ధర్మత్వాచ్చ తదేకదేశసర్వలోకనియమో నాస్తి . కాలజీవపుద్గలానామిత్యేకద్రవ్యాపేక్షయా ఏకదేశ అనేకద్రవ్యాపేక్షయా పునరంజనచూర్ణపూర్ణసముద్గకన్యాయేన సర్వలోక ఏవేతి ..౧౩౬..
స్వకీయస్వకీయస్వరూపే తిష్ఠన్తి తథాపి వ్యవహారేణ లోకాకాశే తిష్ఠన్తీతి . అత్ర యద్యప్యనన్తజీవ- ద్రవ్యేభ్యోనన్తగుణపుద్గలాస్తిష్ఠన్తి తథాప్యేకదీపప్రకాశే బహుదీపప్రకాశవద్విశిష్టావగాహశక్తియోగేనా- సంఖ్యేయప్రదేశేపి లోకేవస్థానం న విరుధ్యతే ..౧౩౬.. అథ యదేవాకాశస్య పరమాణువ్యాప్తక్షేత్రం ప్రదేశ- లక్షణముక్తం శేషద్రవ్యప్రదేశానాం తదేవేతి సూచయతి — జధ తే ణభప్పదేసా యథా తే ప్రసిద్ధాః పరమాణు- వ్యాప్తక్షేత్రప్రమాణాకాశప్రదేశాః తధప్పదేసా హవంతి సేసాణం తేనైవాకాశప్రదేశప్రమాణేన ప్రదేశా భవన్తి . కేషామ్ . శుద్ధబుద్ధైకస్వభావం యత్పరమాత్మద్రవ్యం తత్ప్రభృతిశేషద్రవ్యాణామ్ . అపదేసో పరమాణూ అప్రదేశో ద్వితీయాది- ప్రదేశరహితో యోసౌ పుద్గలపరమాణుః తేణ పదేసుబ్భవో భణిదో తేన పరమాణునా ప్రదేశస్యోద్భవ నియమ నహీం హై . (ఔర) కాల, జీవ తథా పుద్గల ఏక ద్రవ్యకీ అపేక్షాసే లోకకే ఏకదేశమేం రహతే హైం ఔర అనేక ద్రవ్యోంకీ అపేక్షాసే అంజనచూర్ణ (కాజల) సే భరీ హుఈ డిబియాకే న్యాయానుసార సమస్త లోకమేం హీ హైం ..౧౩౬.. అబ, యహ కహతే హైం కి ప్రదేశవత్త్వ ఔర అప్రదేశవత్త్వ కిస ప్రకారసే సంభవ హై : —
అన్వయార్థ : — [యథా ] జైసే [తే నభః ప్రదేశాః ] వే ఆకాశప్రదేశ హైం, [తథా ] ఉసీప్రకార [శేషాణాం ] శేష ద్రవ్యోంకే [ప్రదేశాః భవన్తి ] ప్రదేశ హైం (అర్థాత్ జైసే – ఆకాశకే ప్రదేశ పరమాణురూపీ గజసే నాపే జాతే హై . ఉసీప్రకార శేష ద్రవ్యోంకే ప్రదేశ భీ ఇసీప్రకార నాపే జాతే హైం ) . [పరమాణుః ] పరమాణు [అప్రదేశః ] అప్రదేశీ హై; [తేన ] ఉసకే ద్వారా [ప్రదేశోద్భవః భణితః ] ప్రదేశోద్భవ కహా హై ..౧౩౭..
జే రీత ఆభ -ప్రదేశ, తే రీత శేష ద్రవ్య -ప్రదేశ ఛే; అప్రదేశ పరమాణు వడే ఉద్భవ ప్రదేశ తణో బనే. ౧౩౭.
౨౭౦ప్రవచనసార[ భగవానశ్రీకుందకుంద-