తతః స్వరూపాస్తిత్వమేవ స్వపరవిభాగసిద్ధయే ప్రతిపదమవధార్యమ్ . తథా హి — యచ్చేతనత్వాన్వయలక్షణం ద్రవ్యం, యశ్చేతనావిశేషత్వలక్షణో గుణో, యశ్చేతనత్వవ్యతిరేకలక్షణః పర్యాయస్తత్త్రయాత్మకం, యా పూర్వోత్తరవ్యతిరేకస్పర్శినా చేతనత్వేన స్థితిర్యావుత్తరపూర్వవ్యతిరేకత్వేన చేతనస్యోత్పాదవ్యయౌ తత్త్రయాత్మకం చ స్వరూపాస్తిత్వం యస్య ను స్వభావోహం స ఖల్వయమన్యః . యచ్చాచేతనత్వాన్వయలక్షణం ద్రవ్యం, యోచేతనావిశేషత్వలక్షణో గుణో, యోచేతనత్వవ్యతిరేకలక్షణః పర్యాయస్తత్త్రయాత్మకం, యా పూర్వోత్తరవ్యతిరేకస్పర్శినాచేతనత్వేన స్థితిర్యావుత్తరపూర్వవ్యతిరేకత్వేనాచేతనస్యోత్పాదవ్యయౌ తత్త్రయాత్మకం చ స్వరూపాస్తిత్వం యస్య తు స్వభావః పుద్గలస్య స ఖల్వయమన్యః . నాస్తి మే మోహోస్తి స్వపరవిభాగః ..౧౫౪.. సద్భావనిబద్ధమ్ . పునరపి కింవిశిష్టమ్ . తిహా సమక్ఖాదం త్రిధా సమాఖ్యాతం కథితమ్ . కేవలజ్ఞానాదయో గుణాః సిద్ధత్వాదివిశుద్ధపర్యాయాస్తదుభయాధారభూతం పరమాత్మద్రవ్యత్వమిత్యుక్తలక్షణత్రయాత్మకం తథైవ శుద్ధోత్పాదవ్యయధ్రౌవ్యత్రయాత్మకం చ యత్పూర్వోక్తం స్వరూపాస్తిత్వం తేన కృత్వా త్రిధా సమ్యగాఖ్యాతం కథితం ప్రతిపాదితమ్ . పునరపి కథంభూతం ఆత్మస్వభావమ్ . సవియప్పం సవికల్పం పూర్వోక్తద్రవ్యగుణపర్యాయరూపేణ సభేదమ్ . య ఇత్థంభూతమాత్మస్వభావం జానాతి, ణ ముహది సో అణ్ణదవియమ్హి న ముహ్యతి సోన్యద్రవ్యే, స తు స్వ – పరకే విభాగకా హేతు హోతా హై, ఇసలియే స్వరూప – అస్తిత్వ హీ స్వ – పరకే విభాగకీ సిద్ధికే లియే పద – పద పర అవధారనా (లక్ష్యయేం లేనా) చాహియే . వహ ఇసప్రకార హై : —
(౧) చేతనత్వకా అన్వయ జిసకా లక్షణ హై ఐసా జో ద్రవ్య, (౨) చేతనావిశేషత్వ (చేతనాకా విశేషపనా) జిసకా లక్షణ హై ఐసా జో గుణ ఔర (౩) చేతనత్వకా వ్యతిరేక జిసకా లక్షణ హై ఐసీ జో పర్యాయ — యహ త్రయాత్మక (ఐసా స్వరూప – అస్తిత్వ), తథా (౧) పూర్వ ఔర ఉత్తర వ్యతిరేకకో స్పర్శకరనేవాలే చేతనత్వరూపసే జో ధ్రౌవ్య ఔర (౨ – ౩) చేతనకే ఉత్తర తథా పూర్వ వ్యతిరేకరూపసే జో ఉత్పాద ఔర వ్యయ — యహ త్రయాత్మక (ఐసా) స్వరూప – అస్తిత్వ జిసకా స్వభావ హై ఐసా మైం వాస్తవమేం యహ అన్య హూఁ, (అర్థాత్ మైం పుద్గలసే యే భిన్న రహా) . ఔర (౧) అచేతనత్వకా అన్వయ జిసకా లక్షణ హై ఐసా జో ద్రవ్య, (౨) అచేతనా విశేషత్వ జిసకా లక్షణ హై ఐసా జో గుణ ఔర (౩) అచేతనత్వకా వ్యతిరేక జిసకా లక్షణ హై ఐసీ జో పర్యాయ — యహ త్రయాత్మక (ఐసా స్వరూపఅస్తిత్వ) తథా (౧) పూర్వ ఔర ఉత్తర వ్యతిరేకకో స్పర్శకరనేవాలే అచేతనత్వరూపసే జో ధ్రౌవ్య ఔర (౨ – ౩) అచేతనకే ఉత్తర తథా పూర్వ వ్యతిరేకరూపసే జో ఉత్పాద ఔర వ్యయ — యహ త్రయాత్మక ఐసా స్వరూప – అస్తిత్వ జిస పుద్గలకా స్వభావ హై వహ వాస్తవమేం (ముఝసే) అన్య హై . (ఇసలియే) ముఝే మోహ నహీం హై; స్వ -పరకా విభాగ హై .
౧. పూర్వ అర్థాత్ పహలేకా; ఔర ఉత్తర అర్థాత్ బాదకా . (చేతన పూర్వ ఔర ఉత్తరకీ దోనోం పర్యాయోంకో స్పర్శ కరతా
హై; ఇస అపేక్షాసే ధ్రౌవ్య హై; బాదకీ అర్థాత్ వర్తమాన పర్యాయకీ అపేక్షాసే ఉత్పాద హై ఔర పహలేకీ పర్యాయకీ
అపేక్షాసే వ్యయ హై .)