పర్యాయనిష్పాదికా వ్యతిరేకవ్యక్తీస్తాస్తాః సంక్రామతో ద్రవ్యస్య సద్భావనిబద్ధ ఏవ ప్రాదుర్భావః,
హేమవత్ . తథా హి — యదా హేమైవాభిధీయతే నాంగదాదయః పర్యాయాస్తదా హేమసమానజీవితాభిర్యౌగ-
పద్యప్రవృత్తాభిర్హేమనిష్పాదికాభిరన్వయశక్తి భిరంగదాదిపర్యాయసమానజీవితాః క్రమప్రవృత్తా అంగదాది-
పర్యాయనిష్పాదికా వ్యతిరేకవ్యక్తీస్తాస్తాః సంక్రామతో హేమ్నః సద్భావనిబద్ధ ఏవ ప్రాదుర్భావః . యదా
తు పర్యాయా ఏవాభిధీయన్తే న ద్రవ్యం, తదా ప్రభవావసానలాంఛనాభిః క్రమప్రవృత్తాభిః
పర్యాయనిష్పాదికాభిర్వ్యతిరేకవ్యక్తిభిస్తాభిస్తాభిః ప్రభవావసానవర్జితా యౌగపద్యప్రవృత్తా ద్రవ్య-
కరోతి . సదా లభది సదా సర్వకాలం లభతే . కిం కర్మతాపన్నమ్ . పాదుబ్భావం ప్రాదుర్భావముత్పాదమ్ .
కథంభూతమ్ . సదసబ్భావణిబద్ధం సద్భావనిబద్ధమసద్భావనిబద్ధం చ . కాభ్యాం కృత్వా . దవ్వత్థపజ్జయత్థేహిం
ద్రవ్యార్థికపర్యాయార్థికనయాభ్యామితి . తథాహి — యథా యదా కాలే ద్రవ్యార్థికనయేన వివక్షా క్రియతే యదేవ
కటకపర్యాయే సువర్ణం తదేవ కఙ్కణపర్యాయే నాన్యదితి, తదా కాలే సద్భావనిబద్ధ ఏవోత్పాదః . కస్మాదితి
చేత్ . ద్రవ్యస్య ద్రవ్యరూపేణావినష్టత్వాత్ . యదా పునః పర్యాయవివక్షా క్రియతే కటకపర్యాయాత్ సకాశాదన్యో యః
కఙ్కణపర్యాయః సువర్ణసమ్బన్ధీ స ఏవ న భవతి, తదా పునరసదుత్పాదః . కస్మాదితి చేత్ . పూర్వపర్యాయస్య
వినష్టత్వాత్ . తథా యదా ద్రవ్యార్థికనయవివక్షా క్రియతే య ఏవ పూర్వం గృహస్థావస్థాయామేవమేవం గృహవ్యాపారం
కృతవాన్ పశ్చాజ్జినదీక్షాం గృహీత్వా స ఏవేదానీం రామాదికేవలిపురుషో నిశ్చయరత్నత్రయాత్మకపరమాత్మధ్యానే-
*౧. వ్యతిరేకవ్యక్తి = భేదరూప ప్రగటతా . [వ్యతిరేకవ్యక్తియాఁ ఉత్పత్తి వినాశకో ప్రాప్త హోతీ హైం, క్రమశః ప్రవృత్త
హోతీ హైం ఔర పర్యాయోంకో ఉత్పన్న కరతీ హైం . శ్రుతజ్ఞాన, కేవలజ్ఞాన ఇత్యాది తథా స్వరూపాచరణ చారిత్ర,
యథాఖ్యాతచారిత్ర ఇత్యాది ఆత్మద్రవ్యకీ వ్యతిరేకవ్యక్తియాఁ హైం . వ్యతిరేక ఔర అన్వయకే అర్థోంకే లియే
౧౯౯వేం పృష్ఠకా ఫు టనోట (టిప్పణీ) దేఖేం . ]
౨. సద్భావసంబద్ధ = సద్భావ -అస్తిత్వకే సాథ సంబంధ రఖనేవాలా, – సంకలిత . [ద్రవ్యకీ వివక్షాకే సమయ
అన్వయ శక్తియోంకో ముఖ్య ఔర వ్యతిరేకవ్యక్తియోంకో గౌణ కర దియా జాతా హై, ఇసలియే ద్రవ్యకే
సద్భావసంబద్ధ ఉత్పాద (సత్ -ఉత్పాద, విద్యమానకా ఉత్పాద) హై . ]
కహానజైనశాస్త్రమాలా ]
జ్ఞేయతత్త్వ -ప్రజ్ఞాపన
౨౧౭
પ્ર. ૨૮
పర్యాయోంకీ ఉత్పాదక ఉన -ఉన ౧వ్యతిరేకవ్యక్తియోంకో ప్రాప్త హోనేవాలే ద్రవ్యకో ౨సద్భావసంబద్ధ హీ
ఉత్పాద హై; సువర్ణకీ భాఁతి . జైసే : — జబ సువర్ణ హీ కహా జాతా హై — బాజూబంధా ఆది పర్యాయేం
నహీం, తబ సువర్ణ జితనీ స్థాయీ, యుగపత్ ప్రవర్తమాన, సువర్ణకీ ఉత్పాదక అన్వయశక్తియోంకే ద్వారా
బాజూబంధ ఇత్యాది పర్యాయ జితనే స్థాయీ, క్రమశః ప్రవర్తమాన, బాజూబంధ ఇత్యాది పర్యాయోంకీ ఉత్పాదక
ఉన -ఉన వ్యతిరేకవ్యక్తియోంకో ప్రాప్త హోనేవాలే సువర్ణకా సద్భావసంబద్ధ హీ ఉత్పాద హై .
ఔర జబ పర్యాయేం హీ కహీ జాతీ హైం, — ద్రవ్య నహీం, తబ ఉత్పత్తివినాశ జినకా లక్షణ హై
ఐసీ, క్రమశః ప్రవర్తమాన, పర్యాయోంకో ఉత్పన్న కరనేవాలీ ఉన -ఉన వ్యతిరేకవ్యక్తియోంకే ద్వారా,
ఉత్పత్తివినాశ రహిత, యుగపత్ ప్రవర్తమాన, ద్రవ్యకీ ఉత్పాదక అన్వయశక్తియోంకో ప్రాప్త హోనేవాలే