రవ్యకే – గుణీకే – హైం, ఇసలియే ఉనమేం ప్రదేశభేద నహీం హై .
ఐసా హోనే పర భీ ఉనమేం (-సత్తా ఔర ద్రవ్యమేం) అన్యత్వ హై, క్యోంకి (ఉనమేం) అన్యత్వకే
లక్షణకా సద్భావ హై . ౧అతద్భావ అన్యత్వకా లక్షణ హై . వహ తో సత్తా ఔర ద్రవ్యకే హై హీ,
క్యోంకి గుణ ఔర గుణీకే ౨తద్భావకా అభావ హోతా హై — శుక్లత్వ ఔర వస్త్రకీ భాఁతి . వహ
ఇస ప్రకార హై కి : — జైసే ఏక చక్షుఇన్ద్రియకే విషయమేం ఆనేవాలా ఔర అన్య సబ ఇన్ద్రియోంకే
సమూహకో గోచర న హోనేవాలా శుక్లత్వ గుణ హై వహ సమస్త ఇన్ద్రియ సమూహకో గోచర హోనేవాలా ఐసా
వస్త్ర నహీం హై; ఔర జో సమస్త ఇన్ద్రియసమూహకో గోచర హోనేవాలా వస్త్ర హై వహ ఏక చక్షుఇన్ద్రియకే
విషయమేం ఆనేవాలా తథా అన్య సమస్త ఇన్ద్రియోంకే సమూహకో గోచర న హోనేవాలా ఐసా శుక్లత్వ
గుణ నహీం హై, ఇసలియే ఉనకే తద్భావకా అభావ హై; ఇసీప్రకార, ౩కిసీకే ఆశ్రయ రహనేవాలీ,