ఇహ తావన్న కశ్చిజ్జాయతే న మ్రియతే చ . అథ చ మనుష్యదేవతిర్యఙ్నారకాత్మకో జీవలోకః ప్రతిక్షణపరిణామిత్వాదుత్సంగితక్షణభంగోత్పాదః . న చ విప్రతిషిద్ధమేతత్, సంభవవిలయయోరేకత్వ- కోమలశీతలనిర్మలాదిస్వభావం న లభతే, తథాయం జీవోపి వృక్షస్థానీయకర్మోదయపరిణతః సన్పరమాహ్లాదైక- లక్షణసుఖామృతాస్వాదనైర్మల్యాదిస్వకీయగుణసమూహం న లభత ఇతి ..౧౧౮.. అథ జీవస్య ద్రవ్యేణ నిత్యత్వేపి పర్యాయేణ వినశ్వరత్వం దర్శయతి – జాయది ణేవ ణ ణస్సది జాయతే నైవ న నశ్యతి ద్రవ్యార్థికనయేన . క్వ . ఖణభంగసముబ్భవే జణే కోఈ క్షణభఙ్గసముద్భవే జనే కోపి . క్షణం క్షణం ప్రతి స్వభావకీ అనుపలబ్ధి హై, కర్మాదిక అన్య కిసీ కారణసే నహీం . ‘కర్మ జీవకే స్వభావకా పరాభవ కరతా హై’ ఐసా కహనా తో ఉపచార కథన హై; పరమార్థసే ఐసా నహీం హై ..౧౧౮..
అబ, జీవకీ ద్రవ్యరూపసే ౧అవస్థితతా హోనే పర భీ పర్యాయోంసే అనవస్థితతా (అనిత్యతా -అస్థిరతా) ప్రకాశతే హైం : —
అన్వయార్థ : — [క్షణభఙ్గసముద్భవే జనే ] ప్రతిక్షణ ఉత్పాద ఔర వినాశవాలే జీవలోకమేం [కశ్చిత్ ] కోఈ [న ఏవ జాయతే ] ఉత్పన్న నహీం హోతా ఔర [న నశ్యతి ] న నష్ట హోతా హై; [హి ] క్యోంకి [యః భవః సః విలయః ] జో ఉత్పాద హై వహీ వినాశ హై; [సంభవ -విలయౌ ఇతి తౌ నానా ] ఔర ఉత్పాద తథా వినాశ, ఇసప్రకార వే అనేక (భిన్న) భీ హైం ..౧౧౯..
టీకా : — ప్రథమ తో యహాఁ న కోఈ జన్మ లేతా హై ఔర న మరతా హై (అర్థాత్ ఇస లోకమేం కోఈ న తో ఉత్పన్న హోతా హై ఔర న నాశకో ప్రాప్త హోతా హై ) . ఔర (ఐసా హోనే పర భీ) మనుష్య- దేవ -తిర్యంచ -నారకాత్మక జీవలోక ప్రతిక్షణ పరిణామీ హోనేసే క్షణ -క్షణమేం హోనేవాలే వినాశ ఔర ౧. అవస్థితతా = స్థిరపనా; ఠీక రహనా .
కారణ జనమ తే నాశ ఛే; వళీ జన్మ నాశ విభిన్న ఛే. ౧౧౯.