ణిద్ధత్తణేణ దుగుణో చదుగుణణిద్ధేణ బంధమణుభవది .
యథోదితహేతుకమేవ పరమాణూనాం పిణ్డత్వమవధార్యం, ద్విచతుర్గుణయోస్త్రిపంచగుణయోశ్చ ద్వయోః స్నిగ్ధయోః ద్వయో రూక్షయోర్ద్వయోః స్నిగ్ధరూక్షయోర్వా పరమాణ్వోర్బన్ధస్య ప్రసిద్ధేః . ఉక్తం చ — ‘‘ణిద్ధా ణిద్ధేణ బజ్ఝంతి లుక్ఖా లుకఖా య పోగ్గలా . ణిద్ధలుక్ఖా య బజ్ఝంతి రూవారూవీ య పోగ్గలా ..’’ త్రిశక్తియుక్తరూక్షస్య పఞ్చగుణరూక్షేణ స్నిగ్ధేన వా విషమసంజ్ఞేన ద్విగుణాధికత్వే సతి బన్ధో భవతీతి జ్ఞాతవ్యమ్ . అయం తు విశేషః — పరమానన్దైకలక్షణస్వసంవేదనజ్ఞానబలేన హీయమానరాగద్వేషత్వే సతి పూర్వోక్త- అబ ఐసా నిశ్చిత కరతే హైం కి పరమాణుఓంకే పిణ్డపనేమేం యథోక్త (ఉపరోక్త) హేతు హై : —
అన్వయార్థ : — [స్నిగ్ధత్వేన ద్విగుణః ] స్నిగ్ధరూపసే దో అంశవాలా పరమాణు [చతుర్గుణస్నిగ్ధేన ] చార అంశవాలే స్నిగ్ధ (అథవా రూక్ష) పరమాణుకే సాథ [బంధం అనుభవతి ] బంధకా అనుభవ కరతా హై . [వా ] అథవా [రూక్షేణ త్రిగుణితః అణుః ] రూక్షరూపసే తీన అంశవాలా పరమాణు [పంచగుణయుక్తః ] పాఁచ అంశవాలేకే సాథ యుక్త హోతా హుఆ [బధ్యతే ] బంధతా హై ..౧౬౬..
టీకా : — యథోక్త హేతుసే హీ పరమాణుఓంకే పిణ్డపనా హోతా హై ఐసా నిశ్చిత కరనా చాహియే; క్యోంకి దో ఔర చార గుణవాలే తథా తీన ఔర పాఁచ గుణవాలే దో స్నిగ్ధ పరమాణుఓంకే అథవా దో రూక్ష పరమాణుఓంకే అథవా దో స్నిగ్ధ – రూక్ష పరమాణుఓంకే ( – ఏక స్నిగ్ధ ఔర ఏక రూక్ష పరమాణుకే) బంధకీ ప్రసిద్ధి హై . కహా భీ హై కి : —