నిష్పాదికా అన్వయశక్తీః సంక్రామతో ద్రవ్యస్యాసద్భావనిబద్ధ ఏవ ప్రాదుర్భావః, హేమవదేవ . తథా
హి — యదాంగదాదిపర్యాయా ఏవాభిధీయన్తే, న హేమ, తదాంగదాదిపర్యాయసమానజీవితాభిః
క్రమప్రవృత్తాభిరంగదాదిపర్యాయనిష్పాదికాభిర్వ్యతిరేకవ్యక్తిభిస్తాభిస్తాభిర్హేమసమానజీవితా
యౌగపద్యప్రవృత్తా హేమనిష్పాదికా అన్వయశక్తిః సంక్రామతో హేమ్నోసద్భావనిబద్ధ ఏవ ప్రాదుర్భావః .
అథ పర్యాయాభిధేయతాయామప్యసదుత్పత్తౌ పర్యాయనిష్పాదికాస్తాస్తా వ్యతిరేకవ్యక్తయో యౌగపద్యప్రవృత్తి-
మాసాద్యాన్వయశక్తిత్వమాపన్నాః పర్యాయాన్ ద్రవీకుర్యుః, తథాంగదాదిపర్యాయనిష్పాదికాభిస్తాభి-
స్తాభిర్వ్యతిరేకవ్యక్తిభిర్యౌగపద్యప్రవృత్తిమాసాద్యాన్వయశక్తిత్వమాపన్నాభిరంగదాదిపర్యాయా అపి హేమీ-
క్రియేరన్ . ద్రవ్యాభిధేయతాయామపి సదుత్పత్తౌ ద్రవ్యనిష్పాదికా అన్వయశక్తయః క్రమప్రవృత్తిమాసాద్య
తత్తద్వయతిరేకవ్యక్తిత్వమాపన్నా ద్రవ్యం పర్యాయీకుర్యుః, తథా హేమనిష్పాదికాభిరన్వయశక్తిభిః
నానన్తసుఖామృతతృప్తో జాతః, న చాన్య ఇతి, తదా సద్భావనిబద్ధ ఏవోత్పాదః . కస్మాదితి చేత్ .
పురుషత్వేనావినష్టత్వాత్ . యదా తు పర్యాయనయవివక్షా క్రియతే పూర్వం సరాగావస్థాయాః సకాశాదన్యోయం
భరతసగరరామపాణ్డవాదికేవలిపురుషాణాం సంబన్ధీ నిరుపరాగపరమాత్మపర్యాయః స ఏవ న భవతి, తదా
౨౧౮ప్రవచనసార[ భగవానశ్రీకుందకుంద-
ద్రవ్యకో ౧అసద్భావసంబద్ధ హీ ఉత్పాద హై; సువర్ణకీ హీ భాఁతి . వహ ఇసప్రకార జబ బాజూబంధాది
పర్యాయేం హీ కహీ జాతీ హైం — సువర్ణ నహీం, తబ బాజూబంధ ఇత్యాది పర్యాయ జితనీ టికనేవాలీ, క్రమశః
ప్రవర్తమాన, బాజూబంధ ఇత్యాది పర్యాయోంకీ ఉత్పాదక ఉన -ఉన వ్యతిరేక -వ్యక్తియోంకే ద్వారా, సువర్ణ
జితనీ టికనేవాలీ, యుగపత్ ప్రవర్తమాన, సువర్ణకీ ఉత్పాదక అన్వయశక్తియోంకో ప్రాప్త సువర్ణకే
అసద్భావయుక్త హీ ఉత్పాద హై .
అబ, పర్యాయోంకీ అభిధేయతా (కథనీ) కే సమయ భీ, అసత్ -ఉత్పాదమేం పర్యాయోంకో ఉత్పన్న
కరనేవాలీ వే -వే వ్యతిరేకవ్యక్తియాఁ యుగపత్ ప్రవృత్తి ప్రాప్త కరకే అన్వయశక్తిపనేకో ప్రాప్త హోతీ హుఈ
పర్యాయోంకో ద్రవ్య కరతా హై (-పర్యాయోంకీ వివక్షాకే సమయ భీ వ్యతిరేకవ్యక్తియాఁ అన్వయశక్తిరూప
బనతీ హుఈ పర్యాయోంకో ద్రవ్యరూప కరతీ హైం ); జైసే బాజూబంధ ఆది పర్యాయోంకో ఉత్పన్న కరనేవాలీ వే-
వే వ్యతిరేకవ్యక్తియాఁ యుగపత్ ప్రవృత్తి ప్రాప్త కరకే అన్వయశక్తిపనేకో ప్రాప్త కరతీ హుఈ బాజుబంధ
ఇత్యాది పర్యాయోంకో సువర్ణ కరతా హై తద్నుసార . ద్రవ్యకీ అభిధేయతాకే సమయ భీ, సత్ -ఉత్పాదమేం
ద్రవ్యకీ ఉత్పాదక అన్వయశక్తియాఁ క్రమప్రవృత్తికో ప్రాప్త కరకే ఉస -ఉస వ్యతిరేకవ్యక్తిత్వకో ప్రాప్త
హోతీ హుఈ, ద్రవ్యకో పర్యాయేం (-పర్యాయరూప) కరతీ హైం; జైసే సువర్ణకీ ఉత్పాదక అన్వయశక్తియాఁ
౧. అసద్భావసంబంద్ధ = అనస్తిత్వకే సాథ సంబంధవాలా — సంకలిత . [పర్యాయోంకీ వివక్షాకే సమయ
వ్యతిరేకవ్యక్తియోంకో ముఖ్య ఔర అన్వయశక్తియోంకో గౌణ కియా జాతా హై, ఇసలియే ద్రవ్యకే అసద్భావసంబద్ధ
ఉత్పాద (అసత్ -ఉత్పాద, అవిద్యమానకా ఉత్పాద) హై . ]