సతః, పరరూపేణాసతః, స్వపరరూపాభ్యాం యుగపద్వక్తుమశక్యస్య, స్వపరరూపాభ్యాం క్రమేణ సతోసతశ్చ,
స్వరూపస్వపరరూపయౌగపద్యాభ్యాం సతో వక్తుమశక్యస్య చ, పరరూపస్వపరరూపయౌగపద్యాభ్యామసతో వక్తుమ-
శక్యస్య చ, స్వరూపపరరూపస్వపరరూపయౌగపద్యైః సతోసతో వక్తుమశక్యస్య చానన్తధర్మణో ద్రవ్యస్యై-
కైకం ధర్మమాశ్రిత్య వివక్షితావివక్షితవిధిప్రతిషేధాభ్యామవతరన్తీ సప్తభంగికైవకారవిశ్రాన్తమ-
కోర్థః . కథంచిద్వివక్షితప్రకారేణ పరద్రవ్యాదిచతుష్టయేన ౨ . హవది భవతి . కథంభూతమ్ . అవత్తవ్వమిది
స్యాదవక్తవ్యమేవ . స్యాదితి కోర్థః . కథంచిద్వివక్షితప్రకారేణ యుగపత్స్వపరద్రవ్యాదిచతుష్టయేన ౩ .
స్యాదస్తి, స్యాన్నాస్తి, స్యాదవక్తవ్యం, స్యాదస్తినాస్తి, స్యాదస్త్యేవావక్తవ్యం, స్యాన్నాస్త్యేవావక్తవ్యం,
స్యాదస్తినాస్త్యేవావక్తవ్యమ్ . పుణో పునః ఇత్థంభూతమ్ కిం భవతి . దవ్వం పరమాత్మద్రవ్యం కర్తృ . పునరపి కథంభూతం
భవతి . తదుభయం స్యాదస్తినాస్త్యేవ . స్యాదితి కోర్థః . కథంచిద్వివక్షితప్రకారేణ క్రమేణ స్వపర-
ద్రవ్యాదిచతుష్టయేన ౪ . కథంభూతం సదిత్థమిత్థం భవతి . ఆదిట్ఠం ఆదిష్టం వివక్షితం సత్ . కేన కృత్వా .
పజ్జాఏణ దు పర్యాయేణ తు ప్రశ్నోత్తరరూపనయవిభాగేన తు . కథంభూతేన . కేణ వి కేనాపి వివక్షితేన
నైగమాదినయరూపేణ . అణ్ణం వా అన్యద్వా సంయోగభఙ్గత్రయరూపేణ . తత్కథ్యతే — స్యాదస్త్యేవావక్తవ్యం . స్యాదితి
కోర్థః . కథంచిత్ వివక్షితప్రకారేణ స్వద్రవ్యాదిచతుష్టయేన యుగపత్స్వపరద్రవ్యాదిచతుష్టయేన చ ౫ .
స్యాన్నాస్త్యేవావక్త వ్యం . స్యాదితి కోర్థః . క థంచిత్ వివక్షితప్రకారేణ పరద్రవ్యాదిచతుష్టయేన
యుగపత్స్వపరద్రవ్యాదిచతుష్టయేన చ ౬ . స్యాదస్తినాస్త్యేవావక్తవ్యం . స్యాదితి కోర్థః . కథంచిత్
వివక్షితప్రకారేణ క్రమేణ స్వపరద్రవ్యాదిచతుష్టయేన యుగపత్స్వపరద్రవ్యాదిచతుష్టయేన చ ౭ . పూర్వం పఞ్చాస్తికాయే
స్యాదస్తీత్యాదిప్రమాణవాక్యేన ప్రమాణసప్తభఙ్గీ వ్యాఖ్యాతా, అత్ర తు స్యాదస్త్యేవ, యదేవకారగ్రహణం
తన్నయసప్తభఙ్గీజ్ఞాపనార్థమితి భావార్థః . యథేదం నయసప్తభఙ్గీవ్యాఖ్యానం శుద్ధాత్మద్రవ్యే దర్శితం తథా యథాసంభవం
కహానజైనశాస్త్రమాలా ]
జ్ఞేయతత్త్వ -ప్రజ్ఞాపన
౨౨౭
ద్రవ్యకా కథన కరనేమేం, (౧) జో స్వరూపసే ‘సత్’ హై; (౨) జో పరరూపసే ‘అసత్’
హై; (౩) జిసకా స్వరూప ఔర పరరూపసే యుగపత్ ‘కథన అశక్య’ హై; (౪) జో స్వరూపసే
ఔర పరరూపసే క్రమశః ‘సత్ ఔర అసత్’ హై; (౫) జో స్వరూపసే, ఔర స్వరూప -పరరూపసే
యుగపత్ ‘సత్ ఔర అవక్తవ్య’ హై; (౬) జో పరరూపసే, ఔర స్వరూప -పరరూపసే యుగపత్
‘అసత్ ఔర అవక్తవ్య’ హై; తథా (౭) జో స్వరూపసే పర -రూప ఔర స్వరూప -పరరూపసే
యుగపత్ ‘సత్’, ‘అసత్’ ఔర ‘అవక్తవ్య’ హై — ఐసే అనన్త ధర్మోంవాలే ద్రవ్యకే ఏక ఏక
ధర్మకా ఆశ్రయ లేకర ౧వివక్షిత -అవివక్షితతాకే విధి -నిషేధకే ద్వారా ప్రగట హోనేవాలీ
౧. వివక్షిత (కథనీయ) ధర్మకో ముఖ్య కరకే ఉసకా ప్రతిపాదన కరనేసే ఔర అవివక్షిత (న కహనే యోగ్య)
ధర్మకో గౌణ కరకే ఉసకా నిషేధ కరనేసే సప్తభంగీ ప్రగట హోతీ హై .