పునరన్యః . తథా హి — యదా నామానాదిప్రసిద్ధపౌద్గలికకర్మబన్ధనోపాధిసంనిధిప్రధావితోపరాగ- రంజితాత్మవృత్తిర్జపాపుష్పసంనిధిప్రధావితోపరాగరంజితాత్మవృత్తిః స్ఫ టికమణిరివ పరారోపిత- వికారోహమాసం సంసారీ, తదాపి న నామ మమ కోప్యాసీత్ . తదాప్యహమేక ఏవోపరక్తచిత్స్వభావేన స్వతన్త్రః కర్తాసమ్ . అహమేక ఏవోపరక్తచిత్స్వభావేన సాధకతమః కరణమాసమ్ . అహమేక ఏవోపరక్తచిత్పరిణమనస్వభావేనాత్మనా ప్రాప్యః కర్మాసమ్ . అహమేక ఏవ చోపరక్తచిత్పరిణమన- స్వభావస్య నిష్పాద్యం సౌఖ్యవిపర్యస్తలక్షణం దుఃఖాఖ్యం కర్మఫలమాసమ్ . ఇదానీం పునరనాది- రాగాదివికల్పరహితస్వసంవేదనజ్ఞానపరిణతిబలేన . కమ్మం శుద్ధబుద్ధైకస్వభావేన పరమాత్మనా ప్రాప్యం వ్యాప్యమహమేక ఏవ కర్మకారకమస్మి . ఫలం చ శుద్ధజ్ఞానదర్శనస్వభావపరమాత్మనః సాధ్యం నిష్పాద్యం నిజ- శుద్ధాత్మరుచిపరిచ్ఛిత్తినిశ్చలానుభూతిరూపాభేదరత్నత్రయాత్మకపరమసమాధిసముత్పన్నసుఖామృతరసాస్వాదపరిణతి- రూపమహమేక ఏవ ఫలం చాస్మి . ణిచ్ఛిదో ఏవముక్తప్రకారేణ నిశ్చితమతిః సన్ సమణో సుఖదుఃఖ- జీవితమరణశత్రుమిత్రాదిసమతాభావనాపరిణతః శ్రమణః పరమమునిః పరిణమది ణేవ అణ్ణం జది పరిణమతి
‘‘జబ అనాదిసిద్ధ పౌద్గలిక కర్మకీ బన్ధనరూప ఉపాధికీ నికటతాసే ఉత్పన్న హుఏ నికటతాసే ఉత్పన్న హుయే ఉపరాగసే (లాలిమాసే) జిసకీ స్వపరిణతి రంజిత (-రఁగీ హుఈ) హో ఐసే స్ఫ టిక మణికీ భాఁతి — పరకే ద్వారా ౨ఆరోపిత వికారవాలా హోనేసే, సంసారీ థా, తబ భీ (అజ్ఞానదశామేం భీ) వాస్తవమేం మేరా కోఈ భీ (సంబంధీ) నహీం థా . తబ భీ మైం అకేలా హీ ౩కర్తా థా, క్యోంకి మైం అకేలా హీ ఉపరక్త చైతన్యరూప స్వభావసే స్వతంత్ర థా (అర్థాత్ స్వాధీనతయా కర్తా థా); మైం అకేలా హీ కరణ థా, క్యోంకి మైం అకేలా హీ ఉపరక్త చైతన్యరూప స్వభావకే ద్వారా సాధకతమ (-ఉత్కృష్టసాధన) థా; మైం అకేలా హీ కర్మ థా, క్యోంకి మైం అకేలా హీ ఉపరక్త చైతన్యరూప పరిణమిత హోనేకే స్వభావకే కారణ ఆత్మాసే ప్రాప్య (-ప్రాప్త హోనే యోగ్య) థా; ఔర మైం అకేలా హీ సుఖసే విపరీత లక్షణవాలా, ‘దుఃఖ’ నామక కర్మఫల థా — జో కి (ఫల) ఉపరక్త చైతన్యరూప (ఫల) పరిణమిత హోనేకే స్వభావసే ఉత్పన్న కియా జాతా థా .
ఔర అబ, అనాదిసిద్ధ పౌద్గలిక కర్మ కీ బంధనరూప ఉపాధికీ నికటతాకే నాశసే జిసకీ సువిశుద్ధ సహజ (-స్వాభావిక) స్వపరిణతి ప్రగట హుఈ హై ఐసా మైం – జపాకుసుమకీ
౨౪౮ప్రవచనసార[ భగవానశ్రీకుందకుంద-
౧ఉపరాగకే ద్వారా జిసకీ స్వపరిణతి రంజిత (వికృత, మలిన) థీ ఐసా మైం — జపాకుసుమకీ
౧. ఉపరాగ = కిసీ పదార్థమేం, అన్య ఉపాధికీ సమీపతాకే నిమిత్తసే హోనేవాలా ఉపాధికే అనురూప వికారీ భావ; ఔపాధికభావ; వికార; మలినతా .
౨. ఆరోపిత = (నవీన అర్థాత్ ఔపాధికరూపసే) కియే గయే . [వికార స్వభావభూత నహీం థే, కిన్తు ఉపాధికే నిమిత్తసే ఔపాధికరూపసే (నవీన) హుఏ థే . ]
౩. కర్తా, కరణ ఔర కర్మకే అర్థోంకే లియే ౧౬ వీం గాథాకా భావార్థ దేఖనా చాహియే .