Pravachansar-Hindi (Telugu transliteration). Gatha: 109.

< Previous Page   Next Page >


Page 212 of 513
PDF/HTML Page 245 of 546

 

background image
గుణస్యాభావే ద్రవ్యస్యాభావ ఇత్యుభయశూన్యత్వం స్యాత. యథా పటాభావమాత్ర ఏవ ఘటో ఘటాభావమాత్ర
ఏవ పట ఇత్యుభయోరపోహరూపత్వం, తథా ద్రవ్యాభావమాత్ర ఏవ గుణో గుణాభావమాత్ర ఏవ ద్రవ్య-
మిత్యత్రాప్యపోహరూపత్వం స్యాత
. తతో ద్రవ్యగుణయోరేకత్వమశూన్యత్వమనపోహత్వం చేచ్ఛతా యథోదిత
ఏవాతద్భావోభ్యుపగన్తవ్యః ..౧౦౮..
అథ సత్తాద్రవ్యయోర్గుణగుణిభావం సాధయతి
జో ఖలు దవ్వసహావో పరిణామో సో గుణో సదవిసిట్ఠో .
సదవట్ఠిదం సహావే దవ్వం తి జిణోవదేసోయం ..౧౦౯..
జీవప్రదేశేభ్యః పుద్గలద్రవ్యం భిన్నం సద్ద్రవ్యాన్తరం భవతి తథా సత్తాగుణప్రదేశేభ్యో ముక్తజీవద్రవ్యం
సత్తాగుణాద్భిన్నం సత్పృథగ్ద్రవ్యాన్తరం ప్రాప్నోతి
. ఏవం కిం సిద్ధమ్ . సత్తాగుణరూపం పృథగ్ద్రవ్యం ముక్తాత్మద్రవ్యం
చ పృథగితి ద్రవ్యద్వయం జాతం, న చ తథా . ద్వితీయం చ దూషణం ప్రాప్నోతియథా సువర్ణత్వగుణప్రదేశేభ్యో
౨౧ప్రవచనసార[ భగవానశ్రీకుందకుంద-
ద్రవ్య తథా గుణ దోనోంకే అభావకా ప్రసంగ ఆ జాయగా .)
(అథవా అపోహరూపతా నామక తీసరా దోష ఇసప్రకార ఆతా హై :)
(౩) జైసే పటాభావమాత్ర హీ ఘట హై, ఘటాభావమాత్ర హీ పట హై, (అర్థాత్ వస్త్రకే కేవల
అభావ జితనా హీ ఘట హై, ఔర ఘటకే కేవల అభావ జితనా హీ వస్త్ర హై)ఇసప్రకార దోనోంకే
అపోహరూపతా హై, ఉసీప్రకార ద్రవ్యాభావమాత్ర హీ గుణ ఔర గుణాభావమాత్ర హీ ద్రవ్య హోగా;ఇసప్రకార
ఇసమేం భీ (ద్రవ్య -గుణమేం భీ) అపోహరూపతా ఆ జాయగీ, (అర్థాత్ కేవల నకారరూపతాకా ప్రసఙ్గ
ఆ జాయగా .)
ఇసలియే ద్రవ్య ఔర గుణకా ఏకత్వ, అశూన్యత్వ ఔర అనపోహత్వ చాహనేవాలేకో యథోక్త
హీ (జైసా కహా వైసా హీ) అతద్భావ మాననా చాహియే ..౧౦౮..
అబ, సత్తా ఔర ద్రవ్యకా గుణగుణీపనా సిద్ధ కరతే హైం :
౧. అపోహరూపతా = సర్వథా నకారాత్మకతా; సర్వథా భిన్నతా . (ద్రవ్య ఔర గుణమేం ఏక -దూసరేకా కేవల నకార హీ
హో తో ‘ద్రవ్య గుణవాలా హై’ ‘యహ గుణ ఇస ద్రవ్యకా హై’ఇత్యాది కథనసే సూచిత కిసీ ప్రకారకా సమ్బన్ధ
హీ ద్రవ్య ఔర గుణకే నహీం బనేగా .)
౨. అనపోహత్వ = అపోహరూపతాకా న హోనా; కేవల నకారాత్మకతాకా న హోనా .
పరిణామ ద్రవ్యస్వభావ జే, తే గుణ ‘సత్’-అవిశిష్ట ఛే;
‘ద్రవ్యో స్వభావే స్థిత సత్ ఛే’
ఏ జ ఆ ఉపదేశ ఛే. ౧౦౯.