Pravachansar-Hindi (Telugu transliteration). Gatha: 131-132.

< Previous Page   Next Page >


Page 259 of 513
PDF/HTML Page 292 of 546

 

కహానజైనశాస్త్రమాలా ]
జ్ఞేయతత్త్వ -ప్రజ్ఞాపన
౨౫౯

ముత్తా ఇందియగేజ్ఝా పోగ్గలదవ్వప్పగా అణేగవిధా .

దవ్వాణమముత్తాణం గుణా అముత్తా ముణేదవ్వా ..౧౩౧..
మూర్తా ఇన్ద్రియగ్రాహ్యాః పుద్గలద్రవ్యాత్మకా అనేకవిధాః .
ద్రవ్యాణామమూర్తానాం గుణా అమూర్తా జ్ఞాతవ్యాః ..౧౩౧..

మూర్తానాం గుణానామిన్ద్రియగ్రాహ్యత్వం లక్షణమ్ . అమూర్తానాం తదేవ విపర్యస్తమ్ . తే చ మూర్తాః పుద్గలద్రవ్యస్య, తస్యైవైకస్య మూర్తత్వాత్ . అమూర్తాః శేషద్రవ్యాణాం, పుద్గలాదన్యేషాం సర్వేషామప్య- మూర్తత్వాత్ ..౧౩౧..

అథ మూర్తస్య పుద్గలద్రవ్యస్య గుణాన్ గృణాతి
వణ్ణరసగంధఫాసా విజ్జంతే పోగ్గలస్స సుహుమాదో .
పుఢవీపరియంతస్స య సద్దో సో పోగ్గలో చిత్తో ..౧౩౨..

జ్ఞాతవ్యః ..౧౩౦.. అథ మూర్తామూర్తగుణానాం లక్షణం సంబన్ధం చ నిరూపయతిముత్తా ఇందియగేజ్ఝా మూర్తా గుణా ఇన్ద్రియగ్రాహ్యా భవన్తి, అమూర్తాః పునరిన్ద్రియవిషయా న భవన్తి ఇతి మూర్తామూర్తగుణానామిన్ద్రియానిన్ద్రయవిషయత్వం లక్షణముక్తమ్ . ఇదానీం మూర్తగుణాః కస్య సంబన్ధినో భవన్తీతి సంబన్ధం కథయతి . పోగ్గలదవ్వప్పగా అణేగవిధా మూర్తగుణాః పుద్గలద్రవ్యాత్మకా అనేకవిధా భవన్తి; పుద్గలద్రవ్యసంబన్ధినో భవన్తీత్యర్థః . అమూర్తగుణానాం

అన్వయార్థ :[ఇన్ద్రియగ్రాహ్యాః మూర్తాః ] ఇన్ద్రియగ్రాహ్య ఐసే మూర్తగుణ [పుద్గలద్రవ్యాత్మకాః ] పుద్గలద్రవ్యాత్మక [అనేక విధాః ] అనేక ప్రకారకే హైం; [అమూర్తానాం ద్రవ్యాణాం ] అమూర్త ద్రవ్యోంకే [గుణాః ] గుణ [అమూర్తాః జ్ఞాతవ్యాః ] అమూర్త జాననా చాహియే ..౧౩౧..

టీకా :మూర్త గుణోంకా లక్షణ ఇన్ద్రియగ్రాహ్యత్వ హై; ఔర అమూర్తగుణోంకా ఉససే విపరీత హై; (అర్థాత్ అమూర్త గుణ ఇన్ద్రియోంసే జ్ఞాత నహీం హోతే .) ఔర మూర్త గుణ పుద్గలద్రవ్యకే హైం, క్యోంకి వహీ (పుద్గల హీ) ఏక మూర్త హై; ఔర అమూర్త గుణ శేష ద్రవ్యోంకే హైం, క్యోంకి పుద్గలకే అతిరిక్త శేష సభీ ద్రవ్య అమూర్త హైం ..౧౩౧..

అబ, మూర్త పుద్గలద్రవ్యకే గుణ కహతే హైం : గుణ మూర్త ఇన్ద్రియగ్రాహ్య తే పుద్గలమయీ బహువిధ ఛే; ద్రవ్యో అమూర్తిక జేహ తేనా గుణ అమూర్తిక జాణజే. ౧౩౧. ఛే వర్ణ తేమ జ గంధ వళీ రస -స్పర్శ పుద్గలద్రవ్యనే,

అతిసూక్ష్మథీ పృథ్వీ సుధీ; వళీ శబ్ద పుద్గల, వివిధ జే. ౧౩౨.