వ్యక్తత్వం కాదాచిత్కపరిణామవైచిత్ర్యప్రత్యయం నిత్యద్రవ్యస్వభావప్రతిఘాతాయ . తతోస్తు శబ్దః పుద్గలపర్యాయ ఏవేతి ..౧౩౨.. అథామూర్తానాం శేషద్రవ్యాణాం గుణాన్ గృణాతి — ఆగాసస్సవగాహో ధమ్మద్దవ్వస్స గమణహేదుత్తం . ధమ్మేదరదవ్వస్స దు గుణో పుణో ఠాణకారణదా ..౧౩౩.. కాలస్స వట్టణా సే గుణోవఓగో త్తి అప్పణో భణిదో .
ణేయా సంఖేవాదో గుణా హి ముత్తిప్పహీణాణం ..౧౩౪.. జుగలం . అన్యేన్ద్రియవిషయోన్యేన్ద్రియస్య న భవతి వస్తుస్వభావాదేవ, రసాదివిషయవత్ . పునరపి కతంభూతః . చిత్తో చిత్రః భాషాత్మకాభాషాత్మకరూపేణ ప్రాయోగికవైశ్రసికరూపేణ చ నానాప్రకారః . తచ్చ ‘‘సద్దో ఖంధప్పభవో’’ ఇత్యాదిగాథాయాం పఞ్చాస్తికాయే వ్యాఖ్యాతం తిష్ఠత్యత్రాలం ప్రసఙ్గేన ..౧౩౨.. అథాకాశాద్యమూర్తద్రవ్యాణాం విశేషగుణాన్ప్రతిపాదయతి — ఆగాసస్సవగాహో ఆకాశస్యావగాహహేతుత్వం, ధమ్మద్దవ్వస్స గమణహేదుత్తం ధర్మద్రవ్యస్య గమనహేతుత్వం, ధమ్మేదరదవ్వస్స దు గుణో పుణో ఠాణకారణదా ధర్మేతరద్రవ్యస్య తు పునః స్థానకారణతాగుణో భవతీతి ప్రథమగాథా గతా . కాలస్స వట్టణా సే కాలస్య వర్తనా స్యాద్గుణః, గుణోవఓగో త్తి అప్పణో భణిదో జ్ఞానదర్శనోపయోగద్వయమిత్యాత్మనో గుణో భణితః . ణేయా సంఖేవాదో గుణా హి ముత్తిప్పహీణాణం ఏవం సంక్షేపాదమూర్తద్రవ్యాణాం గుణా జ్ఞేయా ఇతి . తథాహి — సర్వద్రవ్యాణాం సాధారణమవగాహహేతుత్వం
ఔర కహీం (కిసీ పర్యాయమేం) కిసీ గుణకీ కాదాచిత్క పరిణామకీ విచిత్రతాకే కారణ హోనేవాలా వ్యక్తపనా యా అవ్యక్తపనా నిత్య ద్రవ్యస్వభావకా ప్రతిఘాత నహీం కరతా . (అర్థాత్ అనిత్యపరిణామకే కారణ హోనేవాలీ గుణకీ ప్రగటతా ఔర అప్రగటతా నిత్య ద్రవ్యస్వభావకే సాథ కహీం విరోధకో ప్రాప్త నహీం హోతీ .)
ఇసలియే శబ్ద పుద్గలకీ పర్యాయ హీ హో ..౧౩౨..
అబ, శేష అమూర్త ద్రవ్యోంకే గుణ కహతే హైం : —
అవగాహ గుణ ఆకాశనో, గతిహేతుతా ఛే ధర్మనో, వళీ స్థానకారణతారూపీ గుణ జాణ ద్రవ్య అధర్మనో. ౧౩౩. ఛే కాళనో గుణ వర్తనా ఉపయోగ భాఖ్యో జీవమాం, ఏ రీత మూర్తివిహీననా గుణ జాణవా సంక్షేపమాం. ౧౩౪.